Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Transparantie en kostenbeheersing

Leo Vandermeulen
Senior onderzoeker en adviseur bij Prismant.
[Executive] Minister Schippers heeft 2015 uitgeroepen tot het jaar van de transparantie. Transparantie is volgens haar noodzakelijk om de zorg betaalbaar te houden en de kwaliteit te verbeteren.
Transparantie en kostenbeheersing

Daarom wil de minister dat zorgverzekeraars en zorgaanbieders steeds meer verantwoording afleggen over de prijs en kwaliteit van de zorg. Opmerkelijk is dat de overheid zelf de laatste jaren steeds minder transparant is over de uitgavenontwikkeling op macroniveau. En dat de verschillende bronnen (NZa, CBS, ZiN) elkaar vaak tegenspreken. Dat is vervelend want VWS gebruikt die bronnen om beleid te maken. Aan die gegevens kunnen vergaande consequenties zijn verbonden. Zo rapporteert het Zorginstituut Nederland voor de ziekenhuiszorg over 2012 een overschrijding van 512 miljoen euro. De minister heeft hierop een aanwijzing naar de NZa gestuurd om deze overschrijding deels te korten op het beschikbare kader 2016.

Beschikbare kader

Het beschikbare kader voor ziekenhuiszorg groeit in 2012 met 885 miljoen van 16,1 miljard naar 17 miljard euro ofwel met 5,5 procent. In 2013 groeit het kader verder met 976 miljoen euro naar 18 miljard euro, ofwel met 5,7 procent. In dit kader is een compensatie voor de overheveling van dure geneesmiddelen opgenomen, alsmede aanpassingen voor jaarlijkse volumegroei en voor loon- en prijsbijstellingen.

Overschrijding kader volgens VWS

Volgens de minister is de groei in 2012 – zij baseert zich op de cijfers van het Zorginstituut – 1,3 miljard euro geweest ofwel 8 procent en bedraagt de overschrijding 512 miljoen euro. Over 2013 bedraagt de overschrijding 592 miljoen euro.

Een belangrijk deel van de overschrijding is toe te schrijven aan de verrekenbedragen uit het transitiemodel. Om de overgang van de functiegerichte budgettering naar prestatiebekostiging geleidelijk te laten verlopen, is een transitiemodel afgesproken, waarin de ziekenhuizen in 2012 voor 95 procent en in 2013 voor 70 procent worden gecompenseerd voor het verschil tussen het budget volgens het FB-model en prestatiebekostiging. In 2012 is 442 miljoen euro aan de verrekenbedragen toe te schrijven en in 2013 350 miljoen euro.

Omdat 2012 en 2013 overgangsjaren waren, heeft de minister besloten niet het macrobeheersinstrument in te zetten, maar de overschrijdingen op een andere manier te redresseren. De overschrijding van 2012 zal, na aftrek van de verrekenbedragen uit het transitiemodel, eenmalig op het beschikbare macrokader van 2016 worden gekort. Dat betekent een korting van 70 miljoen euro.

De overschrijding voor 2013 bedraagt na aftrek van de verrekenbedragen uit het transitiemodel 242 miljoen euro. Omdat er nog onzekerheid bestaat over de definitieve cijfers 2013 zal pas in het voorjaar van 2016 een definitief bedrag worden vastgesteld van de overschrijding en de wijze waarop deze wordt geredresseerd.

Kostenontwikkeling volgens andere bronnen

Opmerkelijk is dat de NZa in haar marktscan uit 2013 een groei laat zien van 0 procent ofwel 0 miljard euro. Omdat de vaststelling van de transitieverevening op dat moment nog niet definitief was, is de groei uiteindelijk circa 100 miljoen euro hoger uitgevallen. Deze groei, die gebaseerd is op de jaarrekeningen van de ziekenhuizen en zbc’s, staat in schril contrast met de groei die het Zorginstituut meldt.

De groei van de omzet, die onder het budgettair kader valt van de algemene ziekenhuizen, bedraagt volgens Kiwa Carity in 2012 4,2 procent, en blijft daarmee ruim binnen het budgettair kader.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek komt in zijn Zorgrekeningen tot een groei van 4,8 procent voor de sector medisch specialistische zorg in 2012.

Winstontwikkeling zorgverzekeraars

Het is opmerkelijk dat de zorgverzekeraars over 2012 een bedrijfsresultaat hebben geboekt van 1,36 miljard euro. Dat is tweeëneenhalf maal zoveel als in de jaren 2010 en 2011. Het resultaat over 2013 bedraagt zelfs 1,53 miljard. Bij de vaststelling van de premies gaan zorgverzekeraars niet uit van te verwachten overschrijdingen. Zonder de overschrijding, die VWS constateert op basis van de cijfers van het Zorginstituut, zou de winst dus nog ruim 500 miljoen euro hoger zijn uitgevallen in 2012 en 2013.

Conclusie

Voordat de NZa overgaat tot de uitvoering van de aanwijzing, lijkt het logisch dat zij duidelijkheid verschaft over de verschillen tussen de cijfers van het Zorginstituut en de andere bronnen die een geheel ander beeld over de kostenontwikkeling laten zien. Transparantie geldt immers niet alleen voor de zorgaanbieders en zorgverzekeraars, maar ook voor de overheid.


Leo Vandermeulen, onderzoeker Kiwa Carity

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.