Reden voor Schippers aarzeling was natuurlijk de fundamentele switch in de financiering van de curatieve zorgverzekering. En dan heb ik het niet over de vermaledijde inkomenseffecten van de inkomensafhankelijke premie, maar over een wezenlijke verandering van een stelsel dat door Hoogervorst, partijgenoot van Schippers, in 2006 is ingevoerd. Door diens aanzienlijke nominalisering van de premie werd het toen mogelijk om de verzekeraars echt met elkaar te laten concurreren. Dat is en blijft natuurlijk de randvoorwaarde voor het welslagen van de door de VVD zo gewenste marktwerking in de zorg.
Concurrentie op kwaliteit en prijs
Die marktwerking is natuurlijk niet alleen een zaak van het aanbod door daar de wettelijke tarieven op te heffen, maar moet ook uitgevoerd worden door inkopers/verzekeraars die de concurrentie met elkaar kunnen aangaan op het punt van kwaliteit en prijzen. En die concurrentie moet dan wel zichtbaar worden in de premies van de verschillende verzekeraars. Dat op zijn beurt lukt alleen als er voor de consumenten in die premies ook daadwerkelijk wat te kiezen valt. Bij premiebedragen van rond de 1500 euro per jaar zijn de verschillen nog zichtbaar en aansprekend. Maar dat is natuurlijk geenszins het geval met premiebedragen van rond 400 euro per jaar. Stelt u zich voor: een korting van 10 procent levert straks nog maar een voordeel op van 4 euro in de maand. Daarvoor gaat de consument echt niet meer veranderen, zeker niet als het wettelijke verstrekkingenpakket toch hetzelfde blijft.
Zorgstelsel is terug bij af
Als de consument niets meer te kiezen heeft, dan is de rol van de concurrerende verzekeraar ook uitgespeeld en dan kunnen we ook de marktwerking in het zorgstelsel vergeten. Waarom zou een verzekeraar nog zijn best doen om voordelig in te kopen als dat voordeel niet of nauwelijks meer te zien is in zijn eigen premiestelling. Alle verzekeraars gaan dus hetzelfde doen. Zij worden eigenlijk weer gewone uitvoerders van de ziektekostenverzekering met een door de overheid geregeld pakket en een door de overheid geregelde premiestelling, behoudens nog een pietsje eigen nominale premie. Voeg daar nog even aan toe de bestuurlijke afspraken rond de budgettering van de ziekenhuiskosten, de regels ten aanzien van de beheersing van de specialistenhonoraria en dan zijn we weer gewoon terug bij af. Want reken maar dat de overheid er weer bovenop gaat zitten: de ziektekostenpremies worden immers weer onderdeel van het centrale inkomensbeleid en de kosten van de zorg zijn daarmede weer grotendeels gecollectiveerd. Geen wonder dus dat minister Schippers zo gereserveerd reageert op de vraag of zij het allemaal nog wel ziet zitten. Haar beleid van het vorige kabinet, dat gebaseerd was op de daadkrachtige stelselwijziging van haar liberale partijgenoot Hoogervorst, wordt door deze nieuwe plannen, onder leiding nota bene van haar eigen politieke leider, zwaar gefrustreerd.
Liberalisering, winstuitkering, minder bemoeienis
Het bizarre van het geheel is echter dat ondertussen de zogenaamde marktwerking gewoon doorgaat: liberalisering van de prijzen en invoering van het winstbegrip onder randvoorwaarden en minder bemoeienis van de overheid met de planning van de voorzieningen. Zowel de planning en regie voor de eerste en tweede lijn als de taakverdeling en concentratie van de gezondheidszorg in Nederland wordt in dit verhaal nog meer overgelaten aan de zorgverzekeraars. Maar niet langer als concurrerende inkopers, maar als uitvoerende zorgkantoren, oftewel ziekenfondsen oude stijl.
Zij kunnen, net als in de AWBZ, gewoon hun gang gaan, zonder democratische legitimatie, zonder risico en onderlinge concurrentie. En als het uit de hand loopt dan zorgt de overheid wel voor een oplossing op grond van óf het budgettaire beleid óf het vigerende inkomensbeleid.
En uiteindelijk zijn de consumenten de klos. Want dat kleine nominale premietje in het nieuwe systeem wordt het ventiel voor de overschrijdingen van de toekomst. Maar daar gaat de overheid niet over, dat is dan weer een zaak van de verzekeraars.
Rob Scheerder, Health Columnist
P.S. Wordt het niet tijd om ook de salarissen van de top van de ziektekostenverzekeraars aan banden te leggen? Die lieden leiden tenslotte risicoloze semicollectieve organisaties, vergelijkbaar met onder meer de woningbouwcorporaties en de grote onderwijsinstellingen. Allemaal bestuurders die de brokken die ze maken, kunnen afwentelen op de gemeenschap en dan vervolgens met een van tevoren afgesproken gouden regeling vertrekken.
Lees meer
Beste Eric.In dit christelijke REGELTJESLAND is al het
onverklaarbare en onzinnige toch God`s Wil of het resultaat van het polderboeren ??
@Eric: het probleem is niet zozeer de stijging van de zorgkosten. Het probleem zit hem in het systeem !. Het woord “frame” wordt tegenwoordig vaak gebruikt, laat ik het ook maar eens gebruiken: “de explosieve stijging van de zorgkosten” is een frame, gehanteerd door diegenen die belang hebben bij dit systeem.
Laat je geen oor aannaaien. Don’t believe the hype.
Oke, als de gehate macht van de verzekeraars stukken minder gaat worden, wie gaat dan tegendruk geven aan de krachten van de explosieve zorgkostenstijging?? En welke partijen maken zelf onderdeel van de zorgkosten stijging??
(En dan doel ik niet op de gangbare kreten als ‘de zorgverzekeraars’, ‘de managers’ en ‘de vergrijzing’.)
Ik hoor het graag.
Beste Rob, goed verhaal. Inkomenspolitiek bedrijven via zorgpremies i.p.v via het centrale belastingstelsel – zonder een cent kostenbesparing en zonder enige prikkel tot reductie van zorgvraag en een betere kwaliteitcontrole – is een gotspe, zeker als je dan ook nog hoort dat de rekensommen niet zijn gemaakt. Aanpakken van fraude, misbruik van uitkeringen, subsidies, regelgeving verminderen en bv het wegsnijden van de provinciale bestuurslaag zou een veelvoud opleveren.
Blijkbaar denken de marktadepten dat het volk knettergek is.
“Dag mevrouw, mijn naam is Rouvoet en ik kom uw bankrekening plunderen. Ook uw reserves, en had ik al gezegd dat ik ook uw pincode eis? ”
“Ja maar”…..
“Mevrouwtje, gelooft u mij nou maar. Eigenlijk ben ik Robin Hood en over 10 jaar zult u er achter komen dat ik dat ECHT ben”
“Oh meneer Rouvoet, nu geloof ik u echt! ”
Yeah right.
Is GEZOND VERSTAND verzekerbaar tegen verlies.Zo ja , bij welke verzekeraarsgieren ??? Zo neen , maakt dat de Zorg zo onbetaalbaar ???
Wie mijn bovenstaande betoog begrijpt, is net zo gek als ik .
q.e.d.
Wie mijn bovenstaande betoog begrijpt, is net zo gek als ik .
q.e.d.
@Weger: ik heb bewondering voor uw vasthoudendheid.
Toch doet uw bijdrage mij meer en meer denken aan Monty Python, en het verhaal van Hy Brazil:
http://www.youtube.com/watch?v=d8IBnfkcrsM&feature=player_embedded#t=0s
Mevrouw Schippers kan zich net zo min als andere bewindslieden een GEWETEN permitteren , INTEGENDEEL!! Het oogmerk van elke (VWS) minister is op de eerste plaats het bevorderen van de financiele gezondheid van de overheid door de kostenpost van onderzoek door zo veel mogelijk onderzoekscommissies en adviseurs om dat te bereiken , zo veel mogelijk te beperken , waarna het dan nog overblijvende vws-budget besteed kan worden aan adviescommissies die adviseren hoe het dan nog eventueel overblijvende geld over de verschillende gezondheidsinstanties en -verleners verdeeld kan worden op grond van door weer andere hooggeleerde commissies vastgestelde , al dan niet bestrijdbare , criteria , om zo veel mogelijk tegemoet te komen aan de door weer andere hooggeleerde commissies vastgestelde zorgbehoeften van de verzekerden , maar niet dan na overleg met de”” ha,ha,private ?? “” , door de heer Scheerder in p.s. genoemde verzekeraarsgieren van de heer R. Lapré’.
Weger snapt het prima. Als een effectieve zorginkoop een premieverschil van pakweg 300 euro kan veroorzaken, dan maakt het weinig uit of dat om een verschil van 1000 tot 1300 of van 0 tot 300 veroorzaak. Sterker, ik denk dat het tweede verschil meer indruk maakt op verzekerden. Huiswerk overnieuw doen Rob.
Weger snapt het prima. Als een effectieve zorginkoop een premieverschil van pakweg 300 euro kan veroorzaken, dan maakt het weinig uit of dat om een verschil van 1000 tot 1300 of van 0 tot 300 veroorzaak. Sterker, ik denk dat het tweede verschil meer indruk maakt op verzekerden. Huiswerk overnieuw doen Rob.
Ditmaal ben ik het geheel eens met de schrijver. Ik ben blij dat hij mijn reactie van eerder goed heeft opgepakt. Ik denk dat er iets gedaan moet worden aan het consumenten gedrag. Goede en vaste tarieven voor de huisarts en specialist en laat iedereen zich nu alleen maar toeleggen op hun vak waar zij goed in zijn. De artsen op hun medische werk, de verzekeraars op het verzekeren en de politiek nadenken hoe te beheersen en analyseren. hoe het kan dat de zorgvraag anno 2012 daalt. Daar moet toch wat mee te doen zijn in de toekomst. Ik zou graag adviseur willen worden van minister Schippers.
Dat blijkt uit:
– verzekeraars hebben mensen opgeleid en ingewerkt die daadwerkelijk kunnen inkopen.
-aandacht voor kwaliteit neemt sterk toe
– voor het eerst in decennia lijkt er sprake van een trendbreuk in de kosten van zorg inkoop
-consumenten zijn steeds kiener bij het nemen van een polis (behoorlijk aantal switchers) waardoor verzekeraars echt hun best moeten doen
-het belangrijkste: de klantviendelijkheid van de zorg en de transparantie neemt langzaam maar wel zeker toe
-aandacht voor kwaliteit is fors toegenomen omdat zorgaanboeders weten dat ze het daar in de toekomst van moeten hebben. Als men onvoldoende kwaliteit levert of een te lage frequentie loopt men voor het eerst het risico om niet gecontacteerd te worden.
-de natura verzekering in het regeerakkoord gaat daar zeker bij helpen
– je ziet voor het eerst een betrekkelijk natuurlijk proces op gang komen om bepaalde zelfdzamere zorgvormen te concentreren. Dat is goed voor patient, voor kwaliteit en voor de kosten
Wat een Frame: “Syteemvan nieuwe zorgwet begint net een beetje goed op gang te komen.”
Waaruit blijkt dat?
@frank
Dat is echt terug in de tijd naar bureaucratische budgetsturing waarbij de patient aan het kortste eind trekt. Syteemvan nieuwe zorgwet begint net een beetje goed op gang te komen. doorgaan dus!
Ja mag niet verwachten dat dit soort grote veranderingen in een paar jaar tijd wonderen doen. Daar is veel meer tijd voor nodig. Verbeteringen worden voldoende zichtbaar vind ik.
Beste Rob Scheerder, Dank voor deze analyseblog. Stel dat de in het regeerakkoord voorgestelde verandering door gaat laat is het beste dat de gehele premieheffing via de belastingdienst gaat lopen en de huidige zorgverzekeraars worden omgezet in publiekrechtelijke organen met de taak om binnen de macrokaders en vastgestelde tarieven de gelden uit te keren. Onthef de zorgverzekeraars van de premie-inningstaak maakt het leven voor de burgers een stuk eenvoudiger.
De markt van welzijn en geluk
Hans Agterberg schreef dit 30 jaar geleden. Zolang de “individuele” zorg professional bepaald wat goed is voor de patiënt zal hier vraag naar zijn. Dit aanbod blijft groeien zolang de aanbieder niet financieel verantwoordelijk is en op activiteitenniveau verantwoording aflegt. Het is triest om te ervaren dat ook de zorgverzekeraars uit deze ruif van “welzijn en geluk” profiteren door gerichte marketing, klanten werving, met opname van tijdelijk producten in hun aanvullende pakketten als flapoor, ooglidcorrecties, etc. Onderscheiden in de dienstverlenende sector moet niet zitten in de verkoop van producten, maar zal zich moeten richten op bewezen resultaten en waardering door de gebruikers. Wanneer zorgverzekeraars hun waarde willen houden lijkt het tijd dat zij rigoureus gaan afrekenen met wanpresteerders. Of zal de tijd ons gewoon gaan inhalen en wachten we op nog meer acquisities van Winters en Erbudak. Geen eindeloze politiek en compromissen tussen bestuur en specialisten. Maar gewoon verantwoord ondernemen. Als manager in de zorg heb ik ervaren dat 10% kostenbesparing realistisch is wanneer je lef hebt en keuzes maakt. Het idee van mijn naamgenoot de rol van de zorgverkeraar ter discussie stellen is uiteraard een optie er is nu teveel toezicht en “bemoeizucht” door o.a. Nza, IGZ, ZN, NVZ, NFU, wetenschappelijke verenigingen, zorgverzekerars etc. Deze groep mag wel wat indikken. Als groot ziekenhuis krijg je zo’n 400 indicatoren aangeboden.
Heer Scheerder, dank voor het heldere betoog.
Marktwerking is niets anders dan de gebruiker een rad voor ogen draaien onder het motto “door concurrentie wordt alles goedkoper” De hele privatisering van sectoren is een duur fabeltje geworden. De energieprjzen zijn enorm gestegen, de posttarieven stijgen zo snel dat de post nu maar een 1 of 2 op zn zegeltjes print anders valt het te veel op (in 2006 39 cent voor een brief en per 1 januari 2013 54 cent = 38% erbij …)en de zorg is onbetaalbaar geworden en is sinds de invoering van het concurrerende systeem in 2006 niet alleen tientallen procenten duurder geworden maar ook nog eens volledig uitgekleed. Het overheidsbeleid van de afgelopen 10 jaar heeft tot gevolg dat we nu al een aantal jaren in een sevige crisis zitten en daar zijn we de komende jaren ok niet van af. Ook gemeenten hebben enorm met geld gesmeten en talloze zinloze projecten uitgevoerd die alleen ter meerdere eer en glorie van een aantal macho-ambtenaren dienden. Mischien is het voor ons land wel eens goed om volledig aan de grond te geraken, we zijn behoorlijk van het padje geraakt met elkaar. Niets is zo stichtelijk als aan de grond zitten en schijnbaar hebben we dat nodig. Dan gaan we weer nadenken over wat nu echt noodzakelijk is en komt er weer ruimte voor solidariteit. Ook met het aanstaande kabinet Rutte 2 gaat het echt niet beter worden met Nederland. De armoede neemt verder toe en de voedselbanken (waarvoor we ons eigenlijk moeten schame dat ze hier bestaan….) zullen het veel drukker gaan krijgen. Nou ja, wat makt het uit, hebben in ieder nog wat om over te twitteren want dat is zo’n beetje het belangijkste in een mensenleven geworden….oh ja, en facebooken…. Waar zijn we in vredesnaam mee bezig…..
Het is één grote maskerade. Iedereen weet dat het probleem schuilt in de dbc’s of hoe ze nu ook mogen heten. Vul maar een code in en het geld komt eraan. Er wordt door de semi- overheid en de overheid al sinds jaren met geld gesmeten. De hele heisa rond de premies is één groot ritueel, een fraaie afleidingsmanoevre voor het feit dat de verspilling doorgaat, het zakkenvullen idem en er binnenkort een kaalslag blijkt opgetreden op gebied van wonen,consumeren, zorg enz enz.
Wordt moet word zijn en slarissen salarissen
Aanvulling: nergens onderbouwt Scheerder dat verzekeraars minder risico gaan lopen. Dat is ook helemaal niet zo. Ze moeten immers uitkomen met het normatieve bedrag dat ze van de belastingdienst krijgen en de nominale premie. Daar moeten ze het basis pakket voor inkopen voor hun verzekerden. Geen enkel vershcil met nu.
Ik wordt ook zo moe van mensen die denken dat als een paar topsalarissen om
laag gaan er opeen veel meer geld is voor handen aan het bed. Die mensen kunnen echt niet rekenen. Symbolisch hebben die slarissen wel betekenis maar verlagen levert maar heel kleine bedragen op als je het afzet tegen de totale zorgkosten.
Ik snap dit artikel niet zo. Volgens mij klopt het niet. Als de nominale premie een paar honderd euro is kan je prima concurreren. Immers de verschillen tussen de duurste en de goedkoopste verzekering is nu minder dan dat. Volgens mij is het ook niet verboden dat verzekeraars 0premie berekenen of zelfs geld toe geven. Dus concurrentie kan heel goed blijven. daarnaast kunnen verzekeraars scherp inkopen op prijs en kwaliteit. Daar verandert niets aan. Kortom: stelsel kan goed blijven functioneren en als ik de geluiden uit de praktijk zo hoor gaat het ook steeds beter. Dit soort veranderingen duren zeker een jaar of tien dus we zitten net op de helft daarvan!
Mopperende belanghebbenden heb je altijd maar de hoofdlijn gaat de goede kant op!
Misschien toch een idee om de zorgverzekeraars op te heffen en dan maar alles via de belastingdienst gaan verrekenen. Verdwijnt er in ieder geval een schakel uit de ketting van verdieners aan de zorg. Dat geld kan dan gebruikt worden aan ‘echte’ zorg aan het bed.
Jarenlang heb ik me inmiddels met collega’s ingezet voor veranderingen in de zorg.(De werkvloer mocht en mag nauwelijks tot geen tijd nemen voor aandacht en betrokkenheid voor de mens achter het zorgprobleem maar moet wel kwaliteit leveren!). Dan ga je in gesprek daarover met bestuurders van zorginstellingen en zorgverzekeraars. Als je dan welkom geheten wordt in hun grote kantoren in nog grotere gebouwen die status en macht uitademen, kompleet met kunst aan de wanden in een sfeer van high design waar het in ieder geval riekt naar geld en status …dan zakt de moed je in de schoenen en dan weet je: daar gaat ons gemeenschapsgeld ook voor groot deel naar toe. Zij wekken te weinig de indruk in dienst van de samenleving te bestaan en teveel ten dienste van zichzelf. Ik vind dat geld uit de samenleving op de 1e plaats altijd naar de samenleving terug moet vloeien. En iedereen die het systeem probeert te dekken en er tegelijkertijd aan verdient ben ik gaan wantrouwen.
Dr. van Dijk,
U hebt het niet begrepen… nu krijgen de Zorgverzekeraars nog meer marktmacht. Zeg maar monopoli. Het, net als u, niet (willen) snappen is ook de reden dat velen tegen marktwerking zijn. Pseudo ambtenaren met uw salaris zijn in het algemeen tegen marktwerking. Mooi garantieloon en geen verantwoording afleggen. Een mooiere en lukeratievere ‘roeping’ bestaat bijna niet..
Een helder verhaal door een deskundige. De notie dat de inkomensafhankelijke zorgpremie tegen verdergaande marktmacht door zorgverzekeraars zal werken, Klinkt me als muziek in de oren. Eindelijk gaat de rem op de marktwerking in de zorg. In een recente steekproef van Intomart GfK, in opdracht van en betaald door de verzekeraars, blijkt dat slechts 9% van de Nederlanders vóór verdergaande marktwerking is, en 63% tegen, 28% is neutraal. Dus voor iedere individuele voorstander lopen er in Nederland 7 tegenstanders rond (en zijn er 3 die zich van commentaar onthouden). Ook in de spreekkamer ontmoet ik heel veel patiënten met negatieve ervaringen betreffende de toenemende marktmacht van verzekeraars, op het gebied van operatieve behandelingen, medicijnen, verbandmiddelen, en fysiotherapie. Veel collega’s van verschillende politieke pluimage met uiteenlopende meningen over de toekomst van de geneeskunde delen hartgrondig deze afkeer van de patiënten, en wijzen verdergaande marktwerking af. Onder de verplegenden en verzorgenden is de afkeer nog vele malen groter.
De grond voor die afkeer ontstaat uit de effecten van de marktwerking, zoals die door zorgverleners dagelijks wordt ervaren. De gelijkwaardigheid van en voor iedereen neemt af, het is niet sociaal en zeker niet solidair. De afgelopen jaren is onder invloed van de markt de duurzame beschikbaarheid van kwalitatief hoogwaardige zorg voor iedere hulpvrager in rap tempo afgebroken. En dat begint de Nederlander zo langzaamaan ook door te krijgen. Niet alles is te koop, en zeker gezondheid niet. Niet alles is te koop, vindt ook Sandel in zijn nieuwe boek. Hij stelt, dat onder invloed van 20 jaar neoliberale politiek onze maatschappij fundamenteel is veranderd. Van een maatschappij waarin we een vrije markteconomie hebben, zijn we nu in een situatie terecht gekomen waarin we een marktsamenleving zijn. Daarmee is de markt sectoren van onze samenleving binnen gedrongen waar die beter niet kan zijn, zoals de gezondheidszorg.
Dus, wat je er verder ook van vinden mag, als de inkomensafhankelijke zorgpremie leidt tot minder marktmacht voor verzekeraars en andere arrogante stropdassen zonder verstand van zaken, dan juich ik deze ontwikkeling van harte toe. Ik dank Rob Scheerder voor deze heldere analyse.
De (gereguleerde) marktwerking wordt steeds meer gereguleerd. Wat nog niet is teruggedraaid en wat in feite sowieso niet meer past is dat er nog een mogelijkheid overblijft om straks winst uit te kunnen keren.
NB ook de mogelijkheid moeten worden uitgesloten dat ‘investeerders’ via constructies geld uit de organisaties halen.
De blog van de heer Scheerders slaat de spijker op zijn kop!
Ook zijn ps-je mag niemand over het hoofd zien. Voor een administratieve fabriek ontvangen de bestuurders van de (inmiddels weer bijna) ziekenfondsen wel erg veel geld. Er was in feite al weinig risico, maar dat wordt nog minder.
1. Inderdaad terug bij af naar een collectieve ziektekostenverzekering;
2. 70% van iemands zorgkosten wordt verbruikt in de laatste drie levensmaanden. Dus driemaanden eerder stoppen met leven, dit moet wel in de opleiding worden opgenomen “Verlieskunde”.
3. 50% van diagnostiek is gericht op uitsluiting van ziekten:”we kunnen niets vinden”,”we kijken het even aan”,”u moet er mee leren leven”. Stop met onzekerheidsdiagnostiek en bevorder deskundigheid en met name de vertrouwensfunctie professional;
4. Vroeger werd iedereen gezond geboren en later komen er wat kwalen bij. Nu wordt iedereen al als patient geboren en behandeld. Ook de media doen hier gretig aan mee met aan medischeporno grenzende emo-tv “patient zoekt doctor” voor de kijkcijfers.
5. De kerntaak van zorg is barmhartigheid en verantwoordelijkheid voor iemand te zorgen die dat zelf niet (meer) kan. Over zorgmarkt gesproken!
6. In 1995 was al bekend dat DBC’s niet zou werken: a. DBC’s zijn niet geent op de zorg werkelijkheid (maar fictief), b. macro accounting op basis van micro costing werkt “nooit”, ook niet in de zorg!
In ontwikkelingslanden is gezondheidszorg één van de taakgebieden van de overheid die niet aan de private sector wordt overgelaten. Net zoals veiligheid, onderwijs en infrastructuur. Daar kunnen we nog wat van leren.
Dank voor de glasheldere blog.
Zeer scherpe analyse!
Daarbij maak ik mij ook nog zorgen over het aansterken van de natura polissen en het feit dat Zorgverzekeraars mogen deelnemen in Zorginstellingen.
(zou deze marktmacht van Zorgverzekeraars door de (EU)kartelwetgeving komen???)
Is er dan niemand die het spoor van vernielingen de Wouter Bos overal nalaat kan/wil stoppen?
Een klein pluspuntje is dat concurrentie op kwaliteit waarschijnlijk aan importantie gaat winnen. Het collectieve geheugen dat concurrentie (ook) op basis van kwaliteit moet plaatsvinden lijkt met Martin van Rijn in het Kabinet weer enigzins gerepareerd.
Helder verhaal die het wegkijken, waarin politici en bestuurders zo bedreven in zijn, niet bepaald bevordert. In 2005 wisten we al dat dit zorgstelsel , net als de DBC’s, niet zou werken.