Het aantal instellingsoverschrijdende maatschappen neemt toe. Van de 81 ziekenhuizen die mee deden aan het onderzoek, zijn er 58 die te maken hebben met een regiomaatschap. Het aantal varieert per ziekenhuis van één tot twaalf. Meer dan de helft van de ziekenhuizen geeft aan dat maatschappen plannen hebben voor nieuwe fusies.
Waarom maatschappen fuseren
Maatschappen fuseren om verschillende redenen. Een belangrijk voordeel is dat specialisten meer ruimte krijgen voor subspecialisatie. Ook de aanschaf van dure apparatuur is in groter verband gemakkelijker. Maar belangrijkste prikkel vormen wellicht de steeds strengere volumenormen die beroepsgroepen stellen. Willen specialisten bepaalde operaties blijven doen, dan moeten ze er voldoende doen. Dat kan bij sommige complexe operaties alleen door samen te werken of te fuseren. Dat leidt tot concentratie van zorg en afspraken over wie wat doet.
Regiomaatschap belemmert keuzevrijheid
De iBMG-onderzoekers zien in de toename van het aantal regiomaatschappen een bedreiging van de zorginkoop. Zorgverzekeraars lijken met verschillende ziekenhuizen te onderhandelen, maar de in praktijk zijn het de dezelfe medisch specialisten die de zorg leveren. Zeker als de zorg is geconcentreerd op één plek wordt het aantal keuzemogelijkheden beperkt en doorkruist daarmee de selectieve zorginkoop van verzekeraars.
ACM en NZa gaan optreden
De Autoriteit Consument & Markt waarschuwde gisteren ziekenhuisbestuurders verantwoordelijk te houden voor de afspraken die medisch specialisten maken met specialisten uit een ander ziekenhuis. ACM-bestuursvoorzitter Chris Fonteijn: ‘Een maatschap waarin medisch specialisten van verschillende ziekenhuizen zijn verenigd beschouwen we als een samenwerking tussen de betrokken ziekenhuizen. Dat betekent dat afspraken binnen zo’n maatschap die de concurrentie beperken worden beschouwd als een kartelafspraak tussen ziekenhuizen.’ Ook de NZa zal optreden als regiomaatschappen de markt afbakenen. NZa en ACM zeggen dat onderling af te stemmen.