Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

‘Waardigheid en trots’ en het rafelige levenseinde

Bart Kiers schrijft zowel over cure als care. Zijn aandachtsvelden zijn de ziekenhuizen, medisch specialisten, wijkverpleging en ouderenzorg.
Het VWS-programma ´Waardigheid en trots´ zet goede verpleeghuizen in de schijnwerpers. Zijn de verwachtingen te hoog gespannen? Martin van Rijn: 'Verbeteren is een kwestie van lange adem.'
‘Waardigheid en trots’ en het rafelige levenseinde

Ouder worden is voor veel mensen synoniem met fysieke en mentale aftakeling. Althans in de laatste levensfase. Het verlies aan fysieke en mentale functies gebeurt steeds vaker in het eigen huis, want ouderen willen immers graag zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Als lichaam en geest steeds minder kunnen, kan dat op den duur een ware opgave worden. Soms is het thuis een puinhoop. Mantelzorgers helpen in de worsteling om het thuis zo lang mogelijk vol te houden. Maar op een gegeven moment gaat het echt niet meer. Een valpartij kan de aanleiding zijn. Dan is het crisis en is opname in een verpleeghuis onvermijdelijk. In zekere zin kan dit ook een opluchting zijn. Zeker voor mantelzorgers die jarenlang hun dementerende partner of familielid hebben geholpen. Handen los en loslaten, want het verpleeghuis neemt alle zorg over en gaat alles tot in de puntjes regelen.

Frankeland doet aan verwachtingenmanagement

Althans, dat verwachten aspirant-bewoners en hun mantelzorgers. Om die torenhoge verwachtingen enigszins te temperen, doet het verpleeghuis Frankeland tegenwoordig aan verwachtingenmanagement bij de opname. Het verpleeghuis in Schiedam, al lang een van de betere huizen in Nederland, was  dinsdag 2 november gastheer bij de aftrap van een onderdeel van het VWS-programma Waardigheid en trots in Schiedam. Voor Frankeland dus geen fancy-folders meer over het zwembad en de vakantievilla in Spanje, waardoor aspirant-bewoners de indruk kunnen krijgen dat ze in een vijfsterrenhotel komen. Bestuurder Anne-Marie van der Linden vertelt dat de Frankelandgroep in een vroeg stadium duidelijk wil krijgen wat de wensen van toekomstige bewoners zijn en wat ze nog kunnen en willen. Tegelijkertijd is de organisatie eerlijk over wat er verwacht mag worden van het verpleeghuis.

‘Werknemers zitten lekker in hun vel’

Opname in een verpleeghuis betekent dat het vaak rafelige levenseinde niet meer ver weg is. Wat kunnen verpleeghuizen dan betekenen voor bewoners? De verzorgenden en verpleegkundigen van Frankeland knokken elke dag om die laatste levensfase zo aangenaam mogelijk te maken. ‘Goede zorg begint bij de vakmensen op de werkvloer. Die moeten lekker in hun vel zitten’, zegt Van der Linden. ‘De werkgever moet ze goed opleiden en de zorg zo organiseren dat de verzorgenden en verpleegkundigen de ruimte krijgen om te doen wat nodig is.’

Daarom ‘Waardigheid en trots’

Niet alle verpleeghuizen slagen erin om met dezelfde middelen als de koplopers goede zorg te leveren. Het laatste rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) laat zien dat er een kwaliteitsimpuls nodig is. Dat is ook de reden dat staatssecretaris Martin van Rijn het programma ‘Waardigheid en trots’ is gestart, zegt hij op de bijeenkomst, waar verpleeghuizen samen zijn die meer ‘regelruimte’ willen om te experimenteren. Van Rijn ervaart een discrepantie tussen de negatieve verhalen in de pers over verpleeghuizen en de compassie van medewerkers die hij ontmoet tijdens zijn werkbezoeken. Het programma moet zorgen voor waardigheid voor de mensen die zorg krijgen, en trots voor de mensen die er werken. De media-aandacht voor zijn eigen moeder zorgde voor politieke wind mee om het programma snel uit de grond te stampen.

VWS: ‘Verpleeghuizen doorbreek de regels’

‘Het is geen Haags plan. Het is van de sector’, zegt Van Rijn. ‘We gaan goede huizen in het zonnetje zetten, we zorgen voor voldoende budget en slechte huizen gaan we aanspreken. VWS is uw partner in de strijd voor betere zorg.’ De rechterhand van Van Rijn, Kees van der Burg, directeur-generaal Langdurige zorg verwoordt het in een gesprek na afloop zo: ‘We willen dat bestuurders desnoods de regels doorbreken om te innoveren en te verbeteren. We willen dat ze risico’s durven nemen.’

Pyjamadagen

De ambities doen mij terugdenken aan de tijd van pyjamadagen ruim tien jaar geleden. Ook toen was er een ambitieus plan dat moest zorgen voor een kwaliteitsimpuls. Speciaal gezant Kennedy, de topman van de inmiddels ter ziele gegane Tulip-hotelketen, produceerde een rapport met aanbevelingen. Heeft dat het gewenste effect gehad? Niet helemaal. Misschien is het verstandig dat VWS zelf de verwachtingen enigszins tempert? Of moeten we gewoon tevreden zijn dat VWS met dit programma de goede voorbeelden in de schijnwerpers zet? Koplopers die de wensen van bewoners als uitgangspunt nemen voor de wijze waarop ze de organisatie aansturen. Verpleeghuizen waarin bestuurders de urgentie voelen om te verbeteren en de ambitie en visie hebben voor de juist marsroute. Bestuurders voor wie het vakmanschap van verpleegkundigen en verzorgenden leidend is en die hen de middelen geven om de juiste dingen te doen. Organisaties waarin er een open cultuur is, waarin mensen elkaar durven aanspreken op zaken die nog niet goed gaan. De achterblijvers en gemiddelde verpleeghuizen zullen niet van vandaag op morgen verbeteren. Dat realiseert Van Rijn zich ook. ‘Verbeteren is een kwestie van lange adem.’

Innoveren tijdens de transformatie langdurende zorg

De decentralisatie van de zorg is een botsing van culturen. Gemeenten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars proberen vanuit hun eigen wereld tot nieuwe oplossingen te komen voor de zorg en ondersteuning van mensen thuis. De bezuinigingen zetten onderhandelingen op scherp. Hoe ontstaan succesvolle innovaties bij deze transformatie? Laat u inspireren op het Zorgvisie-congres op 1 december door onder meer Jan Rotmans, Anne-Mei The, Doekle Terpstra, Tim Robbe. Ard Leferink van Buurtzorg Nederland zal met wethouder Árd Kleijer ingaan op de vernieuwingen in de gemeente Putten. De directeur zorginkoop langdurige zorg van Menzis, Jan Megens, zal spreken over de zorginkoop wijkverpleging en de samenwerking met gemeenten.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.