Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Waarom de wijkverpleegkundige niet ‘gesplitst’ mag worden

[Exclusief] Op internet woedt een discussie over de inzet van de wijkverpleegkundige. Zorgverzekeraars willen een apart profiel voor wijkverpleegkundigen die enkel indiceren en een profiel voor verpleegkundigen die puur zorg verlenen. Jos de Blok van Buurtzorg Nederland ridiculiseerde deze gedachtegang met onder andere een Lego-filmpje op YouTube. Wetenschappelijk onderzoek van Jeroen Postma en Lieke Oldenhof van het Instituut voor Beleid en Management Gezondheidszorg van het Erasmus stelt De Blok nu in het gelijk.
Jeroen Postma en Lieke Oldenhof van het Instituut voor Beleid en Management Gezondheidszorg
Jeroen Postma en Lieke Oldenhof van het Instituut voor Beleid en Management Gezondheidszorg

Waarom doen jullie onderzoek naar de wijkverpleegkundige?

‘Wij doen op individuele basis en gezamenlijk al sinds 2012 onderzoek naar de wijkverpleegkundige. Over het onderwerp publiceren we internationaal en in onze beide proefschriften behandelen we verschillende aspecten van de wijkverpleegkundige: zorg op de schaal van de wijk (Jeroen Postma) en organiseren zonder middenmanagement (Lieke Oldenhof). Het is een interessant onderzoeksonderwerp omdat de wijkverpleegkundige in het nieuwe thuiszorgsysteem alles aan elkaar verbindt. De rol van de wijkverpleegkunde geeft meerwaarde boven het oude systeem. Het is de spil van de nieuwe zorg en daarom het onderzoek meer dan waard.’

Wat hebben jullie precies gezamenlijk onderzocht?

‘In eerste instanties hebben we heel veel interviews gehouden en dossiers geanalyseerd. Dit alles om een helder en compleet beeld te krijgen van wat de wijkverpleegkundige nu precies doet. Hier kwam heel kort gezegd uit dat ze drie typen werk verrichten. Ten eerste doen zij ‘intra-professioneel’ werk. Dat betekent dat ze goed verschillende opgeknipte deeltaken kunnen uitvoeren en kunnen inschatten wanneer en hoe ze die taken moeten uitvoeren. Ze kunnen ook ‘interprofessioneel’ werken, oftewel op tijd de juiste collega’s uit de wijk inzetten bij complexe situaties en de zorg coördineren. En ten slotte werken ze ook ‘informeel’: ze stimuleren  zelfmanagement van de cliënt en ondersteunen diens informele netwerk.’

Wat hebben deze bevindingen voor invloed op de discussie tussen ZN en Buurtzorg?

‘In feite tonen we aan dat het unieke van de wijkverpleegkundige is dat deze verschillende taken naast elkaar uitvoert: zorg verlenen en organiseren zijn onlosmakelijk verbonden. Het is dus onwenselijk om een aparte functie te creëren ‘alleen’ voor de regiefunctie. In het nieuwe bekostigingssysteem wordt de functie opgesplitst in twee typen: een die het werk doet en een ander die de regie voert. Dat doet afbreuk aan integrale zorg en de spilpositie van de wijkverpleegkundige in de wijk en is in onze ogen een vorm van onnodige bureaucratie.’

Waarom willen verzekeraars het dan toch?

‘Dat heeft onder andere te maken met de angst dat als het indiceren en het behandelen verenigd is in één persoon, er wel eens onterecht naar de eigen organisatie doorverwezen kan worden. Het inmiddels bekende ‘wc-eend-effect’ zeg maar. Als je het indiceren en zorg zou splitsen, kun je het risico van partijdig doorverwijzen beter onder controle houden.’

Gaan de plannen van ZN de prullenbak in nu ze wetenschappelijk onderuit gehaald zijn?

‘Voor zover wij weten vooralsnog niet. Het ziet er helaas naar uit dat de wijkverpleegkundige doormidden geknipt gaat worden. Wij zouden de redenatie echter omkeren: als de wereld van de systemen en de markt niet past bij de leefwereld van professionals en cliënten, moeten we de systeemwereld aanpassen en niet de leefwereld. Stop met de perverse prikkels voor productie in de thuiszorg, zorg dat wijkverpleegkundigen organisatorisch onafhankelijk kunnen opereren (bijvoorbeeld in een coöperatie) en maak zinvolle resultaatafspraken met de professionals. Ook over financiën, efficiëntie en andere organisatorische zaken is met hen namelijk heel goed te praten.’

 

 

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.