De huidige ontslagvergoeding wordt per 1 juli vervangen door de zogeheten transitievergoeding. Op het eerste gezicht lijkt deze verandering een flinke meevaller voor de werkgever, doordat de transitievergoeding aanmerkelijk lager uitvalt dan de huidige ontslagvergoeding. De weeffout waarover de kranten berichtten, bestond eruit dat men zich plots realiseerde dat de transitievergoeding ook verschuldigd is bij een ontslag na twee jaar ziekte. Iedereen die twee jaar of langer bij zijn werkgever heeft gewerkt, heeft namelijk recht op een transitievergoeding. Werkgevers moeten dus in veel meer gevallen een ontslagvergoeding betalen; daarmee zijn zij helemaal niet per definitie goedkoper uit.

Geen onderscheid

Veel werkgevers realiseren zich niet dat dit voor iedereen geldt. Dus ook voor de werknemer die na twee jaar ziekte wordt ontslagen en ook voor de werknemer met een tijdelijk contract die langer dan twee jaar in dienst is. Dat is nu niet zo. In het nieuwe recht wordt geen onderscheid gemaakt tussen arbeidsgeschikte en arbeidsongeschikte werknemers. De werkgever is kort gezegd voor de zieke werknemer naast de loondoorbetaling van twee jaar ook de transitievergoeding verschuldigd als hij de arbeidsovereenkomst beëindigt. Dit leidt tot extra kosten voor de werkgever naast alle kosten die een werkgever al maakt voor een zieke werknemer.

Volgens veel critici is hier sprake van een weeffout en schiet de transitievergoeding haar doel voorbij. Het doel zou namelijk zijn werknemers naar een nieuwe baan begeleiden. Nu is de praktijk dat een groot percentage werknemers na twee jaar ziekte volledig wordt afgekeurd en niet re-integreert. De critici kijken alleen naar dit ene doel van de transitievergoeding en bestempelen op grond daarvan de transitievergoeding als een weeffout in het nieuwe ontslagrecht.

Bewuste keuze van wetgever

Wie zich echter goed verdiept in de gedachte achter de transitievergoeding, komt tot de ontdekking dat er géén sprake is van een weeffout in de wet, maar van een bewuste keuze door de wetgever.

Het doel van de transitievergoeding is namelijk tweeledig. Aan de ene kant is de transitievergoeding inderdaad bedoeld om de overgang naar een andere baan voor de werknemer te vergemakkelijken. Aan de andere kant is de transitievergoeding bedoeld ter compensatie van het ontslag. De wetgever heeft bewust gekozen geen onderscheid te maken in de toekenning van de transitievergoeding tussen arbeidsgeschikte en arbeidsongeschikte werknemers, omdat zij daarvoor bij deze vergoeding geen rechtvaardiging heeft. Daarom maakt de wetgever ook geen onderscheid tussen werknemers met een vast of een tijdelijk contract.

Het tweeledige doel rechtvaardigt een onderscheid in het recht op de transitievergoeding tussen zieke en niet-zieke werknemers dus niet. Er is daarom ook geen sprake van een weeffout, maar van een bewust gekozen patroon. Dit is letterlijk terug te vinden in stukken van de regering.

Slapend dienstverband

Wanneer je als werkgever geen transitievergoeding wilt betalen aan je zieke werknemer, is er een alternatief: de arbeidsovereenkomst laten voortbestaan. Dit wordt ook wel het ‘slapende dienstverband’ genoemd. Hieraan kleven wel risico’s. De werknemer kan altijd nog terugkeren, terwijl voor die functie waarschijnlijk al een vervanger is aangesteld. En dit ‘slapende dienstverband’ kan ook verplichtingen voor de werkgever meebrengen, bijvoorbeeld re-integratieverplichtingen.

Eline Beekhuis en Roselinde Boswinkel, sectie Arbeid & Organisatie bij Marxman Advocaten.