De decentralisatie van beschermd wonen en begeleiding naar gemeenten in 2015 is niet goed uitgepakt voor mensen met psychische en psychosociale problemen. Daarvoor waarschuwen de GGZ Nederland, de Federatie Opvang en de RIBW Alliantie in een brief aan de Tweede Kamer. De Kamer debatteert op 15 maart over de Wmo 2015.
Regionale plannen voor beschermd wonen
Gemeenten zouden samen regionale plannen moeten maken waarin ze vertellen hoe ze de maatschappelijke opvang en het beschermd wonen regionaal organiseren. Dat heeft staatssecretaris Paul Blokhuis van VWS op 22 december 2017 geschreven aan de Tweede Kamer. Maar een minderheid van gemeenten heeft een dergelijk plan van aanpak, zo blijkt uit gezamenlijk onderzoek van de drie organisaties met MIND, het Landelijk Platform Psychische Gezondheid. Slechts een enkel gemeentelijk plan noemt de noodzaak tot langdurige en flexibele begeleiding van mensen met psychische en psychosociale problemen. Ofschoon dit een belangrijke voorwaarde is voor het realiseren van beschermd wonen. De plannen van gemeenten gaan nauwelijks in op de afbouw van beschermd wonen, terwijl centrumgemeenten daarover nu concrete afspraken maken met zorgaanbieders. ‘Gezien de forse wachtlijsten voor beschermd wonen vinden wij die afbouw op dit moment niet verantwoord. Het gebrek aan betaalbare passende woningen voor mensen die kunnen uitstromen uit ggz, beschermd wonen, forensische zorg en opvang is nog steeds een heel groot probleem’, aldus de drie organisaties. Verder wijzen ze erop dat de opbouw van ambulante zorg en begeleiding achterblijft bij de verwachtingen. Ze roepen de staatssecretaris op de benodigde capaciteit beschermd wonen en ambulante begeleiding per regio in kaart te brengen.
Te lage tarieven beschermd wonen
Gemeenten hanteren te lage tarieven voor beschermd wonen, opvang en begeleiding. Die signalen vangen GGZ Nederland, de Federatie Opvang en de RIBW Alliantie op van hun leden. Een aantal gemeenten zou niet indexeren voor inflatie, prijscorrectie en aanpassingen in de cao. De drie brancheorganisaties roepen de staatssecretaris op om gemeenten en zorgaanbieders te helpen bij het hanteren van reële kostprijzen.
Onvoldoende expertise in gemeenten
Gemeenten slagen er niet in om belangrijke doelen als ‘zelfredzaamheid’ en ‘participatie’ te realiseren voor mensen met een complexe zorgvraag. Dat concludeerde het SCP in oktober 2017 in het rapport ‘Zicht op zorg’. ‘Schrijnend’, schrijven GGZ Nederland, de Federatie Opvang en de RIBW Alliantie, omdat juist daklozen, mensen met psychische problemen of een verstandelijke beperking zich niet voldoende op eigen kracht kunnen redden in de samenleving. Uit het SCP-rapport blijkt dat gemeenten onvoldoende expertise in huis hebben voor mensen met psychische en psychosociale problemen en meerdere problemen, zoals dakloze en verslaafde mensen. Dit tekort kwam ook al naar voren bij de Wmo-evaluaties over 2007-2009 en 2010-2012.
“De psychosociale ontwikkeling is een ontwikkelingsgebied dat samenhangt met de ontwikkeling op andere terreinen, zoals de cognitie.”
Geachte lezer,
Nog voordat in 2010 een kennis de hoogstpersoonlijke keuze maakte van zelfdoding, stelde ik een aantal psychiaters en psychosociale verzorgers de vraag of het behandeladvies wel juist was, maar ook of de diagnose wel juist was.
‘Cognitie’ – Ik meende dat verschillende psychologische onderzoeken werden gebruikt toen ik bij de drie onderdelen van de Nederlandse Krijgsmacht verschillende keuringen meemaakte. De uitslagen verbaasden mij (dat was 1990).
‘Cognitie’ – Sommige ‘groepsleden’ binnen een gemeenschap worden onderdrukt, raken sociaal geïsoleerd et cetera. En daarom wil ik het volgende opmerken: “Juist door deze bijzondere functies worden aan het overheidshandelen specifieke kwaliteitseisen gesteld, die boven alles berusten op de gedachte dat gezag niet in handen van enkelen moet worden gelegd. Gezag moet worden verdeeld om misbruik (ook van een ‘dictatuur van de meerderheid’) en oneigenlijk gebruik wordt voorkomen.”
De ‘houding’ van de overhoud en de ‘sociale relatie’ dient aan bepaalde kwaliteitseisen te voldoen: http://www.speelman.org/staatkunde-nederland-in-drievoud/gezag/.
Onderzoek wijst aan dat hier nogal het een en ander aan mankeert. Religieuze organisaties krijgen nogal eens het verwijt van ‘wangedrag’, maar hetzelfde kan worden opgemerkt binnen andere menselijke organisaties waaronder ook de GGZ.
De oorzaak hiervan ligt soms buiten die organisatie, ontstaat soms van binnenuit, maar het kan ook beide zijn. Als wij het hebben over ‘maatschappelijke ontwikkelingen’ dan is ook het ‘gedrag’ of de ‘houding’ van overheidsfunctionarissen van invloed: soms heeft het een schadelijke invloed op ‘het proces van socialisatie’. –
https://wij-leren.nl/psychosociale-ontwikkeling.php
Een gebrek aan visie en begrip alsook de ontwikkeling van ‘cognitieve vaardigheden, cognitieve functies of cognitieve vermogens’ van de aanbieder is van invloed op de diagnosestelling, de behandeling en de uitkomsten van dat proces. Als laatste valt het begrip ‘Zelfkennis’ te noemen dat ook wel ‘intra-persoonlijke intelligentie’ wordt genoemd. – https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfkennis
Al met al komt het voor dat er ook ‘schadelijke praktijken’ voorkomen, zij kunnen ’traditioneel’, ‘cultureel’ of ‘modern’ aangekleed zijn. Is de Nederlander ‘bedrijfsblind’? JA, ook dat komt veelvuldig voor: wij zitten er met de neus boven op en zien het niet. Neem eens wat afstand van je eigen ‘vertrouwde wereld’ en je gaat een ‘andere’ wereld zien. Ontdek het samen!
Veel plezier!
Het schrijnende is dat veel van de reguliere beschermd wonen instellingen door een gebrek aan visie en begrip voor de groep die langdurige en flexibele begeleiding nodig zullen blijven, nu inzet op uitstroom naar zelfstandig/begeleid wonen. Dit betekent dat juist voor de groep met een complexe zorgvraag die niet in staat is om doelen als ‘zelfredzaamheid’ en ‘participatie’ te realiseren, de duurzame woonplek niet meer vanzelfsprekend is en van uit de WMO cyclisch wordt getoetst of men op de woonlocatie nog kan blijven wonen. Wat is er erger voor een kwetsbare burger dan een permanente staat van bestaansonzekerheid, waarbij men overgeleverd is aan de grillen van de gemeenten en de op het bedrijfsresultaat sturende instellingen. ‘Participatie’ in deze vorm is het doelbewust opjagen en wegsaneren van een ‘dure’ kwetsbare zorgbehoevende groep die juist gebaat is bij duurzame en veilige woonvoorzieningen.