Dat blijkt uit onderzoek van de Christelijke Hogeschool Ede, in opdracht van de Beroepsvereniging van Cliëntondersteuners (BCMB). De BCMB zet zich in voor de kwaliteit van de cliëntondersteuning en wilde met dit onderzoek van de beroepsgroep zelf horen hoe zij hun werk ervaren. Hoe staat het met onafhankelijkheid? Aan het onderzoek werkten ruim 200 cliëntondersteuners voor zorgvragers in de Wmo en de Wlz mee. Hoewel er verschillen bestaan tussen beide groepen, is de stand van zaken over de hele linie zorgwekkend, zo laat het onderzoek zien.
Doorverwijzingen
Cliëntondersteuners helpen hun cliënt de weg te vinden in het zorglandschap en behartigen de belangen van hun cliënten. Van de cliëntondersteuners die binnen de Wlz werken, geeft maar liefst 31 procent van de respondenten aan dat hun onafhankelijkheid daarbij onder druk staat. De cliëntondersteuners bewegen zich in een complex veld. Zo zijn ze afhankelijk van de zorgkantoren en zorgaanbieders die de cliënten naar hen door moeten verwijzen. Tegelijkertijd is het zorg-in-natura-aanbod van een gecontracteerde zorgaanbieder voor een bepaalde cliënt misschien niet het beste aanbod.
Lastige positie
Rond de Wmo is het zo mogelijk nog slechter gesteld met de onafhankelijkheid. Van deze groep cliëntondersteuners zegt eveneens een derde niet onafhankelijk te kunnen werken. Daar komt nog bij dat 15 procent van de respondenten zelf beschikkingen afgeeft voor de cliënten waar ze ook als cliëntondersteuner voor werken. In zo’n positie is onafhankelijkheid per definitie onmogelijk. Ook als de cliëntondersteuners zelf geen beschikkingen afgeven, zijn ze vaak wel verbonden aan een gemeentelijk wijkteam. Dat geldt voor de helft van de Wmo-cliëntondersteuners. In die situatie ervaren ze net zo goed druk om te voorkomen dat budgetten overschreden worden.
‘Geen kaas van gegeten’
Voor de cliëntondersteuners in de Wmo is het bovendien een doorn in het oog dat bij de gemeenten mensen beslissen over zorg die ‘er geen kaas van hebben gegeten.’ Een respondent meldt dat zij de gevolgen van die besluiten vervolgens ‘mogen oplossen, zonder de budgetten ervoor te hebben’.
Ik ben blij en opgelucht te lezen dat onderzoek nu heeft uitgewezen dat wat wij zelf hebben ervaren met mensen van de WMO en clientondersteuning van St.MEE ook inderdaad klopt. De clientondersteuning was en is niet onafhankelijk. De mensen zelf
kunnen integer zijn, maar ze hebben twee petten op en nu blijkt dat ze onder druk worden gezet. Aan de hand van onze ervaring bij WMO zijn we verder gaan kijken. Welke organisaties hebben hetzelfde probleem, We zijn geschrokken dat bijv. Mezzo en PerSaldo zwaar gesubsidieerd worden door de Overheid en daardoor in feite ook niet onafhankelijk zijn. Wij hebben een hele slechte indruk gekregen in het proces om een WLZ indicatie te krijgen. CIZ is de zwakke schakel, we twijfelen aan de capaciteiten van onderzoekers. In onze zaak heeft het alles bij elkaar 3,5 jaar geduurd, We hadden sterk het gevoel willens en wetens te worden opgehouden. Immers elke maand ophoud levert ook geld op. We hebben uiteindelijk een PGB gekregen, maar zijn er niet van overtuigd dat we een passende indicatie hebben gekregen. Vanwege onze twijfel zijn we zeer terughoudend om nog een keer een aanvraag te doen. Waar kunnen we terecht voor echt 100% onafhankelijke ondersteuning?
Joke Bakker en Ton Lagendijk, Halsteren
Corectie:
Ophoud = oponthoud levert geld op voor de Overheid