Dat concluderen VU hoogleraar Raymond Gradus en directeur van het Wetenschappelijk instituut voor het CDA en zijn plaatsvervanger Evertjan van Asselt in vergelijkend onderzoek dat in het economenblad ESB is gepubliceerd. In Duitsland bedragen de publieke uitgaven voor ouderenzorg één procent van het bruto binnenlands product (bbp) tegen 3,5 procent in Nederland. Daarmee is Nederland koploper in Europa.
Duitsers wonen langer thuis
In Duitsland worden veel minder ouderen opgenomen in instellingen dan in Nederland. Ze worden opgevangen in hun eigen woonomgeving. “De lichtere zorg wordt dus veel meer thuis geleverd en voor een groter deel onbetaald, door mantelzorgers”, zegt Gradus.
Alleen verpleging en verzorging
Daarnaast zijn de aanspraken in Duitsland minder ruimhartig. Alleen de verpleging en verzorging komen voor rekening van de langdurige zorg. Activering en begeleiding zijn taken van gemeenten. Het verblijf in een instelling betalen Duitsers zelf. Voor beiden geldt een vangnet voor mensen die het niet kunnen betalen. Het kabinet is van plan deze twee zaken – het overhevelen van begeleiding en het scheiden van wonen en zorg – te regelen. “Het Duitse voorbeeld laat zien dat dit de zorg goedkoper maakt.”
Complex en duur
Verder blinkt het Duitse zorgzwaartesysteem uit in eenvoud in vergelijking met Nederland. In Duitsland zijn er drie categorieën, in Nederland wel zeventig. In de eerste klasse komt er eenmaal dag professionele hulp, in klasse twee driemaal per dag en in klasse drie elk uur. De ingewikkeldheid van het Nederlandse systeem zorgt voor een aanzienlijke bureaucratie en enorme uitvoeringskosten, stelt Gradus. “In Duitsland gaat er meer geld naar zorg.” Volgens Gradus zijn er geen aanwijzingen dat mensen door de simpelheid van het systeem te weinig zorg ontvangen.
Mensen centraal
“In Duitsland is de zorg om mensen georganiseerd, in Nederland om instituties, de zorgaanbieders en de zorgverzekeraars”, stelt Gradus. Nederland zou in zijn ogen op de lange termijn ook een vouchersysteem moeten invoeren. Duitsers die niet intramuraal worden opgenomen, kunnen kiezen tussen een tegoedbon, waarmee ze bij een agentschap verpleegkundige zorg kunnen inkopen of een zogeheten mantelzorgforfait. Het tarief van het laatste ligt vijftig procent lager. Toch kiest tweederde van de mensen daarvoor, omdat dit hun volledige keuzevrijheid over de besteding geeft. Bovendien is er, anders dan bij het Nederlandse pgb, geen verantwoordingsplicht. “Opvallend was dat bij een experiment waarbij er amper voorwaarden aan de tegoedbon werden gesteld de onbetaalde mantelzorg werd vervangen voor door betaalde mantelzorg.” (Zorgvisie – Bart Kiers)
Lees ook:
CDA: kosten AWBZ worden onbeheersbaar
CDA wil 6 miljard bezuinigen op zorg
Zorgvisie magazine
Interesse in meer achtergronden? Word nu abonnee van Zorgvisie.
De zorg is goed zolang men betaald, als de ouderen zelf niet meer kunnen betalen moeten de kinderen dit bekostigen en dat brengt deze kinderen in noodsituaties. In het huis waar ik werk worden bewoners terug naar huis gehaald omdat de kinderen de zorg voor hun ouders niet meer kunnen opbrengen, vreselijke trieste situaties ontstaan hierdoor.
Dit moeten we in Nederland echt niet willen.
Ik heb een drietal jaar geleden verschillende (ouderenzorg)verpleegkundigen uit Duitsland gesproken. Ik zou voor geen goud willen ruilen, alhoewel ik voor het opsnoepen van eigen vermogen ben. Maar de ‘pflegestufen’ zijn zeker geen vetpot.
@ Job. Je hebt natuurlijk gelijk, maar we kunnen altijd nog vrije-tijd (en levensgeluk) inleveren. Nederlanders hebben vergelijkenderwijs veel vrije tijd. Verder kan het voor de economie goed zijn als de laagbetaalde krachten mantelzorg doen en de hoger betaalde krachten zelf zorg inkopen. Ook dat bereik je door minder zog vanuit het stelsel aan te bieden.
Het mantelzorgforfait in Duitsland is voor zover ik weet belastingvrij. Dan dus oppassen dat het maar om 50% van de zorgkosten gaat. Mantelzorgers die in Nederland betaald worden vallen onder de belasting en zo komt er geld terug.
Punt is verder ook dat er door de toenemende arbeidsparticpatie van vrouwen en het langer doorwerken van senioren veel minder mantelzorgers beschikbaar zijn. Voor de nationale economie is die ontwikkeling goed geweest. Er is nu echter een gedeeltelijk onbetaalde rekening die bij de zorg terechtkomt.
Begeleiding gaat bij gehandicapten vaak hand in hand met verzorging en/of verpleging en is vaak een essentieel en zinvol deel van de zorg.
Waar staat in het onderzoek dat in Duitsland veel meer ouderen bij hun kinderen (of omgekeerd)? En waar staat in het onderzoek wat dit voor nare gevolgen kan hebben als een oudere ziek wordt (persoonlijke ervaring uit mijn eigen jeugd)!
Kortom dit onderzoek hoort nergens anders dan in een prullenbak!
Helemaal met Spier eens. Eerst beginnen met het vereenvoudigen van het systeem. Ben zelf werkzaam in de thuiszorg en weet hoe complex alles is door de vele instanties. Ook kan er bezuinigd worden op de vele lagen binnen de organisaties. De verzorg(st)ers op de werkvloer moeten een groot bedrag opbrengen om alle leidinggevenden te bekostigen. Is erg jammer en niet nodig.
Te omslachtig en dus te duur.
Vorig jaar tijdens een SER-symposium de Duitse hoogleraar Heinz Rothgang gehoord over de langdurige zorg in Duitsland. Hij had het vergoedingensysteem in Duitsland geëvalueerd. Voornaamste kritiekpunten: de bedragen werden niet aangepast aan de kostenstijgingen en er was te weinig aandacht voor de kwaliteit, met name de zorg voor dementerenden schoot tekort. Daaronder dus veel van de ‘lichte gevallen’ waar dit CDA-rapport het over heeft. Kent iemand hier lichte gevallen die in Nederland in een verpleeg- of verzorgingshuis zijn opgenomen? Ik niet. Veel van die ‘lichte gevallen’ zitten in Duitsland dus thuis weg te kwijnen.
Zonder de bovenstaande reacties van lezers zou ik dus een flink scheef beeld hebben gekregen. En ja, dat is ook bedoeld als kritische noot naar de Zorgvisie redactie.
Het lijkt een mooi verhaal, werk al 26jaar voor een duits bedrijf.
Zorg wordt door de patient betaald, kan deze de lasten niet meer dragen dan moet dochter of zoon bijspringen in de kosten.
Goede zorg wordt geboden als er betaald wordt.
lijkt me dat de premies dan ook behoorlijk naar beneden kunnen.
Laten we niet gelijk alles op de schop willen nemen en achter onze buurlanden aan te lopen. Laat ons eerst eens beginnen met het systeem te vereenvoudigen. Alleen dat zal al een besparing op zich moeten opleveren. In Nederland zijn we erg goed in het wiel op verschillende manieren weer opnieuw uit te vinden. Een landelijk systeem waar zorg Nederland mee zal moeten werken heeft mijn voorkeur. Nu is er een grote verscheidenheid aan systemen waardoor onderling communiseren niet meer mogelijk is.
Natuurlijk komt een CDA onderzoeker met mantelzorg op de proppen om de zorg goedkoper te maken. Dat past in het wereldbeeld van die partij, met niet voor niets een steeds kleinere kiezersaanhang. In Duitsland werken minder vrouwen dan in Nederland, daarom is mantelzorg kennelijk nog mogelijk. In Nederland moeten we niet terugwillen naar zo’n achterhaald model. Beroepskrachten met een passende beloning en regelmatige bijscholing zijn de kern van de zorgverlening. Een zakelijke relatie tussen de zorgverlener en de cliënt past bij de moderne, geïndividualiseerde samenleving. Dat staat niet in de weg dat zorg om mensen georganiseerd moet zijn en niet om instituties, daar heeft Gradus een goed punt!
In Nederland goedkoop?
Van aanleunwoning naar bejaardenhuis. praktijkcasus.
In aanleuunwoning huur, tafeltje dek je, zorg en huishoudelijke hulp. O.b.v. inkomen kosten de beide laatste 35 euro per maand o.b.v. inkomen.
Nu in bejaardenhuis kost dit allemaal 1300 euro. En waarom in aanleunsituatie uit gaan van inkomen en in bejaardenhuis van bruto inkomenen en 4 % van het vermogen als inkomen. Schandalig de bijdrage aan de AWBZ is hoger dan de inkomsten.
En ja in duistland betalen de kinderen bij en dat hoeft hier niet. En die kinderen hebben het vermogen al lang geincasseerd. En daarom betaald de voorzichte burger die een appeltje voor de dorst bewaard en zelf de regie wil voeren de hoofdprijs.
dom van die persoon? of schandalig achterhaald systeem?
Bouw een appartementen complex van stel 15 redelijke appartementen vraag een redelijke en zorg en huishoudelijke hulp (WMO)tegen het lage awzz tarief en zelf een geode sociale “huisbaas” zijn en de oudere mede mens een schitterende oude dag bezorgden. ach had ik maar een paar miljoen voor een dergelijke idee.
In Duitsland moeten kinderen soms bijleggen als een ouder in een instelling verblijft. In Nederland verdelen de kinderen elke maand het geld wat overblijft omdat een ouder in een instelling verblijft. De eigen bijdrage kan in veel gevallen hoger. Dan kunnen de premies wat lager.Het eerste jaar kost hier helemaal niets.
@Anne,
Helemaal mee eens, de kinderen van ouders die in een instelling moeten worden opgenomen zijn in Duitsland de dupe op het moment dat de ouders niet kapitaalkrachtig genoeg is om de (immense) kosten te betalen. Dit gaat zover dat huizen verkocht moeten worden of dat de kinderen moeten bijlappen zodat hun eigen inkomsten op een minimum worden. Volgens mij is de duitse zorg niet goedkoper, de burger is daar meer de klos en betaald de rekening (is voor de regering natuurlijk goedkoper).
Tarief voor mantelzorg?? Volgens mij is er geen tarief voor mantelzorg, anders is het geen mantelzorg.
Is er ook met kinderen gesproken van die Duitse ouderen? Die moeten betalen voor het feit dat hun ouders zorg nodig hebben of opgenomen worden in een instelling en het zelf niet kunnen betalen.
Voor de midden en lagere klassen is het zorgsysteem in Duitsland zorgelijk!
Willen wij dat?? Is dat het voorbeeld? Een kat in het nauw…….. Had men maar eerder moeten gaan rekenen hoeveel ouderen er vanaf nu zouden zijn. Ipv alleen maar rekenen wat men zelf kan verdienen en hoe hoog het wachtgeld is
Dat een eenvoudiger systeem goedkoper is, lijkt nogal voor de hand te liggen. Maar om diensten die door de gemeente worden uitgevoerd niet mee te rekenen, vind ik kortzichtig. Het valt dan niet meer onder de zorgkosten, maar het kost evengoed (gemeenschappelijk) geld. Het is te gemakkelijk om te doen alsof dat niet zo is.
Wat let ons om ook naar een soortgelijk systeem toe te werken, te introduceren ?
Minder lijstjes en controleurs, dus meer vertrouwen in de mensheid is dus goedkoper!