Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Het snelle geld of langdurig geluk?

Medio april 2012 bespreekt de vaste Kamercommissie van VWS het wetsvoorstel over private investeringen in de zorg. Niet iedereen is onverdeeld enthousiast.
Het snelle geld of langdurig geluk?

Een onderzoek van Berenschot toont dat er weinig interesse is bij de ziekenhuizen voor private investeerders. Een belangrijke reden is dat investeerders ook zeggenschap willen. Met als groot risico dat zij het financiële rendement boven de belangen van de patiënt en de werknemers gaan stellen.

Het toestaan van winstuitkeringen past in het kapitalistische of Angelsaksische paradigma waaraan de zorg al een aantal jaren wordt onderworpen. De huidige economische crisis leert ons dat de kapitalistische tijdgeest zijn grenzen kent. De ondernemer die met deze denkwijze zijn bedrijf runt, richt zich in eerste aanleg op het snelle geld; de klant is slechts een instrument om zoveel mogelijk winst te behalen. De volkshuisvesting is hier een goed voorbeeld van. Waarom de zorg nog verder afbrokkelen door haar aan dit kapitalistische paradigma bloot te stellen?

Verandering van paradigma

Om private investeringen echt een succes te laten worden, is een verandering van paradigma bij investeerders nodig. Dit opkomende paradigma laat zich de afgelopen tijd heel voorzichtig zien in de publieke verontwaardiging over persoonlijke zelfverrijkingscasu. Deze ‘sociale duurzaamheid’ maakt veel regelgeving overbodig. Dit paradigma heeft haar wortels in het gemeenschapsgevoel: we hebben elkaar nodig (geld en kapitaal) om iets te creëren (= ondernemen) dat ten goede komt aan onszelf en aan de mensen om ons heen. Vanuit dit paradigma wordt winst – naast financieel – ook gemeten in termen van continuïteit (werkgelegenheid), zingeving en samenhorigheid. Financiële winst wordt een voorwaarde, geen doel.

Zeggenschap

Vanuit dit gemeenschapsdenken wordt ook de zeggenschap over de inzet en verdeling van het vermogen geregeld. Zie hier het ontstaan van de democratie. Waarom hebben we deze zeggenschapstructuur dan nog niet in ondernemingen? Dat het tot langdurig succes kan leiden, heeft de Breman Installatiegroep uit Genemuiden bewezen. Hun bedrijfsstructuur als voorbeeld nemend, zou het bestuur van een medisch-specialistische eenheid bestaan uit een lid die de medisch-specialisten vertegenwoordigt en een lid die de kapitaalverschaffer(s) vertegenwoordigt. Bij ziekenhuizen zou daar nog een vertegenwoordiger van de patiënten aan toegevoegd kunnen worden. Dit team (!) neemt alle belangrijke beslissingen, waaronder de besteding van het vermogen. Elk bestuurslid kan alleen het besluit inbrengen dat op democratische wijze door zijn achterban tot stand is gekomen. Wanneer het bestuur geen unanimiteit bereikt, vindt arbitrage plaats door een derde. Dit model gaat veel verder dan de huidige medezeggenschap van cliëntenraden en werknemers vertegenwoordigd in de ondernemingsraad; organen die in het huidige paradigma toch vaak onvoldoende betrokken worden.

Private investeerders

Maar waar in Nederland vinden we een investeerder die de zeggenschap over zijn investering wil delen met anderen? Ik kan me voorstellen dat er private investeerders zijn die hiervoor voelen, zoals pensioenfondsen. Maar wat we werkelijk nodig hebben, is dat er naast een focus op het financiële rendement een even sterke nadruk komt te liggen op het sociale rendement. Dat private investeerders gaan ervaren dat sociale duurzaamheid meer levensgeluk oplevert dan het verlangen naar het snelle geld.

Margreet F. Boersma-de Jong, financieel-strategisch adviseur bij Koninklijke Visio en eigenaar van NoorderControl

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.