Het ontwikkelen van kwaliteitssystemen gaat traag, blijkt uit de landelijke enquête onder 543 instellingen voor thuiszorg, gehandicaptenzorg, ggz, ziekenhuizen en verpleeghuizen. Zeker als men in acht neemt dat met de invoering van kwaliteitssystemen 15 jaar geleden begonnen is en dat kwaliteitsmanagement in de zorg 10 jaar geleden wettelijk verplicht werd.

In uitvoering

De meerderheid van de instellingen legt in 2005 verantwoording af over kwaliteitszorg in het wettelijk verplichte kwaliteitsjaarverslag. Maar nog weinig instellingen hebben een compleet systeem om problemen te melden en aan te pakken. Kenmerkend voor een dergelijk kwaliteitssysteem is een expliciet kwaliteitsbeleid en een kwaliteitshandboek.

Cijfers

Uit het NIVEL rapport blijkt onder andere dat iets minder dan de helft van de instellingen in 2005 beschikt over een kwaliteitshandboek, hoewel 48 procent van de zorginstellingen wel zeggen hieraan te werken. Ook hebben nog weinig instellingen (21 procent) een expliciet veiligheidsplan of veiligheidsbeleid ontwikkeld, maar ook daar zijn veel instellingen mee bezig.

Inspectie

“De verwachting is dat in de nabije toekomst instellingen meer vaart zullen zetten achter het voltooien van kwaliteitssystemen, vanwege de toegenomen externe druk”, zegt NIVEL- onderzoekster en auteur van het rapport Cordula Wagner. Hiermee doelt zij op de actuele extra aandacht voor veiligheidsbeleid in de zorgsector vanuit onder andere de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Zorginstellingen verwachten ook dat steeds vaker zorgverzekeraars om een gecertificeerd kwaliteitssysteem zullen vragen.

‘Slanke systemen’

Wagner pleit voor de invoering van ‘slanke’ kwaliteitssystemen. “Slanke kwaliteit- en veiligheidssystemen zijn systemen die enkel de kern bevatten van wat nodig is voor het bewaken van het primaire zorgproces. Alle ‘oude en niet goed functionerende’ procedures en regels binnen een instelling moeten worden afgeschaft om onnodige bureaucratie tegen te gaan.”

Aanbevelingen

Andere aanbeveling van Wagner betreffen het aanmenen van nieuw personeel en feedback. “Bij de selectie van nieuw personeel wordt weinig rekening gehouden met een positieve attitude ten aanzien van kwaliteitszorg. Wat eveneens minder vaak gebeurt, is dat medewerkers feedback over kwaliteitszorg krijgen. Voor veel medewerkers blijft het daardoor onduidelijk wat kwaliteitszorg aan meerwaarde oplevert.”

(ZorgVisie – Wouter van den Elsen)

Lees hier het rapport: