Dat stelt psychiater Bert van Hemert, hoogleraar in de epidemiologie van de openbare geestelijke gezondheidszorg, in zijn oratie aan het Leids Universitair Medisch Centrum LUMC. Hij vindt dat de sector te veel vasthoudt aan het principe van zelfredzaamheid. “Het zelfstandig functioneren in de samenleving is een algemeen gehuldigd principe”, aldus Van Hemert.
Includerende zorg
In deze nieuwe ambulante zorg gaat de hulpverlener actief op zoek naar de patiënt, ook al is die daar zelf niet naar op zoek. Van Hemert noemt deze zorg ‘includerende zorg’ waarbij de probleemsituatie leidend is voor het zorgaanbod en niet de hulpvraag. Dat deze zorg niet bestaat komt volgens de hoogleraar door de dominantie van het autonomieprincipe en de vermaatschappelijking.
Autonomieprincipe
“Het autonomieprincipe houdt in dat wij de zorg niet dwingend naar de mensen toe willen brengen, maar dat wij verwachten dat mensen met problemen zelf bij de zorg aankloppen. Als de patiënt niks wil, dan doen wij ook niks. Wij hebben in de samenleving nog een weg af te leggen waar het gaat om het vinden van de balans tussen enerzijds de autonomie en anderzijds de menswaardigheid.”
Zelfstandig bestaan
Over de oorzaak stelt Van Hemert dat men vindt dat mensen met een lichamelijke of geestelijke handicap zo veel mogelijk ondersteund moeten worden om een zelfstandig bestaan te leiden. “Als uitgangspunt is dat natuurlijk een goede zaak, maar de prijs is wel dat kwetsbare mensen in de samenleving de weg kwijt kunnen raken en verzeild kunnen raken in situaties van ernstige verwaarlozing, vereenzaming of verslaving.”
Ernstige verschraling
De oplossing zoekt Van Hemert niet in meer bedden binnen de GGZ. “Van het totale budget van de GGZ gaat twee derde naar de bedden, terwijl daar maar 10 procent gebruik van maakt. Dit geeft een ernstige verschraling van het ambulante veld en dat is in de praktijk ook goed voelbaar. In de meeste zorgpraktijken hoort het uitvoeren van een huisbezoek feitelijk niet meer tot de mogelijkheden. Ambulante zorg wordt in toenemende mate zorg waarin alleen de patiënt ambulant is.” (ANP)
Lees ook:
Zorgverzekeraars dreigen ggz met contracteerstop
Politie wil 24 uur steun van de ggz
GGZ Nederland verliest kort geding VWS
He, he eindelijk! Hebben we daar zo lang over moeten nadenken, dat een psychiater dit nieuws nu ‘wereldkundig’ maakt?
En dan nu nog effectief beleid en aan de slag. Er is namelijk een groep clienten, die bezwijkt onder de principes van behoud van autonomie en de vermaatschappelijking van zorg.