Dat is volgens minister Ab Klink VWS nodig, omdat een aantal fusies in de zorg heeft laten zien dat deze verkeerd kunnen uitpakken. Zo ging Meavita na een fusie failliet, waardoor de thuiszorg voor veel cliënten in gevaar kwam. Ook het fusieconcern Espria kwam in de gevarenzone, na financiële problemen bij het onderdeel Philadelphia. Dat heeft in mei aangekondigd zich medio 2009 af te splitsen van Espria om zich weer te focussen op haar core business: gehandicaptenzorg.

Cliënt staat buitenspel

Klink vindt dat raden van bestuur voorafgaand aan fusies onvoldoende nadenken over de te bereiken doelen en effecten. Bij nogal wat fusies worden de vooraf gestelde doelen bovendien niet gehaald. Verder vindt de minister dat belanghebbenden, zoals cliëntenraden, patiëntenorganisaties, vakbonden en lokale overheden, buitenspel staan bij de besluitvorming. Het gevolg hiervan is dat het belang van cliënten niet meer centraal staat in het fusietraject.

IGZ toetst op kwaliteit

Om de invloed van belanghebbenden te waarborgen, krijgen cliëntenraden instemmingsrecht en raden van toezicht goedkeuringsrecht bij fusies. Ook moeten fuserende zorginstellingen een effectrapportage opstellen, waarin zij de meerwaarde van de fusie aantonen. Bij het opstellen moeten ze belanghebbenden, zoals zorgkantoren, gemeenten, cliëntenraden en ondernemingsgraden, betrekken. De effectrapportage moet inzicht geven in de gevolgen voor de kwaliteit en de bereikbaarheid van zorg en ondersteuning. De IGZ gaat controleren of de fusiepartners dit goed hebben gedaan. Daarna mogen de partijen de fusie pas melden bij de NMa. Met de zorgspecifieke fusietoets komt Klink de Tweede Kamer tegemoet.

Meer macht voor Zorgautoriteit

Verder onderzoekt Klink of de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) zorginstellingen met aanmerkelijke marktmacht kan verplichten tot schaalverkleining. Dat zou alleen in het uiterste geval kunnen, als de continuïteit van zorg in gevaar dreigt te komen.

Verzekeraar en zorginstelling mogen fuseren

Klink blijft erbij dat een zorgverzekeraar en een ziekenhuis samen mogen gaan. De Tweede Kamer voelt daar niets voor omdat de keuzevrijheid van de patiënt op het spel zou komen te staan. Maar de minister voelt zich gesteund door een commissie die ook geen beren op de weg ziet. De fusie-effectrapportage en de fusietoets ziet hij als extra middelen om dit soort fusies in goede banen te kunnen leiden. (Zorgvisie – Bart Kiers)

Lees ook:

Schenk: ‘Geef NZa vetorecht bij fusietoets’

Kamer wil zorgspecifieke fusietoets

Raad van State vindt strengere fusietoets niet nodig