Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties1

Ziekenhuizen krijgen meer regie

Eindredacteur
Met de verschuiving van de extramuraal bekostigde anti-TNF-alfaproducten naar de intramurale bekostiging zet de overheid een ontwikkeling in gang waarbij de medisch specialist en het ziekenhuis meer regie krijgen. En niet alleen over de inkoop van dit soort dure medicatie.
Ziekenhuizen krijgen meer regie

Medio 2011 en 2012 wil de overheid de overheveling van extramuraal bekostigde anti-TNF-alfaproducten naar de intramurale bekostiging doorvoeren. De besparingen die hiervoor ingeboekt staan, bedragen in totaal 50 miljoen euro waarvan aanvankelijk 25 miljoen in 2011 gerealiseerd moet worden. Met het verschuiven van de invoerdatum van deze beleidsmaatregel naar 1 januari 2012, worden deze besparingen opgeschoven.

Specialistische verantwoordelijkheid

In 2009 heeft het College voor zorgverzekeringen in zijn standpunt Afbakening van hulpmiddelenzorg en geneeskundige zorg, zoals medisch specialisten die plegen te bieden, reeds een voorzet gegeven over de bekostigingsstructuren van hulpmiddelenzorg in relatie tot specialistische verantwoordelijkheid. Hierin wordt de definiëring van hulpmiddelenzorg en geneeskundige zorg duidelijk beschreven en tevens uit elkaar getrokken. Het uitgangspunt hierin is dat behandelingen onder verantwoordelijkheid van specialisten (zowel intramuraal als extramuraal) bekostigd moeten worden vanuit het geneeskundige intramurale budget (dbc-bekostiging). Deze manier van denken wordt nu doorgetrokken naar het farmaceutische verstrekkingenmodel. Dit betekent dat de verantwoordelijkheid van specialisten niet bij de ziekenhuisdeur eindigt, maar ook betrekking heeft op medicatie in bijvoorbeeld een thuissituatie.

Naast de anti-TNF-alfamedicatie wordt als tweede stap overwogen de overige extramuraal bekostigde (dure) geneesmiddelen, zoals interferon, Somavert, Forsteo, Lucrin, et cetera, onder deze regel te vatten. Deze medicijnen worden nu via thuisservicebureaus bij patiënten uitgeleverd en vertegenwoordigen inclusief de anti-TNF-alfamedicatie een omzet van 800 miljoen euro bij de apotheekinkoopprijzen (AIP) in 2010.

De derde stap is de overheveling van alle medicatie die onder medisch-specialistische verantwoordelijkheid wordt uitgeschreven naar het intramurale bekostigingssysteem. Hierbij wordt gedacht aan de farmaceutische behandeling van astma/COPD, medicatie voor cardiovasculair risicomanagement of voor ernstige psychiatrische problemen. Daarmee nemen de verantwoordelijkheden binnen de eerstelijnszorg af.

Alternatieve medicatie

Met deze verschuiving in de bekostiging van medicatie in drie stappen neemt de regie van ziekenhuizen toe. Ten eerste krijgt het ziekenhuis meer ruimte om medicatie die vergelijkbare therapeutische alternatieven lijkt te bieden, voor te schrijven, op te nemen in de behandelprotocollen en in te kopen. Het ziekenhuis beslist over de inkoop en behandelingen. Het intramurale budget wordt extra belast, waardoor meer strikte afstemming en inkoopvoorwaarden het spel gaan bepalen. Inkoopprijzen komen naast de therapeutische (meer)waarde van medicatie te staan. Een financiële taakstelling (kostenbesparing) kan er dan toe leiden dat de besparingen door farmaceutisch inkoopmanagement zwaarder meewegen in protocollen en patiëntenrichtlijnen.

Regie over serviceprogramma’s

Ten tweede krijgen de ziekenhuizen regie over de serviceprogramma’s die aan de verstrekking van dure medicatie verbonden zijn. Hierbij moet gedacht worden aan afhandeling van de vergoedingen met verzekeraars, specifieke transporteisen (koeltransport), eventuele bereiding, injectie of infuustoediening, (prik)instructie, uitleg over het ziektebeeld en behandeling in de thuissituatie. In de markt zijn verschillende aanbieders (Apotheekzorg, Eurocept, Medithuis, Bosman, Alloga, Red Swann, Combicare, et cetera) die voor verschillende farmaceutische bedrijven deze diensten verlenen. Ziekenhuizen kunnen ervoor kiezen om deze services zelf te verlenen waarbij ze de logistiek en thuisservice overnemen, of alle bestaande serviceleveranciers handhaven en individuele afspraken per leverancier, per patiëntengroep en medicatietoediening maken. Een andere optie (misschien de minst elegante) is patiënten per verstrekking naar het ziekenhuis te laten komen en daar toedieningservices te verlenen. De laatste optie is dat ziekenhuizen met één servicebureau, afspraken maken over zorglogistiek aan verschillende patiëntengroepen, voor verschillende medicamenten en services.

Totaaloplossingen

Ten derde zal de regiefunctie toenemen doordat het ziekenhuis een totaaloplossing kan aanbieden waarin de medisch specialist een spilfunctie heeft. De patiënt krijgt diagnose, behandeling en servicetrajecten als één geheel aangeboden. Concurrentieoverwegingen, door middel van het het ‘one stop shop’-model en/of scherpe sturing op dbc-bekostiging kunnen hiervoor de redenen zijn. Het beleidsvoornemen van minister Schippers om het totaalbudget voor vrijgevestigde specialisten te verdelen over ziekenhuizen door een omzetplafond per ziekenhuis vast te stellen, waarna de medisch specialist via het ziekenhuis bij de patiënt of verzekeraar moet declareren, geeft ruimte voor onderhandeling binnen dit model.

B-segment

Ten slotte zal de regiefunctie van ziekenhuizen toenemen omdat veel medicatieverstrekkingen vallen of gaan vallen binnen het vrije onderhandelbare segment (B-segment) van ziekenhuizen. Zorgverzekeraars maken reeds afspraken met ziekenhuizen over het huidige zorgaanbod en zullen in de toekomst de doelmatigheid, kwaliteit en prijs van dit segment blijven beïnvloeden. Het gevolg is dat onderhandelingen over dbc’s op key performance indicators, zoals efficiëntie, aantallen behandelingen en dbc-vergoedingsprijzen, directe druk leggen op de inkoopprijzen van (dure) geneesmiddelen. Binnen dbc’s is het managen op kostenbeheersing en efficiëntieverbetering een belangrijke doelstelling van raden van bestuur en managers financiële zaken. Taakstelling op de budgetten van de ziekenhuisapotheek en dus farmaceutische inkoopprijzen lijken hierin het laaghangend fruit.

Prijserosie

Voor zorgverzekeraars was voorheen binnen het geneesmiddelenvergoedingssysteem nauwelijks invloed uit te oefenen op de AIP van medicijnen. Deze prijzen lagen immers vast. In de nieuwe situatie kan door de directe onderhandelingen van zorgverzekeraars over dbc-prijzen, een indirecte prijserosie op medicatie ontstaan. Door protocolisering, rationalisering en toenemende zorglogistieke macht zullen inkoopkortingen toenemen.

De maatregel om binnen het budgettair kader zorg 50 miljoen euro besparing in te boeken door overheveling van extramuraal bekostigde geneesmiddelen naar intramurale bekostiging zal dan ook een stevige verandering teweegbrengen binnen de zorg. Het geeft ziekenhuizen, specialisten en zorgverzekeraars meer mogelijkheden om te sturen. Hoe, zal de toekomst leren. Wel is duidelijk dat patiëntenservicebureaus, farmaceutische leveranciers en patiënten een relatief ondergeschikte positie krijgen. Aan de ene kant kan de verandering leiden tot onevenredige nadruk op inkoopkortingen en medicatierationalistatie (zelfs tot uitsluiting van medicatie). Aan de andere kant kan deze verschuiving leiden tot procesintegratie tussen ziekenhuizen en eerstelijnszorg, tot nieuwe vormen van transmurale zorglogistiek. In deze samenwerking ligt er een kans voor ziekenhuizen om aan deze rol een invulling te geven.

Bas van der Mierden en Willem Burggraaf, Nyenrode Business Healthcare

Zorgvisie magazine

Interesse in meer achtergronden? Word nu abonnee van Zorgvisie.

1 REACTIE

  1. L.S.
    Allemaal leuk en aardig maar ik vres dat dit verhaal een prelude moet gaan virmen voor een schermactie om “het centrale zorgdossier” alsnog erdoor gedrukt te krijgen. Ik vrees dat er medische missers gan optreden voor situatie waarbij de huisapotheek niet op de hoogte is of gebracht word door ziekenhuis over medicijn gebruik en/of wijzigingen. In geval van TNF alfa blockers een potentieel levensgevaarlijke situatie.
    Mijn huisarts zal bij het voorschrijven van medicijnen het dossier van mijn apotheek raadplegen en wellicht niet weten of zich realiseren dat ik nog een dossier heb in het ziekenhuiis die niet noodzakelijkerwijs gekoppeld zijn…
    Groet, Sander Tel.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.