Daarvoor pleit het RIVM op basis van een verkennend literatuuronderzoek van het RIVM, uitgevoerd in opdracht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ).
Weinig aandacht
Volgens het RIVM is in de media, vakbladen, en wetenschappelijke tijdschriften een overvloed aan informatie beschikbaar over informatie- en communicatietechnologieën in de zorg. Toch wordt er weinig aandacht geschonken aan de risico’s. Als aanvulling op bestaande, veelal positieve, e-healthevaluaties zouden de risico’s daarom structureel en stelselmatig in kaart moeten worden gebracht. ‘Dat is een voorwaarde om e-healthtechnologie succesvol en veilig te kunnen gebruiken’, aldus de RIVM-onderzoekers.
Voorbeelden van risico’s
In de wetenschappelijke literatuur ontdekte het RIVM geen systematische studies (randomized controlled trials) die risico’s van e-healthtechnologie als hoofdonderwerp hebben. Wel worden talloze, onbedoelde gevolgen van het gebruik van e-health gemeld. Risico’s doen zich voor bij de patiënt, de technologie zelf en de organisatie die e-health inzet. Voor de patiënt gaat het om gebruiksonvriendelijke technologie, onnadenkend gebruik ervan of beperkte toegang ertoe. Patiënten kunnen hierdoor vastlopen, gedemotiveerd raken of de therapie staken. De behandeling krijgt daardoor niet het beoogde effect of verergert de klacht. Bij de technologie komen de risico’s vooral voort uit slecht functionerende apparaten. Op organisatieniveau ontstaan risico’s wanneer e-health onvoldoende is ingebed in het zorgproces.
Waarom zouden we ons al druk maken over risico’s als de killer apps voor zorg op afstand nog niet zijn uitgevonden?
‘Conclusions
There is a large gap between the postulated and empirically demonstrated benefits of eHealth technologies. ‘
Voor diegenen waarbij de link niet werkte.
http://www.plosmedicine.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pmed.1000387
Deze had u al gezien, neem ik aan?
Ik vond dit onderzoek wel verhelderend.
Maar blijkbaar zie ik iets over het hoofd?
Toch maar even gezocht: http://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/360127001.pdf
Inderdaad alleen op ehealth gezocht, wat onvoldoende is als trefwoord en alleen de periode 2000 – 2011, wat juist studies in de periode dat er nog geld was voor RCT in de medische informatica buiten sluit.
Het rapport is waardevol vanwege de gevonden risico’s, maar minder doordat mogelijk belangrijk onderzoek door niet wetenschappelijke criteria zijn uitgesloten.
Het is wel leuk om alleen te zoeken naar RCT’s, maar hiervan is al zo’n 25 jaar bekend dat ze erg lastig zijn in de medische informatica. Omdat e-health geen verschil is met andere vormen van ICT in de zorg, gelden ook vergelijkbare onderzoek vraagstukken. Zo is het bekend dat de beinvloedende factoren zo talrijk zijn dat het nagenoeg onmogelijk is de effectvariabelen te selecteren en dus om een fatsoenlijk RCT uit te voeren. Logisch dat je dan niets vindt. Bovendien zien we in de wereld van ander medisch onderzoek in toenemende mate het belang van observationele studies: uit de echte wereld van de zorgverlening verzamelde gegevens en niet de kunstmatig gecreeerde omstandigheden van een RCT.
Ik denk dat het RIVM er goed aan doet niet bepaalde typen onderzoek te diskwalificeren. Gelukkig worden risico’s benoemd die via andere vormen dan RCTs beschikbaar zijn gekomen.
e.e.a hangt ook weer af van wat als e-health wordt gedefinieerd. In het verleden heb ik Cochrane rapportages gebruikt die ICT zorg toepassingen evalueerden en waarin wel een stevig studie design is toegepast. Is de selectie mogelijk beperkt tot de modieuze ‘niet ouder dan vijf jaar’ terug in de tijd? Dan worden inderdaad de beperkte RCT’s in de medische informatica gemist.
Is dit rapport te verkrijgen?
NEN 8028 beschrijft de kwaliteitseisen die gelden voor telemedicine. De kwaliteitseisen hebben betrekking op:
— kwaliteitsmanagement van de zorginstelling,
— de zorgvrager-gebonden processen, en
— processen ten aanzien van de fabricage en levering van middelen voor telemedicine.
De norm geeft en methodologie die gebaseerd is op resicomanagement voor het implementeren en verbeteren van het zorgproces met telemedicine.
Marlou Bijlsma, NEN