Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties8

Opleidingen ict in de zorg bittere noodzaak

Richard Kamman
Het is verbazingwekkend dat er nagenoeg geen opleidingen zijn die de toenemende kennisvraag rond ict en informatie- of datamanagement in de zorg structureel verzorgen. Daar zit een forse uitdaging in voor alle stakeholders in het proces van datageneratie, databeheer, datamanagement, informatiemanagement, businessinformatie en data-driven besluitvorming in care en cure.
Opleidingen ict in de zorg bittere noodzaak

Ict in de zorg is eigenlijk nog een jong vak. Aanverwante beroepen in de zorg bestaan al heel lang en hebben veelal een ruime historie van inhoudelijke en gerichte opleidingen. Zo hebben medische technici een opleidingsstructuur die gedifferentieerde inzet van medisch technici in de zorg mogelijk maakt. De Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica leidt op tot hoogwaardige medisch fysisch specialisten in verschillende sub-specialismen. De opleiding wordt vormgegeven op basis van uitgebreide curricula en na registratie vindt periodiek herregistratie plaats. De NVKF bestaat meer dan veertig jaar en maakt deel uit van de Federatie Medisch Specialisten.

Kennis en kunde

Van opleidingsstructuren specifiek gericht op zorg-ict is nog nauwelijks sprake. Terwijl de vraag groeit naar professionals die weten hoe je met data en informatie in de breedste zin van het woord moeten omgaan. Als lezer van Zorgvisie ziet u natuurlijk ook de enorme ontwikkeling van business informatics, predictive analysis, big data etcetera. De waarde van data en informatie in de zorg is enorm; niet voor niets hebben de ict-kolossen van deze wereld er hun aandacht op gevestigd. Maar met die data moet de sector vooral ook zelf aan de slag en daar is kennis en kunde voor nodig.

Verschuiving

Om aan te geven hoe de vraag naar vakinhoudelijke kennis aan het verschuiven is, is een aardig voorbeeld aan te halen. Vroeger was je ‘het mannetje’ als je uit losse componenten een werkende pc kon samenstellen. Tegenwoordig koop je een technisch volledig geïntegreerd systeem als tablet of laptop en maak je je vooral druk om de applicaties die erop draaien. Een verschuiving van techniek naar daadwerkelijk gebruik. De volgende stap is niet alleen digitaal werken – het feitelijke automatiseren – maar ict en techniek in de zorg strategisch inzetten, het informatiseren. En dát in het gigantische krachtenveld van snelle wereldwijde innovaties en ontwikkelingen.

Strategie

Deze verschuiving van technisch vernuft naar strategische inzet van ict is volgens mij een van de grootste uitdagingen die zich in de zorg aandient. Deze uitdaging is zo groot omdat in het ziekenhuis maar een beperkt aantal professionals zijn met gedegen kennis van strategisch data- en informatiegebruik. Deze kennis moet komen vanuit bestaande en nieuwe opleidingen en vanuit (medische) specialisaties die er nu nog te beperkt invulling aan geven. Zorgopleidingen zijn mogelijk nog terughoudend ict in hun opleidingen in te bedden omdat de technische ict – terecht – niet als aandachtsgebied geldt. Maar de moderne zorgprofessional moet wel kennis hebben van het belang van data, het belang van standaarden tot aan begrip voor de noodzaak van betrouwbare registraties en het veilig gebruik van deze registraties.

Klinische informatica

Gelukkig zijn er al enkele ‘pareltjes’ die het opleiden van ict-professionals in de zorg vormgeven. De post-masteropleiding Klinisch informaticus aan de Technische Universiteit Eindhoven is daarvan een mooi voorbeeld. De TU zet hiermee een informatie deskundige in de markt af die ict in al haar facetten kent maar ook kennis heeft van het klinisch werkveld. Hierdoor kan deze professional verbinding maken tussen complexe ict en de vragen uit de zorg. Afgestudeerde klinisch informatici vinden dan ook snel een baan in een van de ziekenhuizen. Misschien moeten universiteiten die hun opleidingen Medische informatiekunde hebben afgeschreven of geminimaliseerd heroverwegen of een klinisch gerichte opleidingsvariant van informatica niet in hun strategie zou passen.

8 REACTIES

  1. Ik werk nu 6,5 jaar in het St. Elisabeth ziekenhuis bij de afdeling Medische Technologie. Ik heb een HBO ICT opleiding afgerond en binnen het EZ een opleiding gevolgd als Medische Technicus. Dagelijk is de afstand tussen ICT en de zorg merkbaar. Het zijn 2 totaal verschillende werelden die elkaars taal niet of nauwelijks begrijpen. Een brugfunctie zoals ik die vervul lijkt inderdaad noodzakelijk. Zeker omdat ICT een steeds belangrijkere rol gaat spelen in de gezondheidszorg. Steeds meer apparatuur wordt gekoppeld aan informatiesystemen maar ook informatiesystemen onderling wisselen steeds meer patiënt informatie uit. Het belang tussen gebruikerseisen en ICT wordt steeds groter. Ook de regelgeving voor medische ICT wordt steeds strenger en uitgebreider. Er valt nog erg veel te halen op dit gebied!

  2. Lees alle reacties
  3. Zelf ben ik in het werkveld zorg en ICT terecht gekomen door het nationaal zorgtraineeship te volgen bij Studelta. Tijdens het traineeship was ik gedetacheerd bij een ziekenhuis voor de implementatie van een EPD. Een goed alternatief voor starters die geen nieuwe studie willen beginnen, maar zeker nog niet klaar zijn met leren. 

  4. Saxion verzorgt de studieroute Gezondheid & Technologie onder de licentie van de HBO-V. Vorig jaar is de eerste groep afgestudeerd.  Deze verpleegkundigen hebben een speciaal aandachtsgebied m.b.t. de technologie en vormen de brug tussen deze twee domeinen. Het werkveld is enthousiast over de afstudeerders en stagiaires.
    Dinie Holkers-Veltkamp

  5. In aanvulling op de 25 jaar oude opleiding Medische Informatiekunde is AMC-UvA vorig jaar ook gestart met de ontwikkeling van een elearning (deeltijd) programma Health Informatics (https://www.amc.nl/web/Onderwijs/Aankomend-student/Health-Informatics/Programma-Health-Informatics.htm).
    Dit programma is expliciet bedoeld voor artsen en andere zorgprofessionals die een belangrijke rol spelen of willen gaan spelen bij ICT projecten in hun organisatie. Uit de enthousiaste reacties van deelnemers aan reeds lopende modules blijkt dat het onderwijs in een belangrijk behoefte voorziet.
    Het programma bestaat uit 10 individueel te volgen modules en zal in 2016 geaccrediteerd worden als Master.

  6. Naast ICT-ers is er een sterke behoefte aan professionals die een brug kunnen vormen tussen het (gezondheids)zorgdomein en het ICT domein.
    Hogeschool Inholland biedt sinds 2013 de masteropleiding Advanced Health Informatics Practice aan (http://opleidingzorgict.nl). Deze tweejarige masteropleiding is bedoeld voor zorgprofessionals die een rol willen spelen bij de inzet van ICT in de zorg. Naast deze masteropleiding zijn er ook kortere masterclasses ICT in de zorg.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.