Een VMS moet bijdragen aan minder vermijdbare fouten en een grotere patiëntveiligheid. In 2004 adviseerde Shell president-directeur Rein Willems de minister van VWS dat ziekenhuizen per januari 2008 verplicht een gecertificeerd VMS zouden moeten hebben. De NVZ Vereniging van Ziekenhuizen en de Orde van Medisch Specialisten beloofden die deadline te halen. Dit is echter te ambitieus gebleken, constateert de inspectie.
Voorkom schade, werk veilig
Toch is de inspectie niet ontevreden. Inspecteur-generaal Gerrit van der Wal verklaarde tegenover Zorgvisie dat hij het glas half vol vindt. In januari 2008 hebben allerlei partijen in de zorg een nationaal veiligheidsprogramma voor ziekenhuizen gestart: ‘Voorkom schade; werk veilig’. De doelstelling is het terugdringen van onbedoelde schade met vijftig procent in vijf jaar tijd. Het VMS heeft hierin een sleutelpositie. Het voorziet in een systematische inventarisatie en beheersing van de veiligheidsrisico’s voor de patiënt, analyseert incidenten en biedt een managementsysteem om verbeteracties te plannen. De betrokken partijen willen dat alle ziekenhuizen uiterlijk eind 2012 een geaccrediteerd VMS hebben. Het gaat om de NVZ, de Orde, de Nederlandse Federatie Universitaire Ziekenhuizen, de Vereniging van Verzorgenden en Verplegenden Nederland en het Landelijke Expertise centrum Verzorgenden en Verpleegenden.
Veilig incidenten melden
De inspectie bezocht voor de steekproef 24 ziekenhuizen. Ze hadden allemaal het VMS verankerd, maar de daadwerkelijke uitvoering blijft achter. Met name het proactief signaleren van risico’s is naar mening van de IGZ bij 11 van ziekenhuizen nog onvoldoende. De betrokkenheid bij het VMS van arts-assistenten moet in alle ziekenhuizen veel beter. Het leren van incidenten via het systeem van Veilig Incidenten Melden (VIM) per afdeling komt wel goed op gang. Bij het VIM staat centraal dat per afdeling incidenten worden gemeld en geanalyseerd met als doel van onbedoelde fouten te leren en ze in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen. (Zorgvisie – Bart Kiers)
Lees ook: