Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties16

Productiviteit ouderenzorg daalt al jaren

In de afgelopen veertig jaar is de productiviteit in de sector Verpleging, Verzorging en Thuiszorg (VVT) gedaald. Dat blijkt uit een trendonderzoek van de TU Delft naar de productiviteit van publieke sectoren.
Productiviteit ouderenzorg daalt al jaren

Het centrum voor Innovaties en Publieke Sector Efficiënte Studies van de TU Delft kijkt op macroniveau naar trends in de productiviteit van alle publieke sectoren. Uit het deze week verschenen rapport over de VVT blijkt dat er vooral in de periode na 1997 sprake is geweest van een forse daling. Tot 1997 is de productiviteit licht gedaald met gemiddeld met 0,6 procent per jaar. Daarna daalde de productiviteit sterker met gemiddeld twee procent per jaar. De productie in de VVT-sector wordt in deze studie uitgedrukt in verpleegdagen, verzorgdagen en uren extramurale zorg.

Zorgzwaarte

Opsteller en hoofdonderzoeker van het rapport is Adrie Dumaij. De onderzoeker benadrukt dat de dalende productiviteit in de sector niet betekent dat zorgmedewerkers minder hard zijn gaan werken. Volgens hem zit de reden voor de dalende productiviteit hem meer in de gestegen kwaliteit van zorg. ‘Het is niet mogelijk om een heel duidelijke reden voor de dalende productiviteit aan te wijzen. Het zit hem in verschillende zaken. Wij denken dat een steeds stijgende zorgzwaarte en een steeds grotere nadruk op kwaliteit van zorg ertoe heeft geleid dat de sector weliswaar beter is geworden, maar niet productiever.’

Kwaliteitsbeleid

De grote stelselwijzigingen zoals de invoering van de zorgzwaartepakketten (zzp’s) hebben ondanks de belofte van grotere efficiëntie volgens de TU Delft deze belofte nog niet ingelost. ‘De sterke daling van de productiviteit valt in de periode waarin veel veranderingen in de AWBZ hebben plaatsgevonden en waarin ook meer en meer kwaliteitsbeleid is gevoerd. Deze ontwikkeling heeft er voor gezorgd dat er meer personeel is ingezet en meer materiaal en kapitaal is aangeschaft. Maar dus niet dat de productiviteit is gestegen.’

Knelpunt

Volgens Dumaij duidt dit erop dat de sector steeds arbeidsintensiever wordt. ‘De aard van de dienstverlening leent zich misschien niet voor vervanging van personeel door materiaal en kapitaal. De verwachte arbeidsmarktknelpunten zullen hierdoor verder toenemen.’

Hoge productiviteit

Een volgende stap is om individuele instellingen te gaan onderzoeken om te zien welke innovaties en governance modellen de productiviteit ten goede komen. Met de komende vergrijzing en krapte op de arbeidsmarkt is een hogere productiviteit wenselijk. ‘Of dat in deze sector überhaupt mogelijk is moeten we nog onderzoeken’. (Zorgvisie – Wouter van den Elsen / Twitter)

Lees meer:

Rapport:Productiviteitstrends in de sector verpleging, verzorging en thuiszorg

Verdeelde bonden herstarten onderhandelingen cao VVT

Kosten stijgen sneller dan zorggebruik in VVT

Kwaliteit niet beter door stijgende kosten ouderenzorg

16 REACTIES

  1. Ik ben het eens met Chisianne Joosten; het is onduidelijk wat nu precies ‘gemeten’ is.
    Veel zaken in de zorg zijn inderdaad niet/moeilijk te meten.
    Mijn ervaring is dat – door goed naar het proces te kijken – met specialisten en ervaringsdeskundigen, er best hier en daar zaken te winnen zijn. Die maken het leven van cliënten maar ook van medewerkers in de zorg aangenamer.
    Een daarvan heeft concreet te maken met de wijze waarop het werk gepland wordt en hoe de medewerkers daar zelf mee omgaan.
    Wat opvalt is dat echt alle beetjes ‘verbetering’ helpen.

  2. Lees alle reacties
  3. Eens met bovenstaande commentaar dat de administratie en regeldruk moet worden teruggedrongen. Wanneer gaan die zorginstellingen dat nou eens door hebben. Het grootste deel van de regeldruk die ik samen met mijn collega’s ervaar wordt gewoon doodleuk door onze managers aan ons opgedragen. En dan verwijzen ze doodleuk naar Den Haag. Uit zo veel onderzoeken blijkt ook dat de regeldruk (tijd die je aan papier) besteedt veel verschilt per zorginstelling. Zo wordt in de ene zorginstelling maar 10% besteedt aan papierwerk en bij de andere zorginstelling 90%. Dan kun je mij niet wijs maken dat alles uit Den Haag komt. Vorig jaar was er een oproep vanuit Den Haag om een experiment te starten met minder administratieve lasten, maar dat wilden de hoge heren bij ons niet. En nu weet ik ook wel waarom, ze willen gewoon niet dat wij erachter komen dat zij verantwoordelijk zijn ipv anderen.

  4. mensen zorg is niet in productiviteit te meten. wanneer gaan we dit eens leren. meten is weten is niet altijd een goede manier. kijk of bewoners het naar hun zin hebben dat verzorgenden goed hun werk uitvoeren. stop met die onzin. Kijk wat we echt doen.

  5. Hr Dumaij geeft heel duidelijk aan hoever hij van de werkelijkheid — van de vloer — afstaat. Dat is tegenwoordig schering en inslag. Zijn onderzoek heeft met zijn medewerkers bijna zeker weer veel geld gekost; WEGGEGOOID GELD. Want hij zegt eigenlijk “We hebben een vermoeden dat er steeds zwaardere gevallen worden opgenomen en dat de kwaliteit stijgt”. Ik kan hem met een rapport dat GESTOELD IS OP JARENLANGE ERVARING OP DE “VLOER” EN “TUSSEN DE VERPLEGERS/VERPLEEGSTERS EN VERZORGERS/STERS EN IN VERSCHILLENDE VERZORGINGS- EN VERPLEEGTEHUIZEN helemaal uit de droom helpen. Maar ik heb daar geen zin in.
    Hij zegt: “Een volgende stap is om individuele instellingen te gaan onderzoeken …..”. MEER HOEF IK TOCH NIET TE ZEGGEN. Vanaf zijn bureau meent hij een zo’n omvattend fenomeen te doorgronden; valt niet op in de zorg, als je zo matig acteert en schrijft.
    Even een tipje van de sluier oplichten met betrekking tot de terugloop van de productiviteit in de laatste maximaal 25 jaar: veel tijd achter de computer, veel vergaderingen en werk overdragen (is niet in die omvang nodig; is heel vaak verkapte pauze), roken moet op een andere plaats (zo’n 5 a 6 keer x 10 tot 15 minuten per dag); meer werkers voor geld dat een roeping; niemand bekommert zich erover of zaken efficienter kunnen (zeg je daar iets van dan is het: “zo hebben we het altijd gedaan”; weerstand tegen veranderingen wordt dat genoemd.
    Dat is maar 2% uit mijn rapport.
    Schrijnend is dat de kwaliteit dramatisch achetruitgegaan is in plaats van vooruit zoals Dumaij beweert. Veertig jaar geleden hoorde je nog vaak: “Engelen hebben vleugels, maar soms hebben ze geen vleugels”; en dan hadden ze het over de verpleegsters in een verzorgingsinstelling. En bij elk overlijden uit zo’n instelling stond in de rouwadvertentie: Met dank aan de vepleging. Dat komt nog maar hoogstzelden voor.
    Slaap maar door Dumaij.

  6. Wij denken dat een steeds stijgende zorgzwaarte en een steeds grotere nadruk op kwaliteit van zorg ertoe heeft geleid dat de sector weliswaar beter is geworden, maar niet productiever.
    Zorgzwaarte stijgt? Klopt
    Grotere nadruk op kwaliteit? Twijfelachtig, in woorden misschien, maar niet in daden.
    Sector beter geworden? Bedoelen de onderzoekers dat de zorg beter is geworden? Daar merk ik persoonlijk niet veel van.
    Productiviteit gestegen? Er wordt nog steeds veel rondgerend in de ouderenzorg (en ook nog steeds vaak koffie gedronken). Wat is productiviteit? Zie ook opmerking hierboven, van Marc.

  7. Deze onderzoekers gebruiken wel een heet vreemde definitie van productiviteit. Arbeidsproductiviteit is de totale toegevoegde waarde (in Euro’s) gedeeld door het aantal fte (gewogen in Euro’s). Deze onderzoekers zoen productiviteit los van een verbetering van kwaliteit of een toename van de zorgzwaarte. Twee heel belangrijke bronnen die bijdrage aan toegevoegde waarde. Door deze factoren niet of nauwelijks te betrekken in de analyse is de uitkomst voorspelbaar. Wat hebben we nou aan dit soort onderzoek?

  8. Volledig eens met Mark Jansen. Het gaat niet om “produktiviteit” maar om de zorg voor ouderen die arbeidsintensiever is geworden, terwijl de menselijke maat al ver te zoeken is. Oorzaak is daarbij dat de betuuurders onjuiste/foute keuzes maken en er daardoor steeds minder handen aan het bed/client zijn. Dus meer uitvoerenden en dan ook hen in staat stellen hun werk naar tevredenheid te doen. Er blijft teveel geld aan de strijkstok van de bestuurders hangen!

  9. Kan iemand mij uitleggen hoe ik nog productiever ik kan zijn.
    Had ik 2 jaar geleden per ochtend nog 7 klanten te verzorgen in de thuiszorg, nu zijn dat er 10.
    We krijgen maar liefst 5 minuten per dag voor werkoverleg, rapportages en andere niet productieve werkzaamheden. Voor reistijd mag je 15 minuten uitrekken om die 10 adressen te bezoeken.
    Managers, bureaumedewerkers en administratieve rompslomp drukken in toenemende mate de productiviteit van uitvoerenden die zich de benen uit het lijf moeten rennen.
    Indicaties worden steeds schraler wat haaks staat op de bewering dat kwaliteit toe neemt.
    Ik herken de ontwikkelingen in mijn werk totaal niet in het artikel.

  10. Mee eens met Mark Janssen, op deze manier wordt er door de media weer een bepaalde toon gezet en dat is jammer, want hierdoor neigt men te snel tot het trekken van conclusies en dat komt de discussie niet ten goede.

  11. Eens met Freddie: de administratieve last/bureaucratie is zeker omhoog gegaan in de afgelopen jaren naar mijn idee en ervaring.De hand aan het bed is daardoor echt minder. Dat de ‘productiviteit’ dan nog maar licht gedaald is, is in dat licht gezien een opsteker voor de werkers. Leren de bureaucraten/regelgevers hier van????

  12. Van produktie kan pas sprake zijn als er winst is geboekt. Produktie in zorgverlening betekent dan ook dat er winst beoogd wordt in de zin van voldoen aan de zorgvraag. Of er sprake is van winst kan gestaaft worden door te vragen aan de zorgbehoeftige of hij tevreden is met de verleende zorg. Echter, vandaag de dag is er een toenemende mate van een discrepantie tussen zorgvraag en zorgverlening. Schokkend om te ervaren hoe uit oogpunt van efficiency de kwaliteit van zorg achteruit holt. Hopelijk komen er veel meldingen binnen op: http://www.fnvvoorzorg.nl/meldjemisstand/ . Als FNV de meldingen 25 april op een gedegen manier in Den Haag kenbaar maakt, dan laat FNV zien waarvoor ze zeggen te staan: belangen behartigen van werknemers. Uiteindelijk komt dit ten goede aan patiëntgerichte zorg.

  13. zorg en persoonlijk contact zijn onlosmakeleijk met elkaar verbonden. met het inzetten van allerlei materialen kun je de zorg verlichten voor zorgvrager en zorgverlener, maar het zal nooit een vervanging worden. wanneer dringt het nu eens door dat zorg mensenwerk blijft en zodat daar eens op ingezet wordt, waardoor de zogenaamde productiviteit(klinkt alsof we een nummer zijn) zeker omhoog zal gaan. in de zorg draait het mi nu meer om de regeltjes dan om de mensen.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.