Vilans interviewde 62 wethouders, bestuurders, directeuren, managers en professionals van zorgaanbieders, verzekeraars en gemeenten in de regio’s Almere, Utrecht, Alkmaar, Twente, Leiden, Den Bosch en Zeeuws-Vlaanderen.
Weinig ontschotting
Hoewel er plaatselijke verschillen zijn, komt uit het onderzoek een eenduidig beeld naar voren. De werelden van gemeente en zorgaanbieders zijn nog sterk gescheiden. Van ontschotting of samensmelting is weinig te merken. De verschillen in belangen werken dit ook tegen. De manier waarop gemeenten hun opdrachtgeversrol invullen veroorzaakt spanning bij veel zorgaanbieders. Elke gemeente denkt bijvoorbeeld zelf na over wie de regie moet hebben, over de ontwikkeling van wijkscans en over methoden om zorg in te kopen. Het feitelijke zorgproces is nog onderbelicht.
Integrale benadering
Vilans vindt verregaande samenwerking een voorwaarde om de overgang van Awbz naar Wmo te laten slagen. De complexe opdracht is alleen te volbrengen als alle betrokken partijen – inclusief cliënten – om tafel gaan en boven hun eigen belangen en visie weten uit te stijgen. Een integrale benadering is nodig, waarbij de vraag van de klant centraal staat. Met voorbeelden laat Vilans in het onderzoeksrapport zien hoe dit zou kunnen worden vormgeven, maar een algemeen recept is er niet. Het afbouwen van delen van de verzorgingsstaat is nieuw voor Nederland. Samen optrekken, samen voor verliezen opdraaien en de pijn verdelen is de uitdaging én de zorg die breed wordt gedeeld, aldus Vilans.
Onderzoek
Rapportage onderzoek Lokale samenwerkingsvormen langdurende zorg; Op weg naar een nieuw lokaal integraal samenspel’ is te vinden op de website van Vilans.
De AWBZ gaat in delen over naar de Wmo en de Zorgverzekeringswet. Ook de Participatiewet en de Wet jeugdzorg worden gedecentraliseerd. Hoe verloopt deze enorme stelselwijziging?
Overigens vindt er vanuit de Stichting Beheer Improvement Model afstemming plaats met het Nederlands kwaliteitsinstituut (ook in het kader van ontwikkeling good practice vanuit Novire). Daarnaast veronderstelt en/of verwijst het Improvement Model qua normering en indicatoren naar de noodzaak tot naleving van toepassing zijnde richtlijnen van Inspectie, NZA, Trimbos en Vilans. Zodat er een gezamenlijk referentiekader ontstaat wanneer het gaat om kwaliteit, continuïteit en veiligheid.
Ook Stichting Beheer Improvement Model is gereed voor actie, vanaf 2014 is er een nieuw kwaliteitskader beschikbaar voor zorg- en welzijnssector. Mooie van initiatief is dat het geheel vanuit het werkveld zelf ontwikkeld is. Qua opzet samenhangend (alle van toepassing zijnde verplichte normering) en samenbindend (regionale aanpak en verantwoording). Het model kan dus als een onafhankelijke intermediair functioneren tussen alle betrokken partijen. Gemeenschappelijk referentiepunt is integraal bedienen van klant/burger/verzekerde.
Onderscheidende aan dit model is dat:
> implementatie is zeer pragmatisch is, met behulp van een Improvement Wizard die zorgmedewerkers per direct zelf kunnen invullen voor hun eigen cliënten (methodische verantwoording). Ook ondersteunende rollen op dezelfde wijze; iedere afdeling verantwoordt zich over beoogd resultaat en uitkomsten. Als een soort assessment op het gewone werk dus eigenlijk.
> Certificerende instellingen als Tuv (en wellicht later dit jaar ook Lloyds) toetsen onafhankelijk de ingevulde Improvement Wizard en stellen jaarlijks de definitieve score vast; zowel in kleur als percentage.
Wie durft?! Elke partij kan initiatief nemen (vormen netwerkorganisatie), maar het is wellicht het mooiste waneer zorgaanbieder het voortouw neemt, liefst in ketenverband.
We zijn vanuit UNIT4 Gezondheidszorg begonnen om gemeenten en zorgverleners bij elkaar te brengen inzake geautomatiseerde gegevensuitwisseling. Daarnaast wil ik graag over de as van OIZ afspraken maken met alle ICT-leveranciers voor de betreffende zorgorganisaties (ECD) omtrent standaardisering van gegevensuitwisseling en – ik durf het bijna niet te zeggen – een ‘landelijk schakelpunt’. Daarbij hopen we de ICT-leveranciers voor gemeenten aan te haken. Beide zijn open initiatieven.