Met de decentralisaties zijn gemeenten eerstverantwoordelijke geworden op het gebied van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning. De rijksoverheid is als systeemverantwoordelijke slechts verantwoordelijk voor kaders en randvoorwaarden. De scheidslijnen zijn volgens de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving (RVS) nog mistig. Dat schrijven Pauline Meurs (voorzitter) en Albertine van Diepen (senior adviseur) namens de RVS deze week in een essay in Binnenlands Bestuur. Maar al te vaak worden problemen, waarvoor gemeenten nu verantwoordelijk zijn, teruggelegd bij het rijk die op haar beurt de handschoen oppakt.
Onduidelijk
Dat is op het eerste gezicht behulpzaam en wordt dan ook vaak als aantrekkelijk beschouwd. Denken in termen van systemen belooft ook duidelijkheid over de rol van de overheid in de aanpak van complexe vraagstukken. Verantwoordelijkheden zijn in het systeem begrijpelijk onderscheiden, met de rijksoverheid als integrale, overkoepelende systeemverantwoordelijke. In de praktijk ziet de RVS echter uiteenlopende wijzen waarop systeemverantwoordelijkheid door de rijksoverheid wordt ingevuld. ‘Dat leidt niet tot rolduidelijkheid, maar juist tot verwarring over de rol en verantwoordelijkheden van de rijksoverheid en het type sturingsinstrumenten dat daarbij hoort. Verwarring ook over wat andere partijen in het ‘systeem’ van de systeemverantwoordelijke rijksoverheid kunnen verwachten’, aldus Van Diepen en Meurs.
Dossier Transitie langdurige zorg
De AWBZ gaat in delen over naar de Wmo en de Zorgverzekeringswet. Ook de Participatiewet en de Wet jeugdzorg worden gedecentraliseerd. Hoe verloopt deze enorme stelselwijziging?
