Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

‘Richtlijnen doen niet altijd wat voor ggz-cliënt’

Redacteur Zorgvisie
Het is moeilijk om vast te stellen hoe effectief richtlijnen in de ggz zijn, omdat niet duidelijk kan worden gemaakt in welke mate ze worden toegepast. Maar ze doen lang niet altijd wat voor patiënten, stelt psychiater Esther van Fenema.
Richtlijnen-400-Fotolia.jpg
Foto: Fotolia.

Van Fenema verdedigt vandaag haar proefschrift ‘Treatment, quality in times of ROM’ in de Universiteit van Leiden. De psychiater keek daarvoor naar de implementatie van richtlijnen in de ggz. ‘Wat ik ontdekte is dat het moeilijk vast te stellen is in welke mate richtlijnen worden toegepast in de praktijk. Daarnaast zag ik dat behandelaars bij complexere patiënten, dat wil zeggen complexer dan ze normaal in de ggz zijn, de richtlijnen vaak loslaten. Bij ingewikkelde gevallen kiezen ze ervoor om te freestylen, in plaats van naar de richtlijnen te kijken.’

Weerstand tegen richtlijnen
Die laatste conclusie vindt Van Fenema opvallend. ‘Je zou zeggen: hoe complexer de patiënt, hoe strikter de behandelaar zich aan de richtlijnen houdt. Maar het tegendeel is waar. Dan is vraag: is het verstandig? Uit eerdere studies is naar voren gekomen dat mechanische besluitvorming nog altijd beter werkt dan die vanuit het individu’, zegt de promovenda. ‘Er is in het veld veel weerstand tegen de richtlijnen, ze voelen een beetje als een keurslijf. Ik denk dat veel behandelaren er daarom voor kiezen om ze links te laten liggen. Bovendien werken ze bij complexe gevallen vaak op basis van hun ervaringen met patiënten met dezelfde problematiek.’

Richtlijnen doen niets
Voor haar onderzoek keek Van Fenema onder meer naar patiënten die werden behandeld bij ggz-instelling Rivierduinen. ‘Er zat een groep tussen die na twee jaar nog niet was opgeknapt. Zij waren wel behandeld in een periode waarvan ik verwacht dat de richtlijnen werden toegepast. Op basis van die gegevens kun je dus zeggen dat richtlijnen er zeker niet in alle gevallen voor zorgen dat patiënten goed behandeld worden.’

Kijken naar richtlijnen
Op basis van dit onderzoek wil Van Fenema kijken of ze een gestandaardiseerde indicatorenset kan maken die aangeeft of een richtlijn bij een patiënt goed werkt, een beetje werkt, of helemaal niet werkt. Voor nu pleit ze vooral van het omdraaien van onderzoek waarop de richtlijnen worden gebaseerd. ‘De richtlijnen worden gemaakt aan de hand van trials. Het lijkt mij juist een goed idee om de ggz zelf als voorbeeld te gebruiken. In de dagelijkse praktijk komen alle factoren samen, dus draai het onderzoek eens om. Het wordt tijd om concreet naar de praktijk te kijken.’

Dossier geestelijke gezondheidszorg Dossier met nieuws, opinie en achtergrond over de geestelijke gezondheidszorg (ggz). De artikelen gaan onder andere over de diverse zorgorganisaties, beddenreductie, e-health in en bekostiging van de ggz. Lees meer >>

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.