Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties2

Beddenreductie is doelmatiger, niet per se goedkoper

Roel Verheul
Minister Schippers omarmt een van de peilers van het beleid van GGZ Nederland: beddenreductie. Dat is mooi, maar beddenreductie in de geestelijke gezondheidszorg moet niet als panacee voor kostenstijgingen worden gezien.
Beddenreductie is doelmatiger

Onze minister van VWS zet in op beddenreductie in de geestelijke gezondheidszorg. Daarmee omarmt Schippers een van de peilers van het strategisch beleid van de branche. In haar toekomstvisie ‘Zorg werkt!’ spreekt GGZ Nederland de ambitie uit om in circa 10 jaar het aantal bedden terug te brengen van 30 naar 20 duizend, en wel door extramuralisering ofwel substitutie van (ondoelmatige) klinische behandelingen door (doelmatige) niet-klinische alternatieven.

Panacee voor kostenstijgingen

Het risico is wel dat beddenreductie primair wordt gezien als panacee voor kostenstijgingen in plaats van als kwaliteitsverhogende maatregel. Dat is in het verleden eerder gebeurd. Er werden bedden gesloten en patiënten kwamen op straat terecht. Mede onder invloed van de ergernis over schrijnende toestanden en overlast op straat is men toen weer klinieken gaan bijbouwen. Achteraf gezien een zinloze en geldverslindende operatie. Dat moet nu echt anders. Het verdient de voorkeur om uit te gaan van de belangen van patiënten en maatschappij en alleen businesscases te maken waarin ten minste de kwaliteit van zorg en/of doelmatigheid worden verbeterd.

Kwaliteits- en doelmatigheidswinst

Zo moeten patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis worden geweerd uit klinische voorzieningen, niet in de eerste plaats om medische kosten te besparen. De belangrijkste reden is dat voldoende is aangetoond dat deze patiëntengroep niet beter, maar eerder slechter, wordt van klinische opnames (kwaliteitsverbetering). Een belangrijke andere reden is dat onderzoek laat zien dat met bepaalde niet-klinische alternatieven, zoals Mentalization Based Treatment (MBT), meer gezondheidswinst tegen gelijke of lagere kosten kan worden geboekt (doelmatigheidswinst).

Verhouding kosten en baten

Het is essentieel om het begrip doelmatigheid in dit verband goed te begrijpen. Velen denken dat ‘doelmatiger’ synoniem is met ‘goedkoper’. Dat is onjuist. Doelmatigheid verwijst naar de verhouding tussen de kosten en baten van behandeling of, met andere woorden, wat we voor een bepaalde hoeveelheid gezondheidswinst betalen. Daarbij geldt het maatschappelijk perspectief, dus ook andere dan alleen medische kosten worden doorberekend, zoals kosten voor productiviteitsverliezen. Een doelmatige behandeling kan dus wel degelijk duurder zijn dan een ondoelmatige behandeling, namelijk als deze effectiever is en/of tot grotere kostenreducties in andere sectoren leidt.

Investeringen

Kortom: ambulantisering of beddenreductie kan op termijn leiden tot meer gezondheid en lagere kosten op maatschappelijk niveau. Op de korte termijn zal het echter vooral investeringen vergen. Die investeringen in hoogwaardige ambulante alternatieven, zoals multisysteemtherapie (MST) en MBT, zijn om te voorkomen dat we ons straks weer geconfronteerd weten met kostenverslindende wantoestanden.

Roel Verheul, voorzitter rvb psychotherapeutisch centrum De Viersprong en bestuurslid GGZ Nederland

2 REACTIES

  1. Lees alle reacties
  2. Natuurlijk heeft Roel gelijk wanneer hij schrijft dat doelmatige zorg wel eens duurder kan zijn dan ondoelmatige zorg. Dit punt heb ik echter al honderden mensen richting VWS horen maken. De vraag is dus waarom luistert VWS niet? Het antwoord is logisch en eenvoudig. VWS gebruikt liever het woord doelmatigheid dan bezuiniging, want dat roept minder weerstand op. En als VWS alles budgetteert dan leidt de beddenreductie tot lagere kosten. Soms tot hogere kwaliteit en soms ook tot lagere kwaliteit, maar dat kunnen we niet goed meten.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.