De buitenproportionele en stigmatiserende bezuinigingen die de minister voor de ggz heeft aangekondigd, zijn bij alle betrokken partijen hard aangekomen. Ondanks de ferme protesten, lijken de plannen gewoon door te gaan. Zonder enig overleg met onze sector. En dat is doodzonde, want deze maatregelen zullen geen besparing opleveren, sterker nog: het gaat onze samenleving veel extra leed en financiële schade berokkenen. En dat terwijl er zó veel alternatieven zijn in de vorm van door de gezondheidszorg en haar partners – in binnen- en buitenland – ontworpen innovaties die sterk kostenbesparend zijn en de samenleving in het algemeen en de cliënt in het bijzonder veel gezondheidswinst en tegelijk meer zelfbeschikking opleveren.

Zo moet het niet, hoe dan wel?

Als het doel kostenbesparing is, dan zijn er meerdere wegen die naar Rome leiden. En vooral ook bétere wegen dan de budgetkorting en de hoge eigen bijdrage voor de minst draagkrachtige en tegelijk meest kwetsbare mensen in onze samenleving. Dat er bezuinigd moet worden, daar is ook de ggz zich terdege van bewust. Maar hoe doe je dat het beste?

De geestelijke gezondheidszorg en haar samenwerkingspartners hebben de afgelopen decennia bewezen in staat te zijn uitstekende innovaties door te voeren waardoor kwaliteit van zorg en het welzijn van cliënten enorm zijn toegenomen. Daarbij heeft de sector oog gehad voor de kostenstijgingen door de instroom van meer cliënten en zich nadrukkelijk gericht op noodzakelijke besparingen. Om er een aantal te noemen: De invoering van e-mental health levert een geschatte kostenbesparing tot 30 procent op en de omzetting van een deel van de klinische behandeling in ambulante behandeling is 25 procent kostenefficiënter. Indigo dringt landelijk de verwijzingen naar de tweede lijn terug door kortdurende behandeling van cliënten in de eerste lijn door sociaal-psychiatrisch verpleegkundigen en psychologen. Resultaat in Utrecht: 30 procent minder doorverwijzingen! De ontwikkeling van de top-ggz-afdelingen betekent een meer efficiënte en effectieve behandeling van cliënten met uiterst complexe stoornissen.

Leren van Engeland

Een van mijn grootste wensen is een samenwerking met de ziekenhuizen in onze regio aan te gaan om psychische en somatische zorg nauw met elkaar te verbinden. Dat is geen kunstmatige, maar vooral realistische benadering, want veel psychische en somatische stoornissen hebben een duidelijke relatie en zijn moeilijk los van elkaar te behandelen. Een blik over het Kanaal leert ons dat de aanwezigheid van psychiatrische of psychische expertise op de spoedeisende hulp en bij klinische opname in een algemeen ziekenhuis de mogelijkheid biedt om de problemen waarmee mensen binnenkomen vanuit een breed perspectief te benaderen en zo snellere en adequatere hulp te bieden. Dit Engelse project heet RAID (Rapid Assessment Interface Discharge) en geeft de cliënt meer regie door één vast aanspreekpunt en leidt bovendien tot een enorme kostenbesparing. Ik zie de toepassing van deze werkwijze als een van de grootste uitdagingen voor onze sector in de komende jaren.

Terug in de tijd

Met het bezuinigingspakket van de overheid gaat de ggz vele jaren terug in de tijd. Veel verworvenheden worden afgebroken en zinvolle en kostenbesparende innovaties dreigen in de kiem te worden gesmoord. Nogmaals: bezuinigen moet, maar laat dat met een gerust hart over aan onze sector! Mogelijkheden genoeg…

Roxanne Vernimmen, voorzitter raad van bestuur Altrecht