Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties25

Angst beheerst debat over ADHD

Roel Verheul
De aandoening ADHD heeft – in een hausse aan weblogs, twitterberichten, artikelen en columns – een emotioneel gekleurd debat ontketend tussen wetenschappers, ervaringsdeskundigen, psychiaters en columnisten. Het wordt tijd om het debat te laten voor wat het is en aan het werk te gaan.
Angst beheerst debat over ADHD

Er is kritiek op de medicalisering en mogelijke overdiagnostiek van ADHD en de rol van de industrie. Andere (ervarings)deskundigen zijn bang om de moeizaam bevochten verworvenheden kwijt te raken en reageren defensief. Pas wanneer de kritiek op waarde wordt geschat, ontstaat er ruimte voor betere diagnostiek en behandeling van ADHD.

Aanleiding tot het debat over ADHD is een aantal recent verschenen berichten. De DSM-5 zou de diagnostische criteria flink willen oprekken, zodat (nog) meer kinderen en volwassenen in aanmerking komen voor de diagnose. In de uitzending van EenVandaag Commotie om nieuw handboek psychiatrie werd gesuggereerd dat psychiaters en de farmaceutische industrie samenwerken om zoveel mogelijk diagnoses te stellen en pillen te verkopen. Ongeveer tegelijkertijd ontstond enige commotie over het boek Hoe voorkom je ADHD? Door de diagnose niet te stellen van psycholoog Laura Batstra, die kritische kanttekeningen plaatst bij de medicalisering van de symptomen van ADHD. De gemoederen laaiden recent weer op nadat de Volkskrant op 7 juli het geruchtmakende artikel ADHD een droomdiagnose voor de farmaceutische industrie publiceerde. Uit dit artikel blijkt onder meer dat de prominente wetenschapper Biederman ten onrechte geen melding had gemaakt van de €1,6 miljoen die hij persoonlijk van de farmaceutische industrie had gekregen voor zijn diensten.

Dubieuze rol van farmaceuten

De rode draad in de kritiek betreft het primaat van neurobiologische verklaringen en farmacologische behandelingen van ADHD. Feit is dat een steeds groter aantal kinderen en volwassenen methylfenidaat krijgt voorgeschreven en dat de farmaceutische industrie een dubieuze rol speelt bij deze trend. Afgelopen week werd bekend dat het aantal gebruikers van ADHD-medicijnen ook in 2011 weer is toegenomen met circa 14 procent. Vanaf 2005 is het aantal gebruikers verdrievoudigd. Het debat spitst zich toe op mogelijk onterechte medicalisering, veronachtzaming van omgevingsfactoren, langetermijnveiligheidsrisico’s van medicatie en overdiagnostiek. Over deze issues ontbreken harde cijfers en bestaan vooral veel vragen. Desalniettemin zijn de reacties vaak emotioneel en de hoofdrolspelers maken elkaar over en weer verwijten. Een psycholoog die zich kritisch uitlaat over medicalisering wordt in verband gebracht met ‘scientology’, een psychiater die vraagtekens stelt bij het voorschrijven van psychostimulantia ‘stigmatiseert’, journalisten die op zoek zijn naar misstanden ‘polariseren’, wetenschappers die proberen een en ander te weerleggen zijn ‘arrogant’ en artsen die medicatie voorschrijven, zullen wel ‘profiteren’ van de industrie.

Heterogeniteit in de ontstaansgeschiedenis

Hoe kan het nu dat weldenkende mensen elkaar in dit debat zo snel voor rotte vis uitmaken? Ik heb mij hierover verbaasd, vooral omdat we allemaal wel zo ongeveer weten hoe het zit: ADHD is niet meer maar ook niet minder dan een gangbare naam voor een aandoening die wordt gekenmerkt door hyperactiviteit en aandachtstekort. De aard en ernst van de aandoening varieert sterk en deze variatie is gerelateerd aan heterogeniteit in de ontstaansgeschiedenis. Het ontstaan kan het beste worden gezien tegen de achtergrond van een samenspel van meervoudige genen en tal van omgevingsfactoren. Tegen die achtergrond kan de kwalificatie ‘hersenziekte’ als misleidend worden gezien. Hetzelfde geldt overigens voor verklaringen waarin voedingsgewoonten of opvoedingsstijlen centraal worden gesteld. Waarschijnlijk gaat het in verreweg de meeste gevallen om een combinatie ervan. De complexiteit van het ontstaan van ADHD staat garant voor grote verschillen in de reactie van patiënten op uiteenlopende behandelingen, van oudertrainingen, gedragsinterventies, medicatie, dieettherapie tot alternatieve therapieën. De uitdaging voor de toekomst is om beter te doorgronden welke subtypen kunnen worden onderscheiden en hoe deze optimaal reageren op welke (combinatie van) behandelingen.

Multidisciplinaire richtlijn is verouderd

Tot zover weinig bijzonders. Wat we weten over ADHD geldt (op hoofdlijnen) eigenlijk voor de meeste psychische aandoeningen. Mijn verklaring voor de emotionele toon van het debat is dat een deel van de aantijgingen wel degelijk een kern van waarheid bevatten. De verklaring van ADHD als hersenziekte is nu eenmaal dominant, draagt bij aan een behandelpraktijk waarin het primaat op medicatie ligt en de farmaceutische industrie doet er natuurlijk alles aan om deze situatie te bekrachtigen. Bovendien is de huidige multidisciplinaire richtlijn sterk verouderd en dient deze ingrijpend te worden herzien. Ten slotte zijn er aanwijzingen voor overdiagnostiek die nader onderzoek verdienen. Sommigen ervaren deze waarheden als een bedreiging omdat men bang is de moeizaam bevochten verworvenheden kwijt te raken. Veel ouders herinneren zich nog maar al te goed de oordelen van anderen en de daarmee samenhangende schuldgevoelens over de hyperactiviteit en het aandachtstekort van hun kind. Ook volwassen patiënten verheugen zich sinds enkele jaren in afnemende stigmatisering. Ik kan me levendig voorstellen dat je dan niet op negatieve berichtgeving over ADHD zit te wachten.

Maar is de angst voor negatieve berichtgeving terecht? Neen! Niemand is erop uit om de status van ADHD als psychische aandoening en haar ziektelast in twijfel te trekken. Evenmin is iemand erop uit om psychostimulantia als therapie te verbieden. Gelukkig wordt de inhoud van ons basispakket bewaakt op basis van wetenschappelijk bewijs.

Hoon van ervaringsdeskundigen

De angst voor negatieve berichtgeving leidt ondertussen wel tot heftige, veelal defensief gekleurde, reacties. Mensen die zich kritisch uitlaten over ADHD en de behandeling ervan lopen het risico te worden weggehoond door ervaringsdeskundigen en geleerde beschermheren van de verworvenheden van deze tijd. Wil je het probleem van overdiagnostiek aan de kaak stellen? Waag het niet, want voor je het weet maak je deel uit van het gefantaseerde kamp dat niet in de diagnose zou geloven. Ben je bang dat Ritalin te gemakkelijk door artsen wordt voorgeschreven? Heb het lef niet, want je onderschat de lijdensweg van ouders die heus niet over een nacht ijs zijn gegaan voordat ze hun kind medicatie lieten slikken. Stuit de rol van de farmaceutische industrie je tegen de borst? U mag het denken, maar ik moet u ontraden deze gedachten openbaar te maken. Het zijn namelijk niet de farmaceutische bedrijven, maar de sensatiebeluste en polariserende media, die de problemen hebben veroorzaakt. Zijn deze defensieve reacties handig? Wederom neen! Door deze defensieve reacties groeit de scepsis van critici alleen maar. Door critici de mond te snoeren polariseert het onderwerp onnodig, terwijl diezelfde critici er waarschijnlijk alleen maar op uit zijn om de situatie voor mensen met ADHD te verbeteren.

Agenda voor de toekomst

Het wordt tijd om het debat te laten voor wat het is en aan het werk te gaan. De afgelopen periode heeft, behalve emoties, ook een duidelijke agenda voor de toekomst opgeleverd. Er valt veel te doen. De multidisciplinaire richtlijn moet worden herzien, want deze vormt niet langer een evenwichtige afspiegeling van de ontwikkelingen in het vakgebied (rol van beroepsgroepen). Tegelijkertijd moeten de beroepsgroepen tot zelfreflectie komen en kritisch gaan kijken naar de hedendaagse behandelpraktijken en het risico van medicalisering (rol van overheid en beroepsgroepen). Om feiten en fictie van elkaar te onderscheiden is onderzoek nodig naar over- en onderdiagnostiek en mogelijke medicalisering (rol universiteiten). Ten slotte dient onze aandacht uit te gaan naar de dubieuze rol van de farmaceutische industrie en de eventuele vertekeningen in het wetenschappelijk bewijs die daarvan het gevolg kunnen zijn (rol media en wetenschap). Ik hoop en verwacht dat deze actiepunten zullen leiden tot een (nog) betere (h)erkenning van ADHD, meer evenwichtige behandeladviezen en de beschikbaarheid van een breder palet van behandelmogelijkheden.

Roel Verheul

Lees meer

Weblog Roel Verheul

25 REACTIES

  1. Lees alle reacties
  2. Mo, Bi, Mieke Houthaeve,
    Jullie hebben blijkbaar geen kinderen met ADHD. Jullie reacties zijn zo ongelovelijk dom en kortzichtig. Ik zou jullie bijna iets toewensen, maar dat doe ik niet. Ik leef in de overtuiging dat wat je anderen op deze manier aandoet, je zelf in je leven ook op een of andere manier ook weer terug zult ontvangen. Maar tot die tijd zullen degenen die werkelijk met ADHD te maken hebben, genoegen moeten nemen met jullie getreiter.

  3. Beste Mieke, Natuurlijk is het belangrijk voor een kind dat hij/zij aandacht van de ouders krijgt, er rust in het gezin is en dat hij/zij buiten kan spelen. Maar ook in die gezinnen komt ADHD voor, en niet ieder kind wat iets drukker is of in bomen klimt heeft meteen ADHD, hiermee worden de ouders als het ware beschuldigd van een verkeerde opvoeding, dit is te kort door de bocht en tevens erg kwetsend. Misschien zou u eens met mensen en hun kinderen hierover kunnen praten en eerst wat meer kennis over ADHD en alles wat hiermee te maken heeft opdoen, voordat u een oordeel hierover velt?

  4. Ben met kleindochter naar uniek park geweest, waar je kan spelen met water, modder, zand…dat is pas gezond en zelfs wetenschappelijk bewezen.
    Ga met kinderen buiten, beleef de natuur. relatine zijn sterke drugs die beschadigen ( amfetamines) renners zijn verboden te slikken en DAT geven we massaal aan de volgende generatie. En de drukte van een kind moet je nagaan hoe het er aan toegaat in de directe omgeving: druk, druk en nog eens druk. Er is DRINGEND waardering nodig voor iemand die thuis kinderen wil opvoeden; nu is het elke dag een RUSH om kinderen zo snel mogelijk kinderen weg te brengen en terug te halen en na het werk elke dag terug de rush om huishouden te runnen. Een knettergekke situatie die almaar meer vrouwen in de wachtkamers belanden met chronische vermoeidheid , CVS en fibromyalgie. We zijn de essentie kwijt van de samenleving: een gezin dat rust uitstraalt , waar kinderen terecht kunnen, waar tijd is voor spel en aandacht.
    Politici hebben wel geen oren naar de problematiek; zelfs niet als kinderen doodvallen door de Relatine of andere drugs. Het brengt teveel geld op: oorzaak van veel ellende.

  5. Mensen, houd nu toch eens op met die onzin. Luister en KIJK eens naar de mensen die het aangaat. Die angst is zeer terecht, meneer Haesbrouck, het is angst voor mensen als U, die het gebruik van medicatie demoniseren. Houd toch eens op met die heksenjacht. Ik kan u exact vertellen wat die medicijnen ‘aanrichten’ in mijn hersenen. Ze helpen mij te functioneren zoals van een ‘normaal’ mens verwacht mag worden. In deze hele discussie over die VERMEENDE dubieuze rol van de farmaceutische industrie wordt het belangrijkste uit het oog verlore. Die medicatie WERKT. De diagnosestelling moet in sommige gevallen inderdaad beter, zorgvuldiger, huisartsen moeten bij een vemoeden van ADHD naar een deskundig psychiater verwijzen en niet zelf gaan zitten rommelen, maar KIJK alsjeblieft naar de mensen die ADHD hebben, en ZIE hoe ze met de juiste medicatie eindelijk kunnen functioneren zoals ze zelf willen kunnen funtioneren, zoals ze zelf weten dat ze zouden KUNNEN zijn als ze niet coninu gehinderd werden door die onbeheersbare chaos en impusiviteit in hun hoofd. Kijk nu eens verder dan uiterlijkheden, kijk naar de hinder die de ADHDer ZELF ondervindt. Het is erg genog dat wij die hinder ondervinden van ons eigen onbeheersbare brein, zonder dat we ook nog eens gehinderd worden door mensen die onze problemen bagatelliseren en onze medicatie in een kwaad daglicht proberen te stellen.

  6. ADHD (mens en spirit)
    Agenda voor de toekomst
    Het wordt tijd om het debat te laten voor wat het is en aan het werk te gaan. De afgelopen periode heeft, behalve emoties, ook een duidelijke agenda voor de toekomst opgeleverd. Er valt veel te doen. De multidisciplinaire richtlijn moet worden herzien, want deze vormt niet langer een evenwichtige afspiegeling van de ontwikkelingen in het vakgebied (rol van beroepsgroepen). Tegelijkertijd moeten de beroepsgroepen tot zelfreflectie komen en kritisch gaan kijken naar de hedendaagse behandelpraktijken en het risico van medicalisering (rol van overheid en beroepsgroepen). Om feiten en fictie van elkaar te onderscheiden is onderzoek nodig naar over- en onderdiagnostiek en mogelijke medicalisering (rol universiteiten). Ten slotte dient onze aandacht uit te gaan naar de dubieuze rol van de farmaceutische industrie en de eventuele vertekeningen in het wetenschappelijk bewijs die daarvan het gevolg kunnen zijn (rol media en wetenschap). Ik hoop en verwacht dat deze actiepunten zullen leiden tot een (nog) betere (h)erkenning van ADHD, meer evenwichtige behandeladviezen en de beschikbaarheid van een breder palet van behandelmogelijkheden. Als leek vooral de laatste paragrafen gelezen en goed begrepen, dank u voor deze heldere uitleg.(40 jaar ervaringen)
    HET (alles) van de gemeenschap ; taal verbeeldend, verhaalt, beeld, en geluid, kortom alle zintuigen zijn en worden door ’t hoegenaamde vak werk gestoord. Dit door ’t Logische (bio eco ergo & safe ) zijn in belangen te verdelen en pogen te verwaarden in elke vorm. DIT GEBEURD DOOR EEN EINDELOZE SPONSOREN CONTROLE (FLUISTERENDE COMMUNITARISTEN/ECONSUMENTEN) handel van en zonder “erg” logische geweten of wetenschap. Dit is opgedeeld gecontroleerd in niet/nooit: eindverantwoordelijk.
    Ieder mens moet zich toetsen aan eigen waarde van invloed op ’t product van de regel. (Ook elke specialist is mens.)
    De voorgeschreven regel is de dood aan de geest. Ieder die zijn beroep naar eigen vermogen en verantwoording toepast is steeds de norm, en verdient steun voor deze norm om te delen met klant en norm aandeel aan regelrichtlijn geweten…………………………..beroepen logica ten 1ste
    Ik hoop als leek bijgedragen te hebben om al de deskundigen te sterken in ieder zijn eigen beroep. Zolang er de logische Beroepen Service Proces hiërarchiek er aan ten gronde is licht ligt…te zijn. (’t organische deel van HET). FP&leifeng, proces leider engineer

  7. Angst hoeft nergens voor.
    De angst die hier beschreven wordt, is de angst voor het onbekende.
    Wat is nu onbekend in deze materie?
    1) Er bestaan geen medische diagnosecriteria, waardoor de medische wetenschap alleen maar een ziekte ‘vermoedt’.
    Na al jaren van duur onderzoek is nog steeds geen aandoening gevonden.
    2) Niemand wil blijkbaar weten hoe de gebruikte medicatie werkt, laat staan dat iemand uitlegt wat psychotica farmacologisch aanvangen met een vermoedelijk mankement in de hersenen.
    In mijn laatste boek, leg ik de farmacologie ervan uit.
    Alleen wie te laf is, om die werking aan het publiek kenbaar te maken, veroorzaakt angst.
    ‘Requiem der veronderstelde ziekten’, ISBN: 978-908152131-4
    Overal verkrijgbaar.

  8. Ik denk dat artsen, en ‘deskundigen’ in het algemeen zich eens wat meer in de wetenschapsfilosofie zouden moeten verdiepen. Ik raad meneer Verheul daarom aan om te beginnen deze website eens grondig te bestuderen. http://www.iocob.nl/science/ziekten-zijn-.schuivende-panelen.html
    Citaat:
    Kuhn heeft het paradigma-begrip binnen de geneeskunde uitgewerkt. Een paradigma is een denkraam in een bepaalde tijd met betrekking tot een bepaald stuk kennis. Zo dachten we bijvoorbeeld vroeger dat de aarde plat was en de zon om de aarde cirkelde. Dat was een paradigma. Een paradigma is dus een bepaalde visie die we hebben als we de werkelijkheid in ogenschouw nemen. Wat binnen die visie past, dat zien we, en wat er niet in past, dat zien we niet of willen we niet zien.
    Vervolgens gaat Sinding in op de sterke neiging binnen de geneeskunde om naast empirisch handelen mono-causaal te denken. Een oorzaak leidt tot een ziekte. Behandelen van de oorzaak leidt tot het verdwijnen van de ziekte. Het ontdekken van suikerziekte als een gestoorde insuline productie leidde tot megalomane juichende voorstellingen van het geheel verdwijnen van suikerziekte door het toedienen van insuline. Felck had al gewezen op de zwakte van de geneeskunde om steeds weer in die mono-causale valkuil te springen:
    The production of effective therapeutic insulin extracts in 1922 was celebrated at the time as a medical miracle and some even believed that the new drug would completely cure the disease. For the time being diabetics’ lives were drastically changed. Patients close to death were ‘resurrected’ and nearly 80 years later insulin remains one of the great success stories of therapeutic invention. The immediate effect of insulin was so striking that many doctors defended the expectation that insulin would lead not only to the disappearance of organic ailments due to DM, but also to a well-being to which patients were no longer accustomed. The deficiency of the endocrinal pancreas was considered to be the cause of the disease, and insulin its specific treatment. This model is similar to the bacteriologist’s model of the time: one germ–one disease–one treatment. Fleck criticized this simple and unilinear model of disease, emphasizing the complex and multidimensional nature of disease, which resists standardization.

  9. Ik werk zelf in de zorg en ben absoluut geen voorstander van medicatie. Ik heb twee kinderen waarvan een dochter(18) met adhd/nld en een zoon(12)met adhd/dcd. Wij hebben tropenjaren doorstaan.Ik vind het ook heel jammer dat kinderen met adhd altijd gezien worden als heel druk en raar gedrag. Mijn kinderen slikken sinds ruim een jaar medicijnen en had hier met de start ook erg veel moeite mee. Mijn dochter ging veel beter presteren en mijn zoon zei na 2 dagen dat hij heel gelukkig was.Dat had hij al jaren niet meer gezegt ! Dit gelukkige gevoel kwam voornamelijk omdat hij aangaf dat het zo rustig in zijn hoofd was geworden.Hij ging beter presteren op school, kon opeens voetballen en heeft inmiddels een zwemdiploma. Met deze resultaten ben je toch blij dat er medicijnen bestaan voor adhd.Jammer dat ik een groot gedeelte zelf moet betalen. Dit kost ons veel geld,maar wij hebben er alles voor over. Wel ben ik van mening dat je eerst een heel uitgebreid onderzoek moet doen bij een speciaal ziekenhuis of een instelling. Zij hebben de kennis en ervaring en kunnen je heel goed begeleiden. Dit is echt heel belangrijk!! En wat ook heel belangrijk is dat de ouders ermee om kunnen gaan en er alles aan doen om dit te leren, en zie ook in dat je kind een “weeffoutje”heeft. Wij hebben een heerlijk gezin maar hebben onze handen vol aan alles. Ik haat ook mensen die zeggen tegen iemand die druk is, “nou die heeft ook een pilletje nodig” Draai eens een weekje mee in een gezin met adhd. Dan zeg je dit nooit meer !

  10. Dat PGB geld moet je wel verantwoorden, dus dat krijg je alleen als je het ook werkelijk aan DIE betreffende vorm van hulp uitgeeft. Alles wat niet daarvoor wordt gebruikt moet worden terugbetaald. Je wint er dus helemaal niets mee, tenzij je kind – of jijzelf – die hulp nodig hebt.

  11. Ook het volgende speelt een rol: zonder psychiatrisch etiket geen rugzak voor ( ambulante begeleiding door het ) speciaal onderwijs en geen PGB voor de thuissituatie. En dt is blijkbaar geld wat velen niet kunnen laten liggen. Dan je kind maar met een stigmatiserend etiket opzadelen.

  12. Wat mij opvalt is dat in elke discussie over ADHD de belangen van de farmaceutische industrie worden aangevoerd om de rechtsgeldigheid van de diagnose en de noodzaak van medicatie te ontkennen.
    Alsof een dergelijk financieel belang alleen bij ADHD en ritalin zou gelden. Als er onderzoek gedaan moet worden naar de onpartijdigheid en kwaliteit van onderzoeken en onderzoekers, dient dat over de hele linie te gebeuren, voor alle diagnoses en alle medicatie. De farmaceutische industrie heeft immers financieel belang bij elke diagnose waaraan medicatie-gebruik gekoppeld is. En ze sponsoren ook onderzoek naar allerlei verschillende aandoeningen waartegen zij medicatie ontwikkelen of ontwikkeld hebben.
    Het feit dat juist de diagnose ADHD (heel toevallig het stokpaardje van Scientology) er steeds weer Als exclusief onderwerp van die beschuldiging uitgepikt wordt, geeft te denken…. niet zozeer over de betrokkenheid van de farmaceutische industrie bij dit bepaalde onderwerp, maar wel over die van Scientology. Dus als er onderzoek komt naar de financiering en beïnvloeding van onderzoekers, kijk dan niet alleen of ze door een pillenfabrikant worden gesponsord, maar ook of ze steun of geld ontvangen vaneen van de vele aan Scientology gelieerde bedrijven en instellingen.
    Alleen op ie manier krijg je de verdenkingen ten aanzien van ofwel de industrie als de sekte echt de wereld uit.

  13. Goed en genuanceerd artikel van Roel Verheul. Als ervaringsdeskundige zou ik wat willen toevoegen. Op mijn 52e is bij mij de diagnose ADHD gesteld, de puzzelstukjes van de afgelopen 45 jaar vielen (eindelijk) op hun plaats. Slechte schoolprestaties, niet kunnen studeren, regelrechte chaos in mijn hoofd, moeite mijn werk goed te organiseren. Ik ben manager in de zorg en heb, ondanks mijn ADHD, een goede cariere opgebouwd. Maar tegen een hoge prijs: de dagelijkse storm in mijn hoofd onderdrukken lukte met moeite en putte me vaak volledig uit. Vanaf het moment dat ik Ritalin gebruik is mijn leven (privé en werk) zoveel aangenamer geworden. Minder moe (uigeput in het weekend), veel beter geconcentreerd en minder impulsief. Gooi in de -op zich terechte- discussie niet alles op een hoop. Ritalin is geen doel op zich, maar in veel gevallen levert het een grote bijdrage aan het welzijn van de mens die ADHD heeft. De oplossing ‘stel gewoon de diagnose niet’ vind ik ronduit stuitend. Wat een gebrek aan inlevingsvermogen!

  14. Wat triest dat de ‘ervringsdeskundigen’ zo makkelijk in de hoek van ‘defensief reagerende met valse beschuldigingen-smijters’ geplaatst worden.Is het niet heel normaal dat er defensief gereageerd wordt als je wordt aangevallen? En als een mevrouw Batstra beweert dat je ADHD kan voorkomen door de diagnose niet te stellen WORD je als ADHDer aangevallen. Je zeer reële probleem, dat je kwaliteit van leven zeer sterk beïnvloedt, wordt duidelijk niet serieus genomen. Verdwijnt diabetes of schizofrenie ook door de diagnose niet te stellen???
    Het enige dat WEL (schijnbar) verdwijnt door de ‘diagnose’ niet te stellen is waar in dit geval sprake van is: tunnelvisie.
    Hoe komt het toch dat deze discussie elke keer weer oplaait als het om ADHD gaat, maar nooit als het om PTSS of bipolaire stoornis gaat?
    En hoe komt het dat de ADHD-sceptici steeds weer, vaak letterlijk, de ropaganda van – inderdaad – scientology citeren? Zijn zij zich er misschien niet eens van bewust dat een groot aantal ‘wetenschappelijke’ en ‘humanitaire’ organisaties met klinkende namen die ze zo veelvuldig citeren inderdaad volledige dochterondrnemingen zijn van deze sekte?
    Voordat de verwijzing naar scientology als loze verdachtmaking naar de prullenbak verwezen wordt, diet men zich eerst eens goed te verdiepen in de achtergrond van de organisaties vaar de tendentieuze berichtgeving oorspronkelijk vandaan komt. Google eens op de naam van zo’n organisatie en scientology, en u zut ontdekken dat de banden tissen de sekte en de grootste besrijders van de ‘farmaco-graaiers’ nog een stuk sterker zijn dan die tussen de farmaceutische industrie en de reguliere wetenschap.
    Over die banden tussen industrie en wetenschap overigens nog het volgende: de industrie sponsort wetenshappelijk onderzoek naar ieder geneesmiddel dat voorhanden, omdat er anders nooit geld genoeg zou zijn voor welk onderzoek dan ook. Dus waarom wel deze verdachtmakingen over ritalin, een medicijn dat al 60 jaar op de markt is, maar niet over bijvoorbeeld Herceptin, een kankermedicijn dat ook volledig op kosten van de fabrikant is onderzocht en getest? Herceptin werkt ook niet bij iedereen even goed. Is de fabrikant daar dan ook aan het graaien ten koste van de patiënt?
    Even voor alle duidelijkheid: NEE. iet in het geval van Herceptin, en niet in het geval van Ritalin. Beide medicijnen worden soms voorgeschreven als niet zeker is OF ze zullen werken, maar als ze niet werken wordt het gebruik gestaakt.
    Een niet-ADHDer wordt niet rustiger in het hoofd van ritalin, maar juist drukker. Want de drukte en chaos in het HOOFD is de essentie van ADHD, al het andere zijn niets meer of minder dan uiterlijkheden, symptomen die lang niet iedereen heeft. En de drukte en chaos in het HOOFD s hetgeen dat bestreden moet worden, zodat de ADHDer een enigszins normaal leven kan leiden, in plaats van het leven te lijden.

  15. Medicijnen tegen ADHD, Antidepressiva.. Bij toeval (!) kwam ik er achter dat vele medicijnen een gevaar opleveren, omdat ik – en mijn kinderen? – er een hartstilstand van kunnen krijgen. Ik houd sindsdien ‘mijn hart vast’ als ik lees hoe makkelijk ouders hun kinderen aan ADHD-medicatie laten gaan..

  16. Beste Roel,
    Dat het debat over ADHD grillig verloopt ben ik met je eens. Maar naar mijn idee moeten we het debat niet laten voor wat het is. Juist niet. Een goed en constructief debat zal er namelijk toe bijdragen dat krachten en kennis worden gebundeld, zodat we samen aan het werk kunnen gaan.
    Voor een zuiver debat is een open houding nodig van meerdere partijen. Dat betekent dat we moeten ophouden met het denken in hokjes en de mening van de een niet hoger op waarde moeten inschatten dan de mening van de ander. Het gaat niet om bevochten verworvenheden, maar om levenskwaliteit en levensgeluk van mensen. De kritiek van welgeleerde heren is dus even waardevol als de kritiek van ervaringsdeskundigen. We moeten hand in hand willen gaan.
    Zelf ben ik een aantal weken geleden geïnterviewd voor het artikel ADHD een droomdiagnose voor de farmaceutische industrie. Van hetgene wat ik heb gezegd is niets in de context gelaten. Ook de opmerking over de psycholoog die banden zou hebben met scientology is helemaal door niemand gemaakt. Via Twitter heb ik je dit ook al meerdere malen laten weten. De invloed van de media speelt dus wel degelijk een grote rol. Zo gaf ik voor mijn passages in het artikel geen toestemming om het te publiceren, maar het gebeurde toch.
    Er is inderdaad een toename van het aantal gebruikers van ADHD-medicijnen. Dat het aantal gebruikers verdrievoudigd is zegt natuurlijk niets over mogelijke over-en onderdiagnostiek. Als 200.000 mensen medicatie gebruiken valt het allemaal nog wel mee, want studies tonen aan dat er in Nederland in werkelijkheid tussen de 300.000 en 750.000 mensen met ADHD zijn.
    De MTA-studie heeft aangetoond dat niets doen bij ADHD niet helpt, gedragstherapie maar even werkt, medicatie en gedragstherapie goed werken en medicatie alleen vrijwel evengoed werkt. Op basis hiervan is de conclusie getrokken dat medicatie één van de belangrijkste behandelingen is als het om ADHD gaat. Gedragstherapie alleen heeft dus weinig toegevoegde waarde in de behandeling van mensen met ADHD. Er moet daarom veel aandacht zijn voor psycho-educatie. Binnen deze voorlichting moeten mensen goed worden geïnformeerd over de werking van medicijnen.
    In dit licht bekeken heeft het dus ook weinig zin om te spreken over aanpassingen in de omgeving. Een patiënt is met medicatie gewoonweg meer leerbaar, dan zonder medicatie. We moeten ons er van bewust zijn dat aanlegfactoren een belangrijkere rol spelen bij het ontstaan van ADHD dan omgevingsfactoren. Een chaotische gezinssituatie is, gezien de erfelijkheid, vaak het gevolg van ADHD bij één of beide ouders. Omgevingsfactoren, zoals opvoeding en onderwijs kunnen geen ADHD veroorzaken. Ze kunnen hooguit de gevolgen van ADHD beïnvloeden, zoals de hevigheid van de symptomen en de mate waarin iemand er onder lijdt.
    Er wordt veel gepraat over de risico’s van medicatie, maar schadelijke effecten zijn er na jarenlang onderzoek nog steeds niet gevonden. Onderzoek heeft wel laten zien dat mensen met onbehandelde ADHD door impulsiviteit en hyperactiviteit een verhoogd risico lopen op bijvoorbeeld verslaving en criminaliteit. Het grotendeels kunnen voorkomen van deze extreme gevolgen is voor mij meer dan voldoende reden om ADHD tijdig te diagnosticeren én (medicamenteus) te behandelen.
    Dat ADHD niet meer is dan een naam voor een aandoening is voor mij onbelangrijk. Alles heeft door mensen ooit een naam gekregen. De waarheid is dat ADHD het leven van mensen kan bederven. De waarheid is ook dat ADHD misschien wel de meest complexe psychiatrische aandoening is, maar tegelijkertijd het beste te behandelen van allemaal.
    Wat mij betreft word het debat over ADHD niet beheerst door angst, maar door realiteitsbesef. En zolang er geen bewijs is geleverd over eventuele overdiagnostiek moeten er geen uitspraken worden gedaan doen die berusten op aannames en past het ons om voorzichtig te zijn.
    Met vriendelijke groet,
    Suzan Otten-Pablos
    Maatschappelijk Werker en ADHD Coach
    columniste en ervaringsdeskundige

  17. Het probleem van ADHD is gelegen in het medicijn, dat niet geneest en een stimulerende, paradoxale werking heeft. Het is effectief, en placebo’s hebben gering effect. Het paradoxale raadsel is nog niet opgelost. Ik vind dat daarvoor meer onderzoeksgeld beschikbaar zou moeten komen. Indien een deel van de winst van de industrie beschikbaar gesteld wordt, heb ik geen bezwaar tegen hun handelswijze.

  18. In dit artikel schetst Roel Verheul wat er dient te gebeuren, en daar kan men het enkel maar mee eens zijn. Een revisie van de ADHD richtlijn is nodig, de beroepsgroep moet een kritische zelfbeschouwing doen. Het zijn zaken waar we mee aan de gang moeten.
    Graag wil ik er tegelijk op wijzen dat initiatief al genomen wordt. De rol van de farmacie is een onderwerp waar de NVvP al jaren mee bezig is. Ook heeft de NVvP zijn zorg uitgesproken over het toenemend gebruik van ADHD medicatie (http://www.nvvp.net/nieuws/verenigingsnieuws/?newsId=7ffe9af2-6be6-46d4-87cc-7bd06d020017). Ook de ‘geleerde beschermheren’, waar ik wellicht toe gerekend wordt, doen hun duit in het zakje. Zie bv brief aan Laura Batstra (http://www.artsennet.nl/opinie/artsen-blogs/Robert-Vermeiren/Blogbericht-12/115464/Geachte-Mevrouw-Batstra.htm) en andere van mijn blogs op Artsennet. Het heeft me vooralsnog niet de hoon opgeleverd van de ervaringsdeskundigen.
    Initiatief is nodig. In gezamenlijkheid. De zorg over toenemend gebruik van medicatie wordt immers gedeeld door zowel voor- als tegenstanders. Ik hoop echter van harte dat het debat over de essentie zal gaan en men zich zal onthouden van denken in kampen. Dat houdt in dat recht wordt gedaan aan de initiatieven van elkeen. Zoniet dreigen we steeds verder in de polarisatie te verzanden. Ten koste van de patient.

  19. Ik bemerk een mate van kanteling in benadering in de houding van de schrijver van dit blog. Ik kreeg persoonlijk de afgelopen tijd (al dan niet terecht) de indruk dat als je gediagnosticeerd bent door de gedragskenmerken ADHD, je wellicht door hardlopen (altijd goed als je fysiek daartoe in staat bent), alternatieve therapie zoals o.a. (kinder)acupuntuur, de juiste omgevingsfactoren (hardheid v. maatschappij buiten beschouwing latend), en juiste opvoedingsstijlen er grotendeels wel zou komen. Let wel, dit is de indruk die ik als ouder, tevens zelf ervaringsdeskundige op het gebied van ADHD, krijg als ik de alle media-artikelen, meningen, en fact/fiction-verhalen lees die het laatste jaar wel heel sterk aandacht krijgen.
    Nu ben ik een onverbetelijke optimist, want met elke negatieve berichtgeving zie ik enkel de bevestigingen/vooroordelen van hoe het niet is of kan zijn. Maar, en daar zit het hem nu net, op gerennomeerde sites als Artsennet of Zorgvisie heb ik nog nooit de ervaringsdeskundige ‘horen’ spreken.
    Dat ADHD een verouderde onderzoeksmethodiek kent binnen de beroepsgroep vind ik zeer opmerkelijk. Want, hoe kan het zijn dat de gedragskenmerken juist eerder wordt (h)erkent en daarnaast evenzo worden kunnen uitgelegd door o.a. omgevingsfactoren? Innovatie is vooruitgang, geen innovatie is stagnatie. Het zijn in mijn optiek slechts ‘kleinigheden’ waar ik als ouder/ervaringsdeskundige dan toch over struikel.
    Beste Roel, met name in jouw laatste alinea, waar ik overigens al een poosje over twitter en blogs over schrijf, wil ik jou, in jouw hoedanigheid dan ook nadrukkelijk oproepen om met deze insteek JUIST een debat te gaan voeren. Want alleen DAN komen we ergens. We zijn het, gezien die specifieke laatste alinea, zichtbaar met elkaar eens.
    Ik roep bij deze jou op een lans te breken voor deze hele ADHD kwestie en hierme dé opening creëert voor het meest belangrijke ADHD-debat ooit: betere beeldvorming, maatwerkleverend passend onderwijs, Informatievoorziening impact ADHD individu adolescent op scholen/prive-omgeving, mediaberichtgeving over de schaduwzijde van ADHD (en nu eens een keer niet over Big Pharma), informatie rondom aanbod behandelmethoden/therapiën.
    Maar ook medicatie in dit hele pakket durven mee te laten nemen en de overheid er nadrukkelijk op wijzen dat er wellicht geen overdiagnosticering/medicalisering is als Big Pharma uitgesloten wordt van enig “mogelijke ‘schijn’-belangen”.
    Sterker nog, vanuit jouw functie als GGZ-bestuurslid doe ik als ouder/ervaringsdeskundige en in sommige ogen ‘slachtoffer” een beroep op jouw tweeledige professionele functie.
    Zowel jij en ik, en om ons heen duizenden individuen en gezinnen meer willen maar 1 ding, een betere toekomst voor onze kinderen, voor onszelf en uiteindelijk een toekomst voor Nederland.
    Na jouw goed verwoorde blog rest mij de vraag: wat vindt je ervan?

  20. Ik ben voor een goed behandelprotocol en de diagnose moet wat mij betreft terug naar de psychiatrie. Mijn huisarts verwees naar de knieblessure van mijn kind. Net als bij ADHD verwijst ze door omdat zij de diagnose wel kan vermoeden maar niet bevestigen. Het wordt tijd dat ADHD meer positief benaderd wordt. Daar maken we ons sterk voor met We Bouwen Samen http://www.we-bouwen-samen.nl. Want bijv. de politiek gaat nu af op cijfers van toenemend gebruik van ADHD medicatie zonder zich af te vragen hoe dit komt. We pleiten voor een goede diagnose en behandeling want daar hebben onze kinderen recht op. Wel degelijk hebben ervaringsdeskundigen het zwaar te verduren. Een Volkskrant bijv. vertikt een verhaal van ervaringsdeskundigen te plaatsen. Daarmee wordt de berichtgeving wel erg eenzijdig gekleurd. Er is een toename in reacties zoals van Mo. Alsof ouders die het onderzoekstraject ingaan en de moeilijke keus voor medicatie maken niet hun verantwoording nemen. Waar wij vechten voor een plaatsje in de maatschappij voor ons kind wordt de tegenstand erger en erger. Sorry dat ik besta! Dat de neurobiologische achtergrond opzij geschoven wordt is zeer ernstig. Volgens Batstra moet je een kind niet belasten met een diagnose, je zou dan de schuld bij het kind leggen. Onzin! Het heeft alles te maken met hoe je met een diagnose omgaat. Juist acceptatie van het kind dat anders is maar mag zijn zoals die is is heel belangrijk. Het is geen last het hoort gewoon bij je. Vooroordelen worden versterkt en de beeldvorming is te negatief doordat men niet weet hoe het werkelijk zit. De rol die de farmaceutishe industrie speelt bij ziekten als suikerziekte staat helemaal niet ter discussie. Voorlichting is hard nodig maar wie financiert? Toch niet de overheid dacht ik…

  21. Toch proef ik in dit goedbedoelde artikel een “terug naar je hok” houding. En betrap ik de schrijver op onjuistheden, zoals “Niemand is erop uit om de status van ADHD als psychische aandoening en haar ziektelast in twijfel te trekken.” Er is wel degelijk een groep die ADHD as overbodige diagnose naar de zijlijn plaatst, zich ten onrechte gesteund voelend door het niet gelezen boek van Batstra.
    Reacties als die van MO hier, zijn illustratief voor waat ouders van ADHD kinderen mee te maken krijgen.
    Een overheidscampagne waarin alle kenmerken van ADHD centraal staan en niet alleen de hyperactiviteit en het aandachtstekort zou al een klein stapkje de goede richting in zijn.

  22. Geef je iemand die niet de diagnose heeft Ritalin dan verbeteren de prestaties ook. Het is net als andere drugs! Ik zou zeggen leer mensen weer hun kinderen op te voeden. Ouders neem je verantwoordelijkheid. Maatschappij waardeer het weer als ouders kiezen om thuis hun kinderen op te voeden. De resultaten van een andere keuze worden meer dan duidelijk; drukke kinderen! Kinderen hebben recht op ouders die met ze ondernemen, die samen iets met ze gaan doen en dan bedoel ik niet de ballenbak bij Ikea.

  23. Natuurlijk is het goed kritisch te blijven kijken naar medicijn gebruik,misschien zou het verboden moeten worden dat de farmaceutische industrie medici op wat voor manier ook beloningen geven. Daarnaast wil ik toch ook nog even wijzen de enorme verbetering van de kwaliteit van leven door middelen als Ritalin. Het gaat vaak over druk zijn maar wat ik als veel groter voordeel zie is dat het de concentratie verbetert, zonder dat zou mijn zoon geen school afgemaakt hebben.

  24. Dank je wel voor dit verhaal. We zijn met onze zoon pas op 11 jarige leeftijd begonnen met medicatie.Daarvoor tropenjaren gehad wij maar ook hij. bv meerdere keren per jaar bij SEH vanwege breuken, wonden enz. Bezig met een rugzak voor de basisschool. Weinig vrienden. En vanaf het moment dat de medicatie gegeven werd is het een ander kind. Is goed overgegaan naar de 3e HAVO, nooit meer een ongeluk gehad, heeft vrienden, heeft nooit meer negatieve gedachtes dat hij het toch nooit goed doet en er beter niet kan zijn. En ondanks dit positieve resultaat ging ik enkele weken geleden na die berichten toch ook weer twijfelen of we er goed aan deden. Waren wij wel goede ouders, had ik hem niet op dieet moeten zetten. Weer besproken met zijn arts en die heeft me toch weer overtuigd dat medicatie op dit moment echt goed is voor onze zoon. En dat is ook zo, ik ben ervan overtuigd. MAar toch hoop ik zo dat hij over een paar jaar een drukke volwassenen is die wel alles op een rijtje kan blijven houden zonder medicatie. Waarom, omdat het toch niet goed voelt.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.