Waar vind ik de AED? Wat is de dichtstbijzijnde vluchtroute en waar is de verzamelplek? Bewoners van verzorgingshuis Doniahiem krijgen hun voorlichting niet meer mondeling, maar door vragen te beantwoorden in spelvorm. ‘Het viel me op dat er tijdens een HKZ-audit ook veel vragen worden gesteld over brandvoorlichting’, zegt Klaas Oppedijk, locatiemanager van Doniahiem en de Cornelia Hoeve, beiden onderdeel van Hof en Hiem. ‘Brandveiligheid is een lastig thema, want met een groep ouderen wil je eigenlijk geen ontruiming oefenen. Maar officieel moet een instelling eens per jaar voorlichting geven over brandveiligheid en wat te doen als er brand uitbreekt. Daarom bedacht ik het Brandmeesterspel, waarbij de voorlichting in spelvorm wordt gegeven.’

Spel voor ouderen
Oppedijk vergelijkt het Brandmeesterspel met ganzenbord. De bewoners gooien een dobbelsteen en verplaatsen hun pion over een bord waarop de plattegrond van Doniahiem is afgebeeld. ‘Bij sommige vakken op de plattegrond hoort een opdracht of vraag. Bijvoorbeeld: waar is het brandmeldpaneel? Mag je de lift gebruiken als er brand is uitgebroken?’, legt Oppedijk uit. ‘De vragen zijn heel duidelijk, maar het is gebleken dat veel bewoners de antwoorden in eerste instantie niet weten. Ik heb het spel getest met de cliëntenraad en zij wisten bijvoorbeeld niet waar het brandmeldpaneel is, terwijl ze er elke dag langs lopen.’

Leren op speelse manier
Naast het dobbelen, kunnen bewoners ook een memoryspel doen met kaartjes waarop bijvoorbeeld rookmelders of brandweerhelmen staan afgebeeld. Ten slotte is er een spel waarbij ze spreekwoorden en gezegden die te maken hebben met brand moeten afmaken. ‘De verschillende spelen zijn voor alle bewoners geschikt. Mensen met beginnende dementie kunnen bijvoorbeeld nog prima spreekwoorden en gezegden afmaken’, zegt locatiemanager Oppedijk. Van zowel het personeel als de bewoners van Doniahiem krijgt hij positieve reacties. ‘De medewerkers hebben geholpen het spel te perfectioneren en de bewoners vinden het leuk om te spelen. Ze zijn geïnteresseerd en willen ook echt winnen. Iedereen die het spel speelt krijgt een certificaat, dus eigenlijk zijn ze allemaal winnaars, maar toch willen ze de beste zijn. Sommige bewoners wezen na het Brandmeesterspel op de gang aan waar ze de hulpmiddelen konden vinden, dus ik merk dat ze er ook echt iets van onthouden.’

Niet alleen voor ouderen
Het Brandmeesterspel is helemaal aangepast op Doniahiem, het enige verzorgingshuis waar het tot nu toe wordt gespeeld. Ook is er rekening gehouden met de doelgroep. Oppedijk: ‘De pionnen zijn extra groot en de dobbelstenen zijn van foam gemaakt, zodat ze niet zoveel herrie maken. Het bord zelf is oprolbaar en afwasbaar.’ Het spel wordt nu ook gemaakt voor andere locaties van Hof en Hiem. De locatiemanager hoopt dat andere zorginstellingen er ook gebruik van willen maken. ‘In principe kun je voor een paar honderd euro het spel al af hebben. Het is een leuke, speelse manier om met brandvoorlichting om te gaan, simpel en doeltreffend. Ik ga zeker kijken of ik dit spel voor andere zorginstellingen vorm kan geven.’

Dossier Innovatie in de zorg
Innovatie is nodig om kwaliteit en betaalbaarheid van zorg te garanderen. In dit dossier: nieuws, blogs en achtergronden over zorginnovatie.