Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties1

Versterking medezeggenschap cliënten hard nodig

Marijke Malsch
In een nieuwsbericht op Zorgvisie.nl van 17 februari noemt advocaat Tom van Malssen het nieuwe Wmcz-wetsvoorstel ‘catastrofaal’.
MarijkeMalsch

Hij vreest dat instellingen met veel medezeggenschapsraden te maken gaan krijgen. Zowel Van Malssen als minister Schippers lijken ervan uit te gaan dat de medezeggenschap op dit moment vrij goed functioneert. Dat is echter niet het geval, zeker niet in de verstandelijk-gehandicaptenzorg. Helaas gaat het nieuwe wetsvoorstel weinig verbetering brengen. Niet voor niets zijn bij de internetconsultatie zoveel reacties ingediend.

Massale gedwongen verhuizingen
De afgelopen decennia zijn duizenden verstandelijk gehandicapten gedwongen naar woonwijken verhuisd om plaats te maken voor vastgoedplannen van instellingsbestuurders. Dat gebeurde bij een hele serie instellingen (Malsch, 2013). De vastgoedplannen gingen aantoonbaar ten koste van zorg en goede behuizing voor cliënten. Er is veel tegen geprotesteerd, maar daar is nauwelijks naar geluisterd. Als er goede medezeggenschap was geweest en als de regels voor het leefwensenonderzoek waren nageleefd, was dit alles ongetwijfeld anders gegaan.

Nieuwe Wmcz
Gaat de nieuwe Wmcz dit soort toestanden voorkomen? Nee. Medezeggenschapsraden krijgen geen instemmingsrecht op plannen voor bouw en verhuizing zelf. Ze krijgen slechts een instemmingsrecht op de procedure die wordt gevolgd. Dat betekent dat hun inbreng bij vastgoedplannen en verhuizingen wederom vrijwel nul zal zijn. Goede naleving van de regels voor het leefwensenonderzoek is dus hard nodig, naast een échte verbetering van de medezeggenschap. Toezicht hierop is strikt noodzakelijk, want uit zichzelf gaat dit niet gebeuren.

Verstandelijk gehandicapten vereenzamen vaak in woonwijken. Hun buren willen hen er niet hebben. Sommigen worden gepest of misbruikt. Er worden soms hekken om hun woningen geplaatst. Ze willen vaak terug naar het terrein maar dat mag meestal niet. Er is inmiddels veel onderzoek hiernaar (Verwey-Jonker Instituut, 2002; Sociaal Cultureel Planbureau, 2005; Universiteit van Amsterdam, 2008; Rijksuniversiteit Groningen, PlusPunt, 2008; NIVEL, 2010; Malsch, 2013; Bredewold, 2014; Haak & Dokter, 2016). Steeds weer blijkt dat de gedwongen community care veel leed veroorzaakt onder de verstandelijk gehandicapten.

Schippers is óók bezig om het overheidstoezicht op het vastgoed in de zorg helemaal af te schaffen. Gestimuleerd door koepels van instellingsbestuurders. Zij wil blijkbaar instellingsbestuurders, nu de vastgoedprijzen weer omhoog schieten, geheel de vrije hand laten.

Achterbanraadpleging
Centrale cliëntenraden raadplegen zelden hun achterban (zie Van der Voet, 2005; Van der Kraan & Meurs, 2007; Verwey-Jonker Instituut, 2015; Malsch & Verhagen, 2016). Daarmee voldoen ze niet aan de huidige en toekomstige Wmcz-eisen van representativiteit en het kunnen opkomen voor de belangen. Maar er is geen haan die daarnaar kraait, want toezicht op de medezeggenschap ontbreekt. Sommige centrale cliëntenraden hebben samen met de bestuurder de ontruiming van instellingsterreinen verdedigd. Zij luisterden niet naar hun achterban. Lokale raden weten vaak beter wat er speelt. Zij vormen méér tegenwicht tegen plannenmakerij waar de cliënten niet op zitten te wachten. Bij hen zou dan ook het zwaartepunt van de medezeggenschap moeten komen te liggen.

Mr.dr. Marijke Malsch is auteur van Dwang of bevrijding? De invoering van de community care in de zorg voor verstandelijk gehandicapten, en van Inspraak van verstandelijk gehandicapten: effectiviteit en ineffectiviteit van wet- en regelgeving (samen met M.L.W. Verhagen-Maat)   

1 REACTIE

  1. NCZ heeft met name de opmerkingen van advocaat Van Malssen met stijgende verbazing gelezen.
    Van Malssen is met zijn kantoor Dirkzwager sinds jaar en dag een drijvende kracht achter het ontstaan van steeds grotere fusiezorginstellingen. Dat die creaties inmiddels niet of nauwelijks meer te besturen zijn, is een inzicht dat veel betrokken partijen gelukkig niet langer willen ontkennen. De wijze waarop Van Malssen cliëntenraden dan toch durft weg te zetten als iets wat “heel veel tijd, geld discussie en administratieve rompslomp” kost, en de organisatie “bijna onbestuurbaar” maakt” zegt veel over hoe veel grotere zorginstellingen, en hun adviseurs, de schuld van hun eigen wanproducten steeds maar weer bij de cliënten willen neerleggen. Die cliënten hebben in elk geval nooit om al die fusies gevraagd. Sterke, wettelijk verankerde medezeggenschap van clienten is vandaag de dag noodzakelijk om de menselijke maat terug te krijgen in de zorg. Het wetsvoorstel voorziet in die noodzaak. Ook dat wordt inmiddels breed onderkend. Integere bestuurders en toezichthouders in de zorg – en dat zijn er veel – piekeren er dan ook niet over het wetsvoorstel, en cliëntenmedezeggenschap in het algemeen, te kwalificeren als iets dat vooral rompslomp en discussie veroorzaakt.
    Lees hier onze volledige reactie: http://ncz.nl/wetsvoorstel-wmzc-zorgt-voor-herstel-menselijk-maat-in-de-zorg/

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.