Naar aanleiding van een motie van Kamerlid Agnes Wolbert (PvdA) heeft het ministerie van VWS onderzocht of de doelen van de wetswijziging van de Wmo worden gehaald. Die wijziging dient twee doelen. Het moet ten eerste niet meer mogelijk zijn dat gemeenten alfahulpen inzetten voor de thuiszorg zonder dat burgers hiervan op de hoogte zijn. Door deze maatregel werden werkgevers min of meer gedwongen alfahulpen in loondienst te nemen. Ten tweede moeten winnaars van een thuiszorgaanbesteding overleggen met verliezers over de overname van thuiszorgpersoneel.

Helft van de alfahulpen

Beide doelen zijn volgens VWS gehaald. Van de bij de geënquêteerde aanbieders werkzame alfahulpen heeft ten minste meer dan de helft in 2010 een contract in loondienst aangeboden gekregen. Het gaat hierbij vaak om contracten voor bepaalde tijd en een beperkt aantal uren. Of alfahulpen van dit aanbod gebruik hebben gemaakt hangt af van persoonlijke voorkeuren en de informatie die zij van gemeenten en thuiszorgorganisaties ontvingen. Het in stand willen houden van de exclusieve band die zij met hun cliënt hadden, speelde een grote rol bij afwijzing van een loondienstverband door alfahulpen. Onzekerheid over de ontwikkeling van de omvang van hun werk wordt door thuiszorgorganisaties genoemd als belangrijkste reden om maar een deel van de door hen bemiddelde alfahulpen in loondienst te nemen.

Overgenomen medewerkers

Het onderzoek zegt dat vrijwel al het personeel door nieuw gegunde aanbieders wordt overgenomen. De meerderheid van de medewerkers gaat over tegen dezelfde arbeidsvoorwaarden. Dit geldt echter niet altijd voor de medewerkers die hoger ingeschaald zijn dan de functieschaal voor hulp bij het huishouden in de cao VVT. De afgesproken arbeidsvoorwaarden vallen echter wel binnen de cao. Inmiddels hebben werkgevers en werknemers in het kader van de cao nieuwe afspraken gemaakt. Hierbij is voor wat betreft de overname van personeel een resultaatsverplichting afgesproken, waarbij medewerkers tegen dezelfde arbeidsvoorwaarden dienen te worden overgenomen.

Groei

Het totale aantal medewerkers in loondienst van de aan de enquête deelnemende thuiszorginstellingen is van 2009 op 2010 toegenomen van ongeveer 21.500 naar ongeveer 26.500 hulpen. Als belangrijkste redenen voor deze groei noemen aanbieders het in loondienst nemen van alfahulpen en een toename van het ‘marktaandeel’. Uitspraken over de totale populatie alfahulpen zijn op basis van het onderzoek niet mogelijk omdat de respons te laag was. Het ministerie schrijft hierover dat: “uit de aanvragen in het kader van de subsidieregeling werkgelegenheidsbevordering (een subsidieregeling van VWS die tot doel had om thuiszorginstellingen te stimuleren om alfahulpen in dienst te nemen red.) en signalen van veldpartijen is af te leiden dat het aantal voormalige alfahulpen dat in dienst is getreden bij een thuiszorgorganisatie ruim boven de 10.000 ligt.”

Respons

De vragenlijsten zijn door 95 aanbieders en 167 alfahulpen ingevuld. Aanvullend op deze enquêtes zijn tien telefonische interviews gehouden. In totaal hebben dertig aanbieders aangegeven dat ze in 2009 met alfahulpen werkten. Het aantal alfahulpen waarvoor deze organisaties bemiddelden, varieerde tussen de drie en drieduizend. In totaliteit bemiddelden ze voor ruim 14 duizend alfahulpen. (Zorgvisie – Wouter van den Elsen / Twitter)

Lees meer:

FNV wil werkgeversorganisatie voor alfahulpen

Comeback van alfahulp

Breda stapt over op alfahulpen in de Wmo

Tienduizend alfahulpen terug in loondienst

Zorgvisie magazine

Interesse in meer achtergronden? Word nu abonnee van Zorgvisie.