Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

‘Er zijn te weinig maatschappelijke leiders’

Beleid, management en politiek zijn de aandachtsgebieden van Eric Bassant. Voor Zorgvisie becommentarieert hij trends en thema's.
[Exclusief] Als instituten, zoals het ziekenhuis, de bank of de corporatie ter discussie staan, heb je maatschappelijke leiders nodig die uitleggen en laten zien hoe het anders kan. Dat zegt adviseur Steven de Waal die vrijdag 10 oktober aan de Universiteit van Utrecht promoveert op een onderzoek naar de waarden van maatschappelijke leiders.
‘Er zijn te weinig maatschappelijke leiders’

Wat is de aanleiding voor het onderzoek?

‘In de discussie over de maatschappelijke onderneming speelde de vraag of zo’n onderneming for profit of non-profit moest zijn. Veel mensen, ook ikzelf, waren voorstander van een non-profitcontext vanuit de gedachte dat de waarden die daarbij horen ander gedrag uitlokken. Een andere aanleiding is dat ik rond 2001, de tijd van Pim Fortuyn, van nabij zag hoe belangrijk leiderschap is. Het gaat om je nek durven uitsteken, charisma en een doel nastreven.’

Wat versta je onder maatschappelijk leiderschap?

‘Dat zijn mensen die zich inzetten voor een betere samenleving. Het kunnen vrijwilligers zijn die opkomen voor kwetsbare burgers, bevlogen directeuren in sectoren als onderwijs, volkshuisvesting en gezondheidszorg of commerciële ondernemers die in hun bedrijf sociale noden voorop zetten en aanpakken. In de zorg moet je denken aan mensen als Jos de Blok die tegen de kritiek in een nieuw concept voor thuiszorg heeft neergezet of aan Wim van der Meeren die als doelstelling had van het St. Elisabeth Ziekenhuis het liefste ziekenhuis te maken en later bij CZ de knuppel in het hoenderhok gooide door selectief in te kopen op borstkankerzorg. Een ander voorbeeld is Foeke de Jong die met de ouderenzorg van Skewiel Trynwâlden zijn tijd vooruit was, ook al bleek dat later financieel geen succes.’

Wat heeft het onderzoek uitgewezen?

‘Dat er maar weinig maatschappelijke leiders zijn. En dat in de non-profitsector veel minder dan verwacht op waarden wordt gestuurd. Publieke organisaties zouden heel waardegericht moeten zijn en maatschappelijke leiders moeten voortbrengen of aantrekken. Maar het tegendeel is het geval. In de non-profitsector lopen te weinig maatschappelijke leiders rond. Een verklaring kan zijn dat de publieke sector in Nederland de afgelopen jaren alle kanten is uitgestuurd en laveert tussen de waarden van staat, markt en civil society, met als laatste modieuze beleidsvisie de participatiemaatschappij.’

En verder?

‘Maatschappelijke leiders delen als gemeenschappelijke waarden keuzevrijheid, ondernemingslust, duurzaamheid, respect en sociale rechtvaardigheid. Ze willen ook anderen leren om zichzelf te helpen. Dat zijn voor het merendeel waarden die heel goed gestimuleerd kunnen worden in een profit-omgeving. Die omgeving is vaak ook beter in het stimuleren van eigenzinnig leiderschap. De meeste bestuurders in de publieke sector zitten in de verdediging. Het instituut verzorgingsstaat staat bijvoorbeeld ook ter discussie. Ik mis te veel de leider van een grote zorg-instelling die opstaat en laat zien dat hij de zorg beter wil maken door lef te tonen. Bijvoorbeeld een ziekenhuisdirecteur die zegt: “Wij sturen op 10 procent minder omzet omdat het belangrijk is om burgers zo veel mogelijk buiten het ziekenhuis te houden.” Het is een maatschappelijk belang dat je op dat soort kwaliteit gaat sturen. Dit soort antwoorden moeten toch uit organisaties en van maatschappelijk leiders komen.’

 

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.