Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Koersen op werkplezier. Ja, maar hoe dan?

Joris Kuppens
Vroeger kwamen er regelmatig begeleiders bij ons over de vloer voor de verzorging van mijn zusje. Ze deden hun werk met plezier en kregen van mijn ouders de ruimte om hun begeleiding zelf vorm te geven. ‘Ga ’t maar doen, ons vertrouwen heb je.’ Als ze al mopperden ging het vooral over ‘zij daar op het hoofdkantoor, en wat ze nu weer hadden bedacht’.
Joris Kuppens in gesprek met Ricardo Semler
Joris Kuppens in gesprek met Ricardo Semler

Pas later in mijn carrière ontdekte ik dat zorgmedewerkers regelmatig de passie voor hun vak niet kwijt kunnen en daardoor uiteindelijk het plezier in hun werk verliezen. Onderweg naar hun werk mummificeren ze van persoon tot radartje in het grote productiesysteem, tot een brandstof die – als het even niet meezit – letterlijk opgebrand raakt. Duurzaamheid wordt vaak wel gekoppeld aan vitaliteit, maar nog onvoldoende aan hoe we in de zorg omgaan met vakmanschap.

Minder regels, meer werkplezier

Dat moet toch anders kunnen, dacht ik. En toen ik in 2010 het boek van de Braziliaanse topondernemer Ricardo Semler las, wist ik dat het ook anders zou kunnen. Het bedrijf dat hij van zijn vader overnam, transformeerde hij tot een succesvolle onderneming waar hij zelf graag zou willen werken. Hij schrapte overbodige regels en managementlagen. Hij nam zijn medewerkers serieus en gaf ze de vrijheid om zelf beslissingen te nemen. Over het werk, maar ook over werktijden en samenwerking. Met succes. Medewerkers waren binnen Semco niet alleen gelukkiger, maar ook productiever.

Semco Style in de zorg

Soms moet de tijd rijp zijn voor een idee. En dat is het nu. Trends in de zorg gaan de laatste jaren niet alleen over kostenreductie, maar ook over eigen regie van de cliënt, terug naar de bedoeling, aandacht voor vakmanschap. En ook zorgorganisaties zijn al langer op zoek naar duurzame samenwerkingsvormen die beter passen bij deze tijd. Ik denk dat het gedachtegoed van Ricardo Semler daarbij kan helpen. Hij zet niet zozeer de cliënt centraal, maar de medewerker, omdat hij ervan uitgaat dat medewerkers de klant centraal stellen. Deze principes sluiten ook aan bij de vernieuwingsslag die we vanuit FWG/Progressional People maken. Met Semco Style Healthcare kunnen we nu het gedachtegoed toegankelijk maken voor elke zorgorganisatie die er klaar voor is.

Vertrouwen in plaats van controle

Het belangrijkste basisprincipe van het gedachtegoed van Ricardo Semler is vertrouwen. Als je mensen ruimte geeft om hun werk te doen en vertrouwt op hun vakmanschap, voelen ze zich betrokken en nemen ze verantwoordelijkheid. Een ander belangrijk principe – zeker voor managers – is actief faciliteren in plaats van controleren. Geen informatie achterhouden, maar deze op zo’n manier delen dat medewerkers samen een doel kunnen bepalen en beslissingen kunnen nemen. Zelfmanagement is daarbij geen doel, maar een logisch gevolg van de samenwerking en besluitvorming tussen medewerkers.

Differentiëren van teams

Managers hoeven daarom niet per definitie te verdwijnen, maar krijgen een andere rol. Een uitdagende rol zelfs als je beseft dat het belangrijk is dat het talent van medewerkers niet ondergeschikt raakt aan het teambelang of organisatiebelang, maar elkaar juist versterkt. Daarnaast is de uitdaging voor managers en bestuurders dat zij, wanneer het even minder gaat, niet teruggrijpen op een managementstijl die juist geen goed doet aan het wederzijdse vertrouwen of de gegeven ruimte weer verkleint. Transparantie over de dilemma’s die een manager/bestuurder op dat moment ervaart, resulteert juist tot meer vertrouwen en cohesie in plaats van een wij/zij-cultuur.

Klein beginnen

Het gevaar van een successtory is dat het achteraf altijd makkelijker klinkt dan de realiteit was. Ricardo wist dertig jaar geleden ook niet waar het schip zou stranden, maar wel waar hij van droomde: van een organisatie waar mensen met plezier zouden werken. Dus als u denkt dat u morgen dé oplossing in handen hebt, moet ik u een illusie armer maken. Er is geen Semco-blauwdruk. U kunt Semco Style niet ‘uitrollen’. Het is een kwestie van tijd, uitproberen en volhouden. Organisaties en teams hebben hun eigen startpunt. Waar we bij de ene organisatie meedenken over democratische besluitvorming, adviseren we de andere organisatie over het vereenvoudigen van zorgprocessen. Op een manier die bij medewerkers past. Want dat is uiteindelijk mijn droom: dat zorgmedewerkers (weer) fluitend naar hun werk gaan.

Joris Kuppens is adviseur bij Progressional People en sinds januari 2017 trainer/adviseur bij Semco Style Healthcare, een samenwerking tussen Semco Style Institute en Progressional People (onderdeel van FWG).

Deze bijdrage valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.