Daarvoor waarschuwt de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) in een brief die is gericht aan alle raden van bestuur van instellingen in de ggz, ouderenzorg, gehandicaptenzorg en jeugdzorg. De NBA stelt dat van de beoogde zachte landing bij de decentralisatie van de begeleiding en de jeugdzorg naar gemeenten niet veel terecht is gekomen. De bedoeling was dat de bestaande zorg zo veel mogelijk zou door gaan en dat eventuele knelpunten via bevoorschotting zou worden opgelost. ‘In de afgelopen maanden bleek de praktijk helaas weerbarstig.’ Wijzigingen in registratieregels en haperend berichtverkeer tussen zorginstellingen hebben roet in het eten gegooid. Daarnaast is de IT-infrastructuur niet tijdig op orde, waardoor zorginstellingen pas mondjesmaat declaraties kunnen versturen over zorg die begin 2015 is geleverd.
Actieplan Q3
De NBA roept zorginstellingen op niet af te wachten tot de problemen op landelijk niveau zijn opgelost, maar zelf het initiatief te nemen met een ‘actieplan Q3’. Zo moeten zorginstellingen inventariseren aan welke eisen contracten met gemeenten moeten voldoen om de zorg te kunnen declareren. Vervolgens moeten ze nagaan hoe ze deze afspraken ‘voldoende helder en aantoonbaar’ intern kunnen naleven. Daarnaast moet duidelijk zijn hoe ze aan de verschillende gemeenten verantwoording afleggen. Essentieel daarbij, volgens de NBA, is dat zorginstellingen aantoonbaar aan de gemeentelijke controle-eisen kunnen voldoen. ‘Of loopt u risico dat eindelijk een deel van de geleverde zorg niet declarabel of niet rechtmatig blijkt?’
Knelpunten met liquiditeit?
Verder doen zorgbestuurders er goed aan om na te gaan of het declaratie- en incassoproces goed verloopt. Ze moeten zich ervan vergewissen dat er op ‘afzienbare termijn liquiditeitsknelpunten te verwachten zijn’. Tot slot dienen de zorginstellingen een risico-analyse uit te voeren op al deze punten van de decentralisatie van de zorg. De interne controle moeten ze op deze risico’s afstemmen.
Rechtmatigheid zorguitgaven
Om de financiële verantwoording over 2015 soepel te laten verlopen is het belangrijk dat er geen onduidelijkheden zijn over de rechtmatigheid van declaraties. De NBA roept zorginstellingen op om hierover te overleggen met gemeenten. De NBA heeft voor dit overleg over de wijze van verantwoorden met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een ‘model-oplegger’ opgesteld. Accountants vinden het belangrijk om de ‘administratieve lasten en controle-effort’ zo beperkt mogelijk te houden.’ Als zorginstellingen en gemeenten het eens zijn over de geleverde prestaties en de prijzen, dan is accountscontrole niet noodzakelijk. De overeenstemming tussen de partijen is voor accountants ook voldoende voor de accountscontrole van de jaarrekening.
Audit alert NBA
De accountants geven nog net geen audit alert af, zoals ze in april 2014 deden voor de ggz. Om te voorkomen dat die alsnog komt, moeten zorginstellingen de komende maanden vooruitgang boeken. Als de ‘knelpunten niet tijdig worden opgelost, kan dat consequenties hebben voor de controleverklaring bij de jaarrekeningen 2015 van zorginstellingen’. Als zorginstellingen geen goedkeuring krijgen voor hun jaarrekeningen, dan kunnen ze problemen krijgen met het verkrijgen van leningen bij banken.
Krimpende omzet en liquiditeitsproblemen
Mochten instellingen te maken krijgen met krimpende omzetten en liquiditeitsproblemen omdat ze niet of slechts gedeeltelijk kunnen declareren, dan is het zaak om daar tijdig op te anticiperen. Zo kan het nodig zijn om voorzieningen te treffen voor reorganisaties en noodzakelijke afwaarderingen van vastgoed. Zorginstellingen moeten laten zien dat ze op tijd de koers verleggen en de jaarrekening ‘op basis van de continuïteitsgrondslag’ opstellen. Zorgvisie organiseert op 17 september een congres over rechtmatigheid van zorg, correct registreren en verantwoorden.
Transitie langdurige zorg
De AWBZ gaat in delen over naar de Wmo en de Zorgverzekeringswet. Ook de Participatiewet en de Wet jeugdzorg worden gedecentraliseerd. Hoe verloopt deze enorme stelselwijziging?
Bekijk het dossier