Onder ziekenhuizen is reuring ontstaan over de vennootschapsbelasting. Of liever gezegd: over de toepassing van de zorgvrijstelling in de vennootschapsbelasting. Ons bereiken meer en meer vragen uit de sector naar aanleiding van het nieuwe zorgbesluit van 20 december jongstleden.
Werkzaamhedeneis en winstbestemmingseis
Om in aanmerking te komen voor de zorgvrijstelling vennootschapsbelasting moeten zorgaanbieders van oudsher voldoen aan twee criteria: de ‘werkzaamhedeneis’ en de ‘winstbestemmingseis’. De werkzaamhedeneis houdt in dat minimaal 90 procent van de activiteiten van een ziekenhuis moet bestaan uit de primaire taak: zorg verlenen. De winstbestemmingseis bepaalt dat zorggeld moet worden aangewend in de zorg of in het algemeen belang.
Andere dan zorgactiviteiten
Volgens de werkzaamhedeneis is de primaire taak van zorgaanbieders ‘genezen, verplegen of verzorgen’. Ziekenhuizen halen een deel van hun omzet uit andere activiteiten, zoals horeca, parkeerfaciliteiten, de exploitatie van winkeltjes en de verkoop van dure medicijnen aan patiënten die niet intern behandeld worden. Ook dit laatste kwalificeert niet als zorgactiviteit. Gesteld wordt dat die activiteiten tezamen voor veel ziekenhuizen meer dan 10 procent van de totale omzet bedragen, en dat derhalve de zorgvrijstelling voor de vennootschapsbelasting in het geding is.
Percentage fte voor zorgverlening
Nadere analyse leert echter dat de soep hier niet zo heet wordt gegeten als hij wordt opgediend. Een andere gebruikelijke manier om te bepalen of een instelling aan de werkzaamhedeneis voldoet, is het aantal fte’s vaststellen dat zich bezighoudt met zorgverlening. En zo bekeken voldoet een ziekenhuis al sneller of eerder aan de eis van 90 procent kwalificerende zorgactiviteiten. De factor ‘dure medicijnen’ wordt er al grotendeels door uitgeschakeld, aangezien deze omzet met relatief weinig mankracht tot stand komt.
Separate entiteit
Ziekenhuizen hebben al veel gedaan om deze ‘niet-zorgactiviteiten’ inzichtelijk te maken. Want het vraagstuk is niet nieuw en het besluit van de staatssecretaris van Financiën 20 december jongstleden heeft op dit dossier ook weinig nieuws te berde gebracht. Zo zijn ziekenhuizen al langer bezig deze activiteiten te analyseren en op een fiscaal optimale manier onder te brengen in een separate entiteit.
Winstbestemmingseis voor jaarwinst en liquidatiebepaling
Het andere deel van de onrust betreft de winstbestemmingseis. Het besluit van 20 december schrijft voor dat als een instelling winst behaalt, deze winst zowel statutair als feitelijk uitsluitend kan worden aangewend ten bate van een vrijgestelde zorginstelling dan wel het algemeen belang. Daarbij is in het besluit opgenomen dat de winstbestemmingseis toeziet zowel op de jaarwinst, als op de liquidatiebepaling. Het besluit zou volgens sommigen daarmee eisen dat een instelling expliciet een jaarwinstbepaling in haar statuten moet hebben. En dit zou in negen van de tien gevallen niet goed zijn opgenomen.
Doelstelling van de stichting
Stichtingen, de meest voorkomende rechtsvorm bij ziekenhuizen, hebben veelal geen jaarwinstbepaling. Je zou echter ook zonder separate jaarwinstbepaling in de statuten van een stichting kunnen beargumenteren dat je voldoet aan de eis dat jaarwinsten aangewend moeten worden voor het algemeen belang. Een stichting is namelijk een doelvermogen. Dit betekent dat al het vermogen, inclusief de ‘jaarwinst’, besteed dient te worden conform de doelstelling van de stichting. Het is voor de winstbestemmingseis dus wel van belang dat de doelstelling conform de eisen van de zorgvrijstelling is ingericht. Een jaarwinstbepaling kan dan eventueel opgenomen worden als extra slot op de deur.
Nika Stegeman-Kruijt, Partner Belastingadvies BDO
