Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties6

Betaalbare excellence

Velen vinden dat Nederland te veel uitgeeft aan zorg. Kan het goedkoper terwijl de kwaliteit hoog blijft? De Singaporese benadering geeft een aantal handreikingen, maar die botsen wel met kernwaarden in ons huidige system. Durven we dat aan?
Dirk de Korne

Volgens de WHO is het Singaporese zorgsysteem nummer zes in de wereld als het gaat om totale prestaties. Nederland doet het ook niet slecht, maar blijft op nummer 17 steken. Vooral in de zorguitgaven vallen de verschillen op. Terwijl in de meeste landen de publieke uitgaven aan zorg de afgelopen jaren behoorlijk zijn toegenomen, zit Singapore al een aantal jaren tegen de 4 procent van het bruto nationaal product. In Nederland zijn de zorguitgaven met 12 procent op de Verenigde Staten na het grootst (OECD, 2013).

Toonaangevende hub

Het Singaporese zorgsysteem heeft Chinees-Engelse wortels en is zeer verbonden met de geschiedenis van de stadstaat. In enkele decennia groeide ze uit van derdewereldland naar internationaal toonaangevende hub die de poort vormt naar Zuidoost-Azië. Sterke focus op economische groei, veel handelsvrijheid en lage belastingen maken het land aantrekkelijk voor nieuwkomers en geven de ‘red dot’ (5,3 miljoen inwoners, zo groot als de Noordoostpolder) een unieke plaats temidden van grotere omringende landen als Maleisië en Indonesië.
Singaporezen omschrijven hun land graag als een ‘meritocratie’. Vrij vertaald: geregeerd door degenen die het verdienen. Je sociaal-economische positie wordt bepaald door je verdiensten (‘merites’) en niet door afkomst, bezit of aanleg. Meritocratie als vorm van bestuur betekent bestuur door een politieke elite die aan de macht is op basis van de som van de individuele verdiensten (capaciteiten, politieke ervaring en diploma’s).

Eigen verantwoordelijkheid

Bij het leren van anderen wijzen sommigen heel makkelijk naar goede voorbeelden in andere landen of in andere industrieën. Ze zeggen: ‘Organiseer het net als in België, daar zijn de wachtlijsten veel korter.’ Of: ‘Kijk zorg, je moet het doen zoals in de luchtvaart, dat is veiliger.’ Maar dat is me te makkelijk. Ik denk dat het zinvoller is de kenmerken en context van het systeem te bekijken. Wat maakt dat het elders werkt zoals het werkt?
De sterke nadruk op eigen verantwoordelijkheid en individuele prestaties vormt het centrale thema in Singapore, niet alleen in politiek, bedrijfsleven of onderwijs maar ook in het gezondheidszorgstelsel. Als nummer 17 van nummer 4 wil leren bij het beheersen van zorgkosten moeten we kijken naar het hele systeem. Zijn wij bereid de volgende uitgangspunten in overweging te nemen?

  1. Zorg voor sterke centrale sturing. Langetermijnvisies van een sterk sturende overheid vormen de ruggengraat van het systeem. De slimste mensen werken bij de overheid. De salarissen zijn daar trouwens ook naar. De ‘Lee-norm’ is omgerekend 1 miljoen euro. Minister-president Lee Hsien Loong is de best betaalde politieke leider ter wereld. Zijn merites zijn vier keer zo hoog als die van Obama.
  2. Creëer een individuele zorgspaarpot. Laat mensen zien wat ze sparen voor zorg in plaats van algemene premies. Zorg dat mensen de keuze hebben hun zorgkosten te betalen uit dit potje of uit eigen middelen als die op het moment van een zorgvraag voorhanden zijn.
  3. Focus op de familie. Deze banden zijn onverbreekbaar sterk. Met hen kan je ook de inhoud van je individuele zorgspaarpot delen. Je oude moeder opsluiten in een verpleeghuis is echt not done. Een veelbelovende collega zegde onlangs haar baan op om tijdelijk voor haar zieke moeder te gaan zorgen. Dat is natuurlijk heel wat anders dan een onbekende buurman vragen de pampers van je vader te verwisselen.
  4. Verhoog eigen bijdragen. Gratis bestaat niet. Dus voor alle zorgkosten betaal je een forse eigen bedrage. De hoogte is afhankelijk van inkomen en draagkracht. Maar het gaat om het principe. Al in de jaren zestig voerde Lee Kuan Yew eigen betalingen in. Vijftig cent voor een doktersbezoek doordeweeks, een dollar op zon- en feestdagen.
  5. Accepteer ongelijkheid. Het hoort bij het leven zoals Mercedes en Toyota bij het leven horen. En wat is mis met kortere wachttijden en betere zorg voor degenen die het zelf kunnen betalen als er basisvoorzieningen voor iedereen zijn? Publieke uitgaven aan zorg moeten beperkt worden – private uitgaven kunnen de spuigaten uitlopen.

Gratis boek

De kop boven dit stuk heb ik niet zelf verzonnen. Affordable excellence is de titel van een boek dat emeritus-hoogleraar William Haseltine van Harvard onlangs schreef over de Singaporese gezondheidszorg. Rijk geïllustreerd met lokale data en gebaseerd op een serie interviews die Haseltine had met sleutelfiguren. Het is gratis als e-boek of PDF te downloaden Voor zover ik weet het eerste boek over het Singaporese zorgsysteem. Een aanrader. Zeker als voorbereiding op een bezoek.

Kom met eigen ogen kijken hoe het hier gaat. Dan kunt u meteen de schrijver van deze blog stevig duidelijk te maken dat Nederland natuurlijk geen Singapore is.


Dr. Dirk de Korne is deputy director bij het Singapore National Eye Centre, SingHealth

6 REACTIES

  1. Singapore is politiek ongeveer het tegenovergestelde van verzoringsstaat Nederland, met een gigantische kloof tussen arm en rijk.
    De belastingsdruk in Singapore is 10 % (!) dus de riken vinden het niet erg meer dan 10 000 per jaar te betalen voor een goede zorgverzekering, de armen zijn het gewoon uren te wachten in de hoop een basiszorg te krijgen die de vergelijking met Nederland niet doorstaat.

  2. Lees alle reacties
  3. Het is duidelijk dat democratie niet werkt. Kijk wie nu in Nederland de parlementaire macht heeft en wat voor grote economische problemen als wel problemen in de zorg dat met zich meebrengt. Meritocratie is een veel gezonder systeem om een land te regeren, je krijgt dan intelligente mensen met visie en daadkracht op macht posities en geen individuen die bewust of onbewust alleen maar uit zijn op die macht zelf zoals nu haast altijd het geval is. We kunnen niet alleen veel leren van Singapore betreffende hun zorg systeem maar ook betreffende een veel beter systeem dan democratie hoe een land geregeerd moet worden en hoe je de juiste mensen aan het roer krijgt. Het huidige kabinet Rutte/Samson geeft aan hoe fout een democratie wel niet kan uitpakken! Een uitstekend tijdsgewricht dus om onze les te leren en Meritocratie te gaan bestuderen als antwoord voor positieve veranderingen in Nederland . Doen we dit niet dan gaan we van kwaad tot erger met onze regeringen en kunnen de gevolgen zeer desastreus zijn voor onze economie

  4. Een prima systeem, mits de arts ook volledig zijn eigen opleiding betaalt, vanaf peuterschool tot bijscholing.
    Het probleem hier is niet dat de zorg zelf zo duur is, maar dat er teveel aan verdiend moet worden voor de top. Een top die niets met de zorg te maken heeft, maar zorg gewoon als een lucratieve belegging ziet. (Wat heeft bv de familie van der Vorm – HAL investments, nettowinst 2012 406,2 mln. nu met Livit Orthopedie te maken, anders dan veel winst). En kijk eens naar de winsten van de ‘non-profit’ verzekeraars als bv Menzis!
    De zorg is verkwanselt en daardoor steeds duurder. Leg eens de te maken winsten aan banden. Dan dalen de zorgkosten ook
    Een vergelijking met automerken is superdom. Zorg is geen luxe, maar noodzaak!

  5. We willen natuurlijk best weer eens ingaan op de mindere kanten van de zorg in Singapore of de culturele verschillen met Nederland Dirk, maar als je over een paar maanden onverdroten voor de tiende keer ongeveer hetzelfde blogt, begint het een tikkie zinloos te worden.
    Het vergt overigens weinig moed om verschillen in toegankelijkheid van zorg te veroorzaken. Dat gaat vanzelf als we de boel laten versloffen. We zijn hier vergeten hoeveel moed het vergt die verschillen te willen verkleinen.

  6. Hartelijk dank voor deze blog. Al eerder hoorde ik over het model in Singapore. Ik ben opgevoed in de traditie van democratie en wil die niet inruilen voor meritocratie maar denk wel dat Nederland veel kan leren van het model in Singapore. Het verschil tussen 4 en 12 procent is te groot en verklaart deels het falen van het bureaucratische , nog Sovjet-achtige model in Nederland. Ik ga me er nog eens in verdiepen.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.