Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Blog: Tijdige en begrensde behandeling biedt soelaas in ggz

Psychiater en ex-bestuurder Tom Kuipers betoogt dat de oplossing voor de lange wachttijden in de ggz niet ligt in een oekaze om ‘zo kort als mogelijk’ te behandelen. Een pleidooi voor tijdig behandelen en een contract tussen behandelaar en patiënt waarin haalbare doelen zijn vastgelegd.
Tomkuipers660

Het artikel ‘De ggz als wegenwacht’ in het juninummer van Zorgvisie magazine vraagt om een reactie. Al zo’n 10 jaar maak ik in verschillende rollen mee dat leidinggevenden in ggz-instellingen de behandelduur in ambulante en high & intensive care settingen willen bekorten. Dat is economisch noodzakelijk en er liggen afspraken over vast in de contracten met de zorgverzekeraars.
Slogans als ‘zo kort als mogelijk en zo lang als nodig’ (waarom niet ‘zo snel als mogelijk’?) en ‘vertrouw op het herstelvermogen van de patiënt’ worden gelanceerd om de ggz-werker ertoe te bewegen de gemiddelde behandelduur te bekorten. Zo worden ten onrechte noodzaak en duur van behandeling aan elkaar gekoppeld. In de praktijk van alle dag blijkt het veel belangrijker om iemand tijdig te helpen (zonder lange wachttijd) dan langdurig te helpen.
De duur van de behandeling koppelen aan de beschikbaarheid van ‘goede nazorg’ is evenmin handig. In de eerste plaats is goede nazorg of aansluiting in de ketenzorg vaak moeilijk te vinden. Verder zijn de wachttijden – zeker bij complexe en onbemiddelde patiënten zonder vaste verblijfsplaats – lang en de routes naar oplossingen zijn vol hindernissen.
De wachtlijsten lijken ook al niet korter te worden en waar dat aan ligt kan niet worden geanalyseerd, omdat te veel instellingen daarover geen gegevens hebben of ze niet verstrekken. De materie is dus complex.
Deze stand van zaken hangt het nieuwe kabinet behoorlijk de keel uit. De irritatie in de Tweede Kamer liep hoog op toen de informatie over de ‘tussenstand van de wachttijdenproblematiek’ bekend werd en men sprak er schande van. De staatssecretaris overwoog zelfs om boetes op te leggen.

Contract behandelaar met patiënt

Waar gaat het om? Het aantal minuten dat je aan een behandeling besteedt is een eindmeting, net als bij een hardloopwedstrijd is het de tijd die je klokt op de finishlijn.
Die tijd zegt niets over de wedstrijd zelf en de processen die zich in, rond en tussen de atleten en het publiek hebben afgespeeld. Als je wilt dat ggz-werkers korter gaan behandelen dan zal je de opdracht anders moeten formuleren, omdat zij (nog) weinig gevoel voor de duur van hun werk hebben. Het zijn mensen die een serieus en moeilijk ambacht uitoefenen, waar zij lang voor gestudeerd hebben en bijgeschoold zijn. Sterker nog, het resultaat van hun werk met de patiënt hangt af van de medewerking van de patiënt en diens omgeving – ook als hij of zij niet meewerkt! Daar hebben zij hun handen vol aan, dus zij denken niet snel aan tijd op de finishlijn.
Om dit probleem aan te pakken verzochten wij – vanuit Altrecht GGZ – enkele partijen om een training ‘contracteren met patiënten’ te ontwerpen om de hulpverleners te scholen in wat wij toen noemden ‘begrensd behandelen’. Begrensd in tijd (en geld) en vooral gericht op haalbare doelen waarover consensus is bereikt. Dit programma is inmiddels ook bij andere ggz-instellingen uitgevoerd. De trainers bieden een gestructureerde oefenomgeving waarin per casus duidelijker wordt waar je  als professional staat met je aanbod en waar de patiënt staat met zijn vraag of probleem. Ze maken een overeenkomst, waarin inzet, taakverdeling en te besteden tijd zijn opgenomen. Zonder deal geen behandeling! Scherp worden op afspraken is moeilijk, zeker in een zorgcultuur waarin eerder ‘zoete broodjes werden gebakken’. Ggz-werkers gingen in de afgelopen jaren vaak zonder duidelijk contract aan de slag en werkten daardoor met een risico op grensvervagingen. De escalatie van de zorgkosten zorgde ervoor dat aan daar een eind aan moest komen. Echter de manier waarop je daar een eind aan maakt vergt een strategie die rekening houdt met de complexe aard van het probleem. Dat impliceert ook respect voor wat er gebeurt in het contact tussen hulpverlener en patiënt. Op dit koppel rust de hele ggz.

Psychiater Tom Kuipers is trainer bij Bureau de Mat Training en opleiding

 

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.