Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties7

Het kan veel beter: ZZP-schap en vaste medewerkers in de zorg.

TeekensKarstens
Zijn ZZP'ers de oorzaak van ongelijkheid in beloning en hoog personeelsverloop? Wie draait de impopulaire diensten? Wacht niet op een oplossing maar kom zelf in actie met deze maatregelen.
Tk Pijl02

Over de opmars van ZZP’ers in de zorg is veel te doen. Het zorgveld klaagt over een aantal negatieve gevolgen. Schaarste op de arbeidsmarkt creëert onderhandelingsruimte en ZZP’ers stellen eisen: een hoger honorarium dan het CAO-salaris en impopulaire diensten worden niet gedraaid. Vaste medewerkers krijgen minder betaald voor hetzelfde werk en moeten met minder collega’s de impopulaire diensten draaien. Door overbelasting van het team dreigt een verhoogd risico op ziekteverzuim. En, ZZP’ers werken ontwrichtend voor de teamspirit.

Hoe reguleer je ZZP-schap en vaste medewerkers op de werkvloer?

Over de gevolgen wordt veel geschreven, over de maatregelen veel minder. Het gaat zorgprofessionals niet alleen om een hoger inkomen. Macro bezien moet het probleem bij de kern worden aangepakt. Meer gekwalificeerd personeel opleiden en behouden is een duurzame oplossing, maar dat duurt nog jaren. Maatregelen op kortere termijn zijn er ook. Een aantal daarvan kunt u direct nemen, voor andere maatregelen moet buiten de bestaande conventies worden gedacht.

Zet vaste medewerkers slimmer in

U weet waar in uw organisatie sprake is van overcapaciteit. Ga in gesprek met de medewerkers over (gedeeltelijke) inzet op onderdelen met ondercapaciteit. Zeker bij tijdelijke inzet elders vindt u hiervoor steun in de CAO’s. En maak het vaste medewerkers aantrekkelijker. Verminder enerzijds de regeldruk voor vaste medewerkers (minderen vergaderingen, faciliteren secretariële ondersteuning). Houdt anderzijds de ZZP’ers zoveel mogelijk buiten het team waardoor vaste medewerkers de diepgang vinden in hun contacten met collega’s.

Zorgverzekeraars kunnen op andere manier van dienst zijn

Zorgverzekeraars zijn niet bereid om meer te betalen voor dure ZZP’ers. Wel kunnen in de zorginkoopcontracten beperkende afspraken worden gemaakt over de inzet van ZZP’ers. Als dat collectief wordt vormgegeven kunnen ZZP’ers hun hoge tarieven niet meer kwijt en zijn zij gehouden tot het doen van impopulaire diensten.

Tijdelijke salarisverhoging ontmoedigt ZZP-schap

Veel CAO’s binnen de zorg kennen wat beloning betreft nog een standaardkarakter. Er mag niet ten nadele en niet ten voordele van de medewerker worden afgeweken om concurrentie op inkomen te voorkomen. De opkomst van ZZP’ers dwingt tot heroverweging. Zoals toestaan dat in sommige situaties (tijdelijk) een hoger salaris wordt betaald om de ‘vlucht naar het ZZP-schap’ te ontmoedigen. Of juist specifiek voor ZZP’ers geschreven bepalingen waaraan werkgevers zich eenzijdig binden.

Kom als zorginstellingen zelf tot een keurmerk voor ZZP’ers

Naast kwaliteitseisen kan dan worden gestuurd op maximum beloning en bereidheid tot het draaien van impopulaire diensten. Combineer dit, binnen de kaders van het mededingingsrecht, tot het inrichten van een ‘marktplaats voor zorg ZZP’ers’. Vraag en aanbod verloopt zorgbreed nog enkel via dat platform en een match kan alleen plaatshebben binnen de hiervoor beschreven uitgangspunten.

De vakorganisaties doen er goed aan medewerking te verlenen aan aanpassing van CAO’s

Het non-concurrentiebeding kan bijdragen aan een rem op het ‘wegkopen’ van zorgprofessionals. De professional wordt dan in een (veel) hogere schaal ingedeeld bij de nieuwe werkgever. Niet het verbod om elders te gaan werken is de insteek van een te introduceren beding (vrije zorgkeus staat voorop), wel het reguleren van de voorwaarden waaronder de overstap wordt gemaakt.

Het zijn juist de jongere en meer flexibele zorgprofessionals die kiezen voor het ZZP-schap. Als werkgeversorganisaties te lang stilzitten op dit vlak riskeren zij verlies aan draagvlak. Het zet de deur open voor de oprichting van nieuwe belangenbehartigers voor zorginstellingen en de komst van alternatieve (regionale) zorg CAO’s. Vooral in de periferie knelt het.
Stilzitten hoeft dus niet. Er is voldoende tegenmacht te bieden voor de onderhandelingsruimte aan de aanbodzijde.

Dick Timmermans en Ginny Kessels, sectorteam zorg, TeekensKarstens advocaten te Leiden

7 REACTIES

  1. Er zijn een aantal mooie reacties hierboven geplaatst over het ZZP-schap in de zorg.
    Het is mooi om te lezen ZZP betrokkenheid voor de zorg. Anderzijds is meer ZZP-schap de afbraak van de intramurale zorg. Iedereen weet dat kapitaalintensieve instellingen alleen met financiele orde een voortbestaan hebben. Groot pand (instelling) Hoge eisen aan pand en omgeving. Het jaarlijks getouwtrek met zorgverzekeraars om VOLDOENDE budget te verkrijgen. De betere wereld zou zijn: Geen ZZP-schap binnen de muren van de instelling. En gelijke beloning. Voor een ZZP-schap: Bruto uurloon (per netto gewerkt uur) van de functie + 40% opslag voor ZZP-schap werkgeverskosten. Wat natuurlijk al jaren aangepakt had moet worden is beloning van de overhead (personeel) De Werkbelasting tussen zorguitvoering en overhead is verschillend. Overhead zit er warmpjes bij met het koffieapparaat op 10 meter afstand. Dus meer aandacht voor zorguitvoering is geheel op z’n plaats. Maar de instelling moet geen cowboy landschap worden van het heersende ZZP-schap. Ook dat is de ondergang van de zorg! voor ZZP-schap en de instelling. Dan heeft niemand nog iets. Zie voorbeelden 2018 van teloor gegane ziekenhuizen.

  2. Lees alle reacties
  3. Erg eenzijdige blog die zoals voorgaande reageerders al benoemen vooral een negatief frame neerlegt. Ben zelf sinds 8 jaar zzp ‘er. Reden? Geen lange vergaderingen meer, oeverloze veranderingsprojecten, afdelingsbeleid dat omgegooid wordt als een verzekeraar of manager een scheet laat. Nu gewoon lekker inhoudelijk met mijn vak bezig zijn, patiëntenzorg bieden. En ja, ook zelf vakanties plannen, maar ook zelf pensioen en ziektekosten (AOV) dragen. Uurloon komt als ik alles doorreken vergelijkbaar uit met loondienst maar ik lever er netto meer patiëntenzorg voor. En het allerbelangrijkste: mijn bloeddruk en gezondheid is nu beter. Als ik mijn werk niet meer als ZPP’ er kan doen stop ik er mee en ga wat anders doen, terug naar de instellingen: nooit.

  4. Volgens mij moeten we elkaar omarmen en van elkaars diensten gebruik maken. Zzp-er of loondienst, we zijn met name vooral zorgverleners die een grote maatschappelijke rol vervullen. Laat één ieder vrij in zijn keuze, schouders eronder en hopen dat we door het tekort aan zorgverleners samen de vergrijzing kunnen trotseren. Alleen dit al maakt het tot een grote uitdaging.

  5. Lees ik het nou goed? Ben ik als zelfstandige verpleegkundige (ZZP-er) een team-ontwrichtende geldwolf die werkproblemen bij mensen in vaste dienst door de strot duwt? En ben ik de oorzaak van overbelasting van teams en van ziekteverzuim? Volgens mij moet ik mij heel hard gaan schamen…
    Of toch niet?

    ‘Het kan veel beter: ZZP-schap en vaste medewerkers in de zorg.
    Zijn ZZP’ers de oorzaak van ongelijkheid in beloning en hoog personeelsverloop? Wie draait de impopulaire diensten? Wacht niet op een oplossing maar kom zelf in actie met deze maatregelen.
    Over de opmars van ZZP’ers in de zorg is veel te doen. Het zorgveld klaagt over een aantal negatieve gevolgen. Schaarste op de arbeidsmarkt creëert onderhandelingsruimte en ZZP’ers stellen eisen: een hoger honorarium dan het CAO-salaris en impopulaire diensten worden niet gedraaid.’

    In elke beroepsgroep is het uurtarief van een ZZP-er hoger dan van collega’s in loondienst. Om vast te stellen of dit onder aan de streep ‘duurder of juist goedkoper’ is, is er enig inzicht in de materie nodig. Dit inzicht ontbreekt in dit artikel.

    ‘Vaste medewerkers krijgen minder betaald voor hetzelfde werk en moeten met minder collega’s de impopulaire diensten draaien.‘

    Advocaten zijn doorgaans zeer bedreven in het op een rij zetten van feiten, en het benoemen van logische verbanden. Helaas zie ik daar in dit artikel weinig van terug.
    Een aantal feiten:
    De ZZP-ers draaien júist de impopulaire diensten, de vaste medewerkers vullen de populaire diensten als eerste in. Ze hebben wat mij betreft gelijk ook.
    De ZZP-er krijgt geen 13e maand betaald, de ZZP-er wordt bij ziekte niet doorbetaald, de ZZP-er moet zichzelf indekken tegen arbeidsongeschiktheid, de ZZP-er krijgt geen werkgeversbijdrage van de opdrachtgever voor pensioenopbouw, in veel gevallen is er geen of minder ORT van toepassing en de ZZP-er is erg handig bij het ad hoc invullen van diensten. Zo zijn er nog wat meer voordelen voor het ‘zorgveld’ te benoemen, die al dan niet in geld zijn uit te drukken, maar die allemaal in dit artikel onbenoemd blijven.
    Vaste medewerkers krijgen volgens de CAO betaald en daar zijn zowel zijzelf als de werkgevers het mee eens. Door de ongelijkheid in uurtarief te benoemen wordt op een stemmingmakerij-achtige manier een ‘appels en peren vergelijking’ gemaakt. ZZP-ers wegzetten als grijpgrage graaiers, zoals dat hier lijkt te gebeuren, stuit mij zeer tegen de borst. Ik zie mijzelf en mijn ZZP-collega’s als hardwerkende, goedwillende zorgverleners met een kloppend zorghart. Waarom de schrijvers van het artikel dit in twijfel trekken begrijp ik niet. Misschien kunnen ze hun energie, kennis en kunde gebruiken om aan de financieringskant aandacht te besteden. En dan bij voorkeur op een wijze die op feiten is gebaseerd in plaats van veronderstellingen.

    ‘Door overbelasting van het team dreigt een verhoogd risico op ziekteverzuim’.

    ZZP-ers doen hun stinkende best om overbelasting van teams te helpen voorkomen.
    In mijn tijd als werknemer heb ik de inzet van ZZP-ers binnen mijn team ervaren als waardevol, ondersteunend en een blijk van zorg vanuit het management naar mij en mijn collega’s. Waar de veronderstelde ontwrichting van teams door ZZP-ers vandaan komt is mij een groot raadsel. Het zou de schrijvers sieren als ze deze boude aanname met feiten zouden staven of een welgemeend excuus aanbieden.

    ‘Zorgverzekeraars zijn niet bereid om meer te betalen voor dure ZZP’ers’.

    Wordt met dure ZZP-ers bedoeld dat ZZP-ers per definitie duur zijn? Of is er een onderscheid tussen ‘goedkope’, ‘redelijk geprijsde’ en ‘dure’ ZZP-ers? En wat zijn hierbij dan de criteria? Ter lering ende vermaak, het uurtarief van een loodgieter ligt tussen de 40 en 50 euro. Veel van mijn ZZP-collega’s hebben een tarief wat binnen deze marge valt. Vinden de schrijvers van het artikel dit werkelijk ‘te duur’? Wat hebben zij dan over voor zorg? Ik ben oprecht benieuwd wat zij ‘billijk’ vinden en op grond waarvan zij dat dan vinden.

    Nee, ik ga mij absoluut niet schamen. Ik ben zelfs trots dat ik cliënten en collega’s ondersteun op de manier zoals ik dat nu doe. Als ik iemand al enige schaamte gun, dan zijn het de schrijvers van het artikel. Niet omdat ik ze wil natrappen, maar om hen de gelegenheid te geven om te leren. Leren om niet vanuit de heup te schieten op groepen. Want dan raak je onschuldige mensen. Dat zal vast hun bedoeling niet zijn.

    • Dag Rene,

      Mijn compliment hoe je je beleving als ZZP’er hebt verwoord. Daar kunnen de zgn. experts een voorbeeld aan nemen. Voorbeeld dan maar? Toenmalig minister Volksgezondheid Ab Klink vond vanuit zijn CDA-beleving dat ouderen langer thuis moesten blijven d.m.v. verzorging. Als VGZ directielid is er nu niets meer van zijn christelijke normen en waarden over. Via materiële controles wordt het recht op zorg voor diezelfde ouderen nu ingetrokken en ontzegd. Puur om de V&W rekening van zijn broodheren. De pijn ligt dan bij de ZZP’er want de controles vinden plaats bij de niet-gecontracteerde zorg. En natuurlijk niet bij de gecontracteerde zorg want die worden in hun tarief al zo uitgeknepen dat 40% van de instellingen structureel verlies lijdt. Die ga je dan niet verder frustreren. Zijn CDA-collega De Jonge zwaait nu de scepter op het ministerie en belooft om via wetgeving de niet-gecontracteerde zorg aan te pakken. Wedden dat Klink bij VGZ wordt opgevolgd door loopjongen Hugo? De moraal: Wees blij dat er elk jaar ruim 3000 zorgprofessionals de wijkverpleging ingaan en zo veel liefde voor het vak hebben, dat ze zich niet het vak laten uit jagen door de Klinks & de Jonges. Gaan ze massaal naar een andere branche, ligt de wijkverpleging direct plat.

  6. Zelden zoveel onkunde gelezen over de motieven van ZZP’ers. Het zijn dit soort ‘experts’ die vooroordelen in leven houden. Hebben geen idee wat er in de maatschappij leeft. In Amerika is inmiddels 20% van de werkenden via een franchiseconstructie zelfstandig ondernemer. Gaat in Nederland ook gebeuren. Te beginnen in sectoren waar de werknemer op zijn zacht gezegd ‘slechte arbeidsvoorwaarden’ opgedrongen krijgt. In Nederland verdient een HBO 5 verpleegkundige netto maximaal € 15,03. Handjes aan het bed zo’n € 12,50 netto. Zet dat af tegen kostprijs zorguren van € 80,–. Het gapende gat is de verschrikkelijke overhead welke kosten op de V&W rekening als directe kosten worden geboekt. Met droge ogen creatief boekhouden. Geen rekenkamer die dat signaleert. Salarissen van boven de Balkenbende-norm die vervolgens in het laagste echelon de echte werkers geen dubbeltje gunnen. Die vanuit een roeping dit werk doen. Vind je het gek dat iemand dan voor zichzelf begint? Wanneer je dan naar de motieven kijkt is het niet de beloning maar vooral het zich ontworstelen aan het juk van stopwatch te leveren zorg. Deze professionals nemen het heft in eigen handen. Als ze al niet gewoon naar een andere branche uitwijken waar een waardige beloning geen probleem is. Sneu (?) voor de witte boorden die geen enkele affiniteit hebben met de zorg maar omwille van hun bonus niet de kwaliteit centraal zetten maar de absolute bodemprijs nastreven. Daarbij geadviseerd door experts die nog steeds in de waan leven dat een zelfstandige bijna geen belasting betaalt. Zo houden we de door zorgbobo’s gevoede vooroordelen in stand: het zijn de ZZP’ers die de markt dwarsbomen. Wanneer de ZZP’ers nu massaal het werk neerleggen, gaat de zorg plat. Kun je maar beter erkennen dat ZZP’ers in de zorg niet weg te denken zijn in plaats van dikke rapporten met krokodillentranen voor de prullenbak te schrijven. En ga je het gesprek aan om in oplossingen te denken in plaats van ze te creëren.

  7. Bizar. Voordat de zzp-ers fout waren liepen vrijwel alle wijkverpleegkundigen naar Buurtzorg, zelfde CAO. Iets andere cultuur.
    In deze gesponsorde blog is het ouderwets vanuit de traditionele instellingbelangen geredeneerd. Sluit ze buiten, maak een zijdige afspraken, onderhandel niet, speel ze tegen elkaar uit met samen optrekken (mag dat eigenlijk).
    Waar vlucht dat personeel naar toe als ze naar zzp-schap vluchten? De fijne ervaring van aanbestedingen, klanten zoeken, bedrijfsadministratie doen, aangiften? Of zijn het professionals die meer van hun vak houden dan van hun baas .
    Zelden zo’n vreemde argumenten gelezen op die ene na die hier een pleidooi hield voor het verbieden van part-time werken in zorg en onderwijs.
    Maarten Steverink
    Sinds 1980 werkzaam, sinds 2005 als zzp, met hart en ziel aan het werk.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.