Voor veel ziekenhuizen zullen de aankomende maanden wederom hectisch zijn: het jaarverslagenseizoen is opnieuw aangebroken. Na een financieel turbulent en administratief onzeker boekjaar 2012 is de race voor ziekenhuizen ook voor boekjaar 2013 nog niet gelopen. Was het vorig jaar al ingewikkeld, vast staat dat dit jaar de complexiteit en onzekerheden in de jaarrekeningen nog groter zijn. Meer tijd voor ziekenhuizen voor het deponeren van de jaarstukken lijkt hier op zijn plaats.

Déjà vu

Een jaar geleden schreef ik hoe de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) al waarschuwde voor niet-goedkeurende verklaringen van ziekenhuisjaarrekeningen. In een ongekend tempo werd een normenkader voor de verslaggeving over 2012 opgesteld en werden gevolgen van onzekerheden gedempt. Een positieve ontwikkeling om orde te scheppen in de inmiddels ontstane systeemchaos. Uiteindelijk kregen vorig jaar veel ziekenhuizen toch nog een goedkeurende verklaring. Er was sprake van jaarrekeningen boordevol aannames, schattingen en onzekerheden. En dat zal niet anders zijn dit jaar. De complexiteit is alleen maar toegenomen. Wat dus als er dit jaar jaarrekeningen komen met controleverklaringen met daarin een beperking? Accountants waarschuwen al langer dat dit laatste het doemscenario wordt voor boekjaar 2013.

Onzekerheid

Anders dan vorig jaar is er over het boekjaar 2013 sprake van systeemonzekerheden die niet door ziekenhuizen of accountants zelf kunnen worden ondervangen of worden gedempt. De relatief open normen vanuit de overheid worden momenteel in een rap tempo strikter ingevuld. Ziekenhuizen, zorgverzekeraars en accountants breken hun hoofden over interpretatiekwesties van regelgeving. Afstemming over de toepassing van normen tussen bijvoorbeeld ziekenhuizen en zorgverzekeraars geeft geen garantie. Uit de situatie met het St Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein blijkt dat dit kan resulteren in enorme terugbetalingsrisico’s. Voor nadere verduidelijking vanuit het ministerie van VWS en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) van de normen voor 2013 lijkt het simpelweg te laat.

Negatieve scenario

Het is evident dat niet goedkeurende controleverklaringen impact hebben op het gedrag van banken. Zij weten dat het risicoprofiel van ziekenhuizen de afgelopen jaren sterk is verhoogd. Een wankel ziekenhuis dat in de gevarenzone zit, zal dit jaar gebaat zijn bij een steuntje in de rug. Maar als de cijfers niet gezond of onzeker zijn, dan kan deze kwestie veel impact hebben op het gedrag van banken, de rentekosten en de risico-opslagen. In het ergste geval zullen banken door de wederom toegenomen risico’s de kredietkraan van financieel slecht opererende ziekenhuizen dichtdraaien. Een reëel scenario. Tenzij de regelgever in overleg met de veldpartijen meer tijd neemt om de problemen gedegen op te lossen. Een mogelijke oplossing ligt in een sectorale uitstelregeling. Zo kunnen ondernemingen in geval van een algemene uitstelmogelijkheid ruim een jaar na het boekjaar hun jaarstukken deponeren. Waarom wordt deze regeling, gegeven deze bijzondere situatie, ook niet toegepast op ziekenhuizen? Zo komt er meer tijd voor alle partijen om de onduidelijkheden en complexe posten op te lossen.

Chris van den Haak, partner BDO Branchegroep Zorg