In mijn vorige blog pleitte ik voor ‘meer hart aan het bed’ in plaats van de onvermijdelijke roep om meer handen. Dat riep veel reacties op, met daarin prachtige voorbeelden hoe de kwaliteit van zorg aan dementerenden te verbeteren. ‘Ook het hoofd is nodig in de zorg’, merkte een respondent terecht op. Toch blijf ik ook in deze blog nog even bij het hart. Van de vele puzzelstukjes, vandaag een hoekstuk.
Keerpunt
Ik woon samen met collega’s een presentatie bij van een zorgondernemer. Hij vertelt over het keerpunt in zijn loopbaan als arts, het moment waarop hij zeker weet dat hij niet langer mee kán en wíl draaien in het systeem van een groot ziekenhuis. Hij voelt zich ingeklemd tussen structuren, procedures en ingewikkelde verhoudingen die in een grote organisatie nu eenmaal ontstaan. Steeds vaker raakt hij getergd omdat hij zijn eigen ‘kwaliteitslat’ niet haalt. Hij neemt het moedige besluit om zelf een zorgonderneming op te zetten.
Heen en weer benend door de zaal schetst onze spreker hoe hij avondenlang aan de keukentafel doorbrengt met een alsmaar uitdijend gezelschap van verschillend pluimage. Juristen, architecten, collega-artsen, verpleegkundigen en financiële experts: allemaal dromen ze zijn droom mee: de beste kliniek in zijn vakgebied oprichten.
Dit wil ik ook, denk ik, samen dromen en bouwen. Zittend aan de zijkant van de zaal slurp ik zijn energie op.
Wat wil de patiënt?
Hij stelt ons de vraag waartoe onze organisatie op aarde is. Na het keur van antwoorden dat volgt, geeft hij er ons genadeloos van langs. ‘Zouden jullie niet eens beginnen met een gezamenlijke waarom te formuleren!’ En: ‘Weten jullie eigenlijk wat patiënten willen?’ Er valt een ongemakkelijke stilte. ‘Patiënten willen dat je ze aankijkt.’ Dat blijkt het meest gegeven antwoord uit een grootschalige enquête die hij momenteel uitvoert.
Dan ontvouwt hij ons zijn plannen voor een kleinschalige kliniek waarin alles rond de patiënt draait. Geen zusterposten meer, maar een grote leestafel bij binnenkomst waar verpleging, artsen, bezoekers en patiënten elkaar kunnen treffen. Overdragen? Samen met de patiënt, op diens kamer. Elke medewerker committeert zich aan de kwaliteit van zorg en neemt zijn verantwoordelijkheid ten volle. Dit wordt ondersteund met intensieve coaching on the job voor alle medewerkers, in plaats van scholingen ver weg van de werkvloer. De zaal hangt aan zijn lippen. Ik weet vrijwel zeker dat we zonder uitzondering denken: hier wil ik aan meewerken. Of op zijn minst: ik wil ook zo’n droom!
Op de zeepkist
In zijn verhaal zitten veel elementen waar de ouderenzorg haar voordeel mee kan doen. Maar wat mij het meeste raakt, is dat de man samenvalt met zijn boodschap. Zijn stem klinkt verontwaardigd als hij vertelt over de bureaucratie die hij niet wil, zijn ogen stralen als hij de contouren van zijn kliniek schetst. Hier staat een leider die dicht bij de zorgwerkelijkheid staat – zelf gepassioneerd arts – en de lat hoog legt. Die op de zeepkist gaat staan en weet te inspireren. Daar willen mensen voor werken.
Zo komen handen en hart samen.
Carla de Jong, schrijfster van romans en consultant in de gezondheidszorg.
www.carladejong.nl
Lees meer:
ij werken allemaal onder de dictatuur van de zorgverzekeraars/ zorgkantoren daar telt maar een ding en dat is winst. Omdat verdekt en verhult te brengen komen er allerlei wazige formulieren en procedures. Geef zorg instellingen gewoon jaarlijks een zak geld en kijk aan het eind van het jaar of de clienten tevreden zijn over de geleverde zorg. De meeste zorgprofessionals zijn heel goed in staat om dit zelfstandig te regelen.
Heel goed dat een zorgverlener constateert dat de ‘mens’centraal moet staan. Met dat als uitgangspunt is meer dan de helft van de zorg overbodig!
Dit gaat over kwaliteit, inspiratie, menslievendheid en oprechte betrokkenheid. Elke medewerker in de zorg die dit in zich heeft is een groot voorbeeld voor anderen. Dit geldt echter voor de meeste werkers in de zorg. Dat er steeds meer zorgvragers en minder zorgverleners komen maakt dat we iedereen, dus ook mantelzorgers en vrijwilligers, nodig hebben om goede zorg te verlenen. De structuurdiscussie groot of kleinschalig is veel minder belangrijk dan de behoefte aan een maatschappelijke beweging voor liefdevolle zorg voor kwetsbare niet redzame ouderen met betrokkenheid van allen, met veel creativiteit en passie, minder bureaucratie en zonder wijsneuzen die weten welke structuur daarbij past. Goede zorg kan op veel manieren.
Ja, die man in de blog van Carla de Jong legt de vinger op de zere plek: de menselijke maat moet terug, voor patienten zowel als medewerkers.
Zou iemand dat is op macroniveau hebben doorgerekend? Het verschil in kosten tussen vele kleinschalige huizen vs de enorme fabrieken die we nu hebben. Lijkt me interessant
Als loopbaancoach merk ik wel vaker in het van werk naar werk begeleiden, dat mensen de zorgsector als mogelijke loopbaanoptie wegwuiven. Dat is jammer aangezien het een segment in de samenleving is waar mensen hard nodig zijn. De artikelen in de pers over het hoge risico op een burnout als ook het uiteenrafelen van taken in zoveel minuten per zorghandeling waarmee je de ziel uit het werk haalt, dragen daartoe bij en bezorgen de sector een weinig aantrekkelijk imago. Bezielend leiderschap zoals beschreven in het blog van Carla de Jong zou het verschil kunnen maken. Een bevlogen leiding die een andere koers durft te varen en het heilige vuur uitdraagt en voorleeft, zodat hun medewerkers gefaciliteerd en gesterkt worden in de motivatie waarom men ooit voor deze branche koos.
Had graag in de zaal willen zitten en de man na afloop aangesproken. Ik weet niet hoe het moet op landelijke schaal, de zorg weer menselijk maken zonder dat het onbetaalbaar wordt. Wat ik wel weet is, dat ik zelf dolgraag zou werken voor zo’n kleinschalig initiatief en een inspirerend leider. Geweldig, die leestafel, daar zie ik mezelf wel aan zitten, als zorgverlener of als familielid.
Het verhaal van Carla spreekt aan in deze tijd. Een antwoord op enorme schaalvergroting binnen de zorg. Dit is op meerdere wijze aangetoond vooral als het gaat om kwaliteit van leven op de verschillende levensgebieden van ouderen. Wat mij vooral aanspreekt in dit verhaal is de lef om een droom waar te maken.
Je vraagt je toch af waarom er relatief weinig mensen zijn die hun droom binnen de zorg waarmaken.
Zoals ook uit het verhaal blijkt is daar authentieke leiderschap voor nodig.
Ondanks het LANGE verhaal van Mevr de Jong (als ik het verder moet vertellen weet ik nog de essentie niet) springt de reactie van Marijke ER MIJLENVER UIT (ZIE HIERBOVEN). Gelukkig dat die dubbel is dan zie je hem niet over het hoofd. Ik ben 5 jaar, 8 uur lang per dag en elke dag, naar een verpleegtehuis gegaan (als oud-efficiency en organisatiedeskundige) — mijn lieve vrouw (64 jaar !!!)had een bijzonder zwaar herseninfarct gehad — en als men gedaan had wat Marijke voorstelt had ze er misschien geen einde aan gemaakt (07-04-2012 gecremeerd). Bij mevr de Jong is het toch heel veel academisch gepraat dat jaren geleden de opmaat is geweest voor de dramatische toestanden waarin we nu zitten in de verpleegtehuizen (veel praten weinig daden). Een regelrechte ramp voor de treurige oudjes, gehandicapten, dementerenden die ’s morgens in de huiskamer worden gerold en er ’s avonds weer uitgerold worden, zonder veel of geen lieve bemoedigende aanspraak, nooit buiten, eenmaal wassen per week, slecht en eentonig eten. Voorbeeld: men had automatische luifels voor de brandende zon. U gelooft het niet: elke dag moest ik vragen of die omlaag konden. Door de felle zon zag mijn vrouw geen TV: DE ENIGE AFLEIDING DIE ZE HAD en nog 50 andere dingen.(als u zegt dat is een zeur, dat is verzonnen, meldt u aan bij deze rubriek en ik breng u er naar toe)
Als wij als verzorgenden er nu alleen eens waren om goede zorg aan de bewoner/klant te geven dan waren we al een heel eind op weg. We zijn nu een groot gedeelte van onze werktijd bezig met het invullen en bewerken van allerlei papierwerk (op de pc dan wel maar toch) Het zijn soms formulieren die vaak en dubbel ingevuld moeten worden en dan heb je ook vaak nog last van een niet goed werkende computer systemen dat werkt ook nog vertraging in de hand. Een verzorgende is er om te zorgen en niet om kantoorwerk te doen. Maar de mensen op de kantoren verzinnen dus ook veel kantoorwerk voor de verzorgenden.
Weg met al die bureaucratie dus.
Als wij als verzorgenden er nu alleen eens waren om goede zorg aan de bewoner/klant te geven dan waren we al een heel eind op weg. We zijn nu een groot gedeelte van onze werktijd bezig met het invullen en bewerken van allerlei papierwerk (op de pc dan wel maar toch) Het zijn soms formulieren die vaak en dubbel ingevuld moeten worden en dan heb je ook vaak nog last van een niet goed werkende computer systemen dat werkt ook nog vertraging in de hand. Een verzorgende is er om te zorgen en niet om kantoorwerk te doen. Maar de mensen op de kantoren verzinnen dus ook veel kantoorwerk voor de verzorgenden.
Weg met al die bureaucratie dus.
Er zijn zo veel van die prachtige verhalen. Maar daar verander je de huidige structuren niet mee. 100 jaar geleden begonnen rijke mensen met een passie en missie hun eigen instelling, maar die tijd is voorbij. Die kleine instellingen zijn opgeslokt. Misschien dat de ouderen nog kapitaalkrachtig zijn en gezamenlijk een woon en zorggroep kunnen oprichten naar het beeld van Carla?
Lang leve de marktwerking!! Op die manier kunnen gepassioneerden hun dromen waarmaken. 1 Nza voor het bewaken van de Euris en 1 Nzi voor het bewaken van de kwaliteit, En 1 IGZ voor als het ondanks dat alsnog misgaat.Laten we hopen dat het volgende kabinet deze lijn voortzet!
Enorm inspirerend! Kleinschalig een lees, liefst keukentafel toont huiselijkheid, warmte, ontmoeting, informeel… weg met de anonimiteit van de medewerker in een grote zorgfabriek die door fusies steeds groter zijn geworden en nauwelijks hun processen kunnen integreren en afstemmen… Laat zorgorganisaties werken als ZZBers, (..zonder bureacratie) in een regelarme omgeving. Ik mag momenteel werken als coach ‘on the job’ en onderschrijf van harte deze ondersteuningsmethode mits mewerkers (ook de professionals en ‘overhead’ ruimte nemen en behouden om over hun doen en laten na te denken en dat met elkaar willen delen
Er is veel te doen, er is niet één antwoord, en dit is er absoluut een van. Een ander antwoord, betaalbaar en innovatief, presenteren we, BFAS architecten – Vitaal Zorgvast en ondergetekende, komende 14 juni in Baarn. Zie op de website van Vitaal Zorgvast voor meer informatie.
ik heb ook zo’n droom, maar dan voor dementerenden. het blijft niet alleen bij dromen, ik ga hem waarmaken een woonzorgboerderij voor dementerenden. En over de betaalbaarheid van Hans: Als je geen overhead hebt houdt je veel over. Ik heb het berekend, het is haalbaar met minimum 8 bewoners.nu nog medewerking van de gemeente m.b.t bestemmings en bouwplannen en we kunnen er voor gaan!
Goed verhaal. Spreekt aan. Hollandse vraag: Is het ook het antwoord op betaalbare zorg? Misschien wel
Prachtig beschreven passie. Een mooie bevestiging Carla, op mijn blog hier op Zorgvisie, van mijn visie op gemeenschapsgerichte zorg.