Door het wetsvoorstel moet de grondslag psychische stoornis worden toegevoegd aan de zorginhoudelijke indicatiecriteria van de Wlz, meldt Blokhuis in zijn brief. ‘Daardoor kan voortaan bij de indicatiestelling gekeken worden naar het totaalbeeld van de beperkingen en de ernst en blijvendheid van de zorgbehoefte die daaruit voortkomt. Een psychische stoornis of aandoening kan – al dan niet samen met andere beperkingen leiden tot de noodzaak van permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid’, schrijft de staatssecretaris. ‘Mensen met een psychische stoornis worden dan op dezelfde wijze behandeld als ieder ander met een zware zorgvraag die wel toegang heeft tot Wlz-zorg.’

Ggz-cliënten in de Wlz

Dat is vooral van belang voor mensen die behandeling nodig hebben voor een combinatie van stoornissen en factoren, stelt Blokhuis. Volgens hem is de Wlz voor deze groep een betere plek dan de Zvw of het gemeentelijk domein, omdat het hen nu vaak niet lukt om structuur aan te brengen in hun dagelijks leven. Dat wordt in de Wmo of Zvw wel van deze cliënten verwacht. ‘De meeste cliënten voor wie de wetswijziging toegang tot de Wlz kan betekenen, wonen op dit moment in een beschermde woonvoorziening vanuit de Wmo 2015’, schrijft hij. Daarbij is het de bedoeling dat de cliënten uiteindelijk doorstromen naar een zelfstandige woonvorm. Omdat dit volgens hem niet voor iedereen mogelijk is, moet de Wlz voor deze groep worden opengesteld. ‘Voor hen kan dan de nadruk worden gelegd op passende zorgarrangementen die gericht zijn op de blijvende zorgvraag van de cliënt, in plaats van eventuele uitstroom naar een meer zelfstandige woonvorm.’ Daarbij moet nog wel worden gekeken naar het ontwikkelperspectief van cliënten.

Financiële gevolgen ggz in Wlz

Het wetsvoorstel zal financiële gevolgen hebben, blijkt uit de brief aan de Tweede Kamer. De grootste financiële verschuiving zal die van beschermd wonen in de Wmo naar de Wlz zijn. Er wordt nog onderzoek gedaan naar wat dit precies betekent. Om het wetsvoorstel goed te kunnen uitwerken en ervoor te zorgen dat cliënten goed worden overgedragen en geïndiceerd, wil Blokhuis het pas in 2021 laten ingaan. D66-Kamerlid Vera Bergkamp, de zich de afgelopen jaren bezig heeft gehouden met de toegang van ggz-cliënten tot de Wlz, laat weten dat de beslissing van de staatssecretaris positief is, maar dat ze de de termijn lang vindt. ‘Het is goed nieuws dat het er nu eindelijk naar uitziet dat langdurige ggz-patiënten toegang krijgen tot de Wlz. Het gaat bij deze groep om mensen met een ernstige psychiatrische aandoening, zoals zware vormen van schizofrenie, die levenslang en levensbreed zorg nodig hebben’, laat ze in een schriftelijke reactie weten. ‘Dat past vaak niet binnen de Zorgverzekeringswet of de Wmo waar ze nu onder vallen. Ik trek daarom al een paar jaar samen op met Mono Keijzer, maar ook met Ypsilon en GGZ Nederland, om deze groep onder te brengen in de Wlz. Nu blijkt uit de brief van Blokhuis helaas dat het niet eerder kan dan in 2021. Dat komt omdat het vorige kabinet hier te weinig aandacht voor heeft gehad.’

Eerdere discussie

De discussie over of en hoe ggz-cliënten toegang moeten krijgen tot de Wlz speelt al enkele jaren. Voormalig staatssecretaris van VWS Martin van Rijn liet aan het einde van zijn ambtsperiode weten de beslissing hierover aan het volgende kabinet te laten. Zijn opvolger Blokhuis gaf in november vorig jaar aan de Wlz open te willen stellen voor ggz-cliënten, maar nog onderzoek te doen naar de mogelijke effecten hiervan.