In vele sectoren is de financiële positie zorgwekkend. De risico’s nemen sneller toe dan het eigen vermogen. De liquiditeitspositie is sterk verminderd, vooral in de ggz en de ouderenzorg. Bankiers zijn steeds minder bereid bij te springen. Dat blijkt uit een eerste inventarisatie van accountantsbureau PricewaterhouseCoopers (PwC) op basis van het merendeel van de gedeponeerde jaarverslagen 2008.
Flinterdunne marges
Het eigen vermogen van zorginstellingen is in 2008 gestegen van gemiddeld 12,5 procent naar ruim 14 procent door het vrijvallen van reserves voor instandhouding van gebouwen. Het gaat om grote bedragen die sinds vorig jaar mogen worden opgeteld bij het eigen vermogen. Ook het resultaat van de zorginstellingen valt hierdoor iets hoger (0,1 tot 0,3 procent) uit. Omdat de marges flinterdun zijn, betekent dat veelal het verschil tussen winst en verlies.
Ouderenzorg
Bij de onderzochte 60 procent van de instellingen in de ouderenzorg is bijvoorbeeld in totaal 225 miljoen euro vrijgevallen en is in 2008 gemiddeld weer winst gemaakt (+0,2 procent van de omzet tegen een verlies van 0,7 procent het jaar) ervoor. “Maar de nieuwe verslaggevingsregels hebben een groot effect en het resultaat valt ook hoger uit door gelden voor verpleeghuizen en extramurale zorginfrastructuur die pas laat in 2008 zijn vastgesteld. Instellingen konden dit niet meer geheel besteden. En daar komt nog bij dat organisaties die in zwaar weer of zelfs faillissement verkeren nog geen jaarverslag hebben gedeponeerd”, aldus André Loogman, voorzitter van de zorggroep van PwC.
Wmo
Van de ouderenzorginstellingen leed vorig jaar 34 procent verlies tegen 51 procent in 2007. Maar als dat cijfer wordt gecorrigeerd voor het vrijvallen van het vastgoedgeld stijgt het aantal verliesgevende instellingen weer naar 44procent. Een van de “bleeders” is de huishoudelijke hulp die door gemeenten wordt betaald. Meer dan 90% van de instellingen die deze WMO-zorg levert maakt daar ook in 2008 verlies op. Het gaat om een verlies van ruim 50 miljoen euro op een omzet van 710 miljoen.
Geestelijke gezondheidszorg
Instellingen in de geestelijke gezondheidszorg zagen hun resultaat vorig jaar afnemen van 1,2 procent naar 0,3 procent, vooral door de invoering van het dbc-systeem voor de zorg in de zorgverzekeringswet. Het aantal instellingen in de GGZ dat verlies lijdt, is verdubbeld. In de gehandicaptenzorg ging het resultaat slechts licht omhoog bij een flinke omzetstijging (+12 procent). De ziekenhuizen zagen het resultaat licht stijgen tot gemiddeld 1,4 procent van de omzet, terwijl diezelfde omzet bijna 9 procent omhoog is gegaan.
Financiering banken
Banken blijven terughouden bij het financieren van zorginstellingen. In de ziekenhuizen, ouderenzorg en bij GGZ-instellingen is de financieringsbehoefte het grootst. Nieuwbouwprojecten blijven liggen omdat de overheid onduidelijk is over de vergoeding van de kapitaalslasten. Loogman: “Die duidelijkheid moet er komen. Instellingen zullen ook betere business plannen moeten opstellen. Anders lenen de banken geen geld. Breed in de zorg is zichtbaar dat kortlopende leningen slechts beperkt worden omgezet in langlopende leningen. En bij steeds meer accountantsverklaringen in jaarverslagen komt een paragraaf te staan over continuïteitsproblemen van instellingen. Dat is zorgwekkend.” (Zorgvisie – Eric Bassant)
Lees ook:
‘Overheid moet meer geld uitgeven aan zorg’
GGZ Nederland protesteert tegen bezuiniging
Medisch specialisten goochelen met dbc’s
Financiële positie ouderenzorg fors verslechterd
