De focus van het ministerie van VWS en de politiek is de afgelopen periode vooral uitgegaan naar de verpleeghuiszorg. Na een bewogen maatschappelijk debat, aangezwengeld door sportjournalist Hugo Borst met Carin Gaemers, is er 2,1 miljard euro vrijgemaakt voor extra personeel. ‘Die investeringen in de verpleeghuiszorg zijn ook heel belangrijk’, zegt D66-Kamerlid Vera Bergkamp. ‘Het karakter van het verpleeghuis verandert. Mensen verblijven er steeds korter, vaak met complexere problemen en een intensieve zorgbehoefte. Maar straks wonen miljoenen ouderen thuis. Als we nu geen plannen maken hoe we in de toekomst de zorg voor thuiswonende ouderen regelen, zitten we over tien of twintig jaar met onze handen in het haar.’

Aantal thuiswonende ouderen groeit

Door de vergrijzing groeit het aantal ouderen. Nu woont slechts 4 procent van hen in een verpleeg- of verzorgingshuis. De overige ouderen wonen al zelfstandig. Het aantal ouderen in zorginstellingen zal verhoudingsgewijs verder afnemen, is de verwachting van het CBS. Terwijl het aantal ouderen dat thuis blijft wonen, met een kwetsbare gezondheid, groeit. Bergkamp: ‘D66 vindt het belangrijk dat ouderen langer en gezonder thuis kunnen wonen. Deze mensen hebben ook recht op goede zorg. Daar zijn nog geen duidelijke plannen voor en dat vind ik geen goede zaak. Er is nu nog niet een begin van een visie op wat er precies op ons af komt. Ik wil dat de minister gaat verkennen wat ervoor nodig is om de zorg thuis kwalitatief op hoog niveau te houden.’

Zorg voor thuiswonende ouderen gefragmenteerd

De zorg voor thuiswonende ouderen is nu volgens Bergkamp gefragmenteerd. Een deel valt via zorgverzekeraars onder de Zorgverzekeringswet, een andere deel via de Wmo onder gemeenten en een deel via de Wlz onder zorgkantoren. Als het aan Bergkamp ligt, doet minister Hugo de Jonge van VWS een brede verkenning, inclusief wonen. ‘Ik wil dat het kabinet kijkt naar alle vormen van zorg thuis. Van een verpleegkundige die medicijnen toedient tot een verzorgende die steunkousen aan- en uittrekt. Maar het gaat ook om de installatie van een traplift en het aanpassen van een woning. Het gaat mij erom dat de kwaliteit bij een toenemende vraag naar zorg thuis behouden blijft.’
Bergkamp gaat vandaag 12 december, als de Kamer debatteert over de begroting van VWS, een motie indienen. Daarin wordt het kabinet opgeroepen ‘om een verkenning uit te voeren, die recht doet aan de demografische, maatschappelijke en technologische ontwikkelingen, op welke wijze het mogelijk is dat naast de verbeteringen in de verpleeghuiszorg ook de kwaliteit voor zorg thuis van goede kwaliteit blijft.’ Het initiatief van Bergkamp wordt door de hele coalitie gesteund.

Extra geld ook naar wijkverpleging?

In de sector ouderenzorg gaan al langer stemmen op om het extra geld voor verpleeghuizen ook te besteden aan de wijkverpleging. Door de krapte op de arbeidsmarkt bestaat er vrees dat verpleeghuizen het extra geld niet kunnen uitgeven, omdat ze het personeel niet kunnen vinden. Het zou toch zonde zijn als dat op de plank blijft liggen? ‘Die discussie is nu niet aan de orde. Verpleeghuizen hebben echt extra geld nodig en het is belangrijk dat ouderen in verpleeghuizen ook gaan merken dat het beter wordt. Wat we moeten zien te voorkomen is dat verpleeghuizen en wijkverpleging concurrerende sectoren worden. Begin nu eens met een visie op de zorg aan thuiswonende ouderen. Dat is wat wij van de minister vragen.’