Er lijkt te weinig vertrouwen te zijn onder artsen in de positieve effecten van online inzage en in de capaciteiten van de patiënt op het gebied van interpretatie en privacy. Sommige artsen uiten hun zorgen over patiënten die informatie zullen delen met personen die daar misbruik van kunnen maken. Een groot deel van de artsen heeft er matig vertrouwen in dat de veiligheid van medische gegevens is gewaarborgd bij het geven van online inzage. Dit terwijl zorggebruikers en mensen met een chronische aandoening de behoefte hebben om belangrijke medische gegevens digitaal te kunnen inzien. Uit de eHealth Monitor blijkt wel dat het gebruik van elektronische patiëntendossiers toeneemt.

Weinig snelheid in gezamenlijk gebruik e-health

Daar waar de zorggebruikers en de zorgverleners beiden een rol hebben in het gebruik van e-health gaat de ontwikkeling relatief traag. Bij het gezamenlijk gebruik van e-health is het essentieel dat beide partijen de meerwaarde ervan inzien. Daar komt bij dat niet iedereen over de digitale vaardigheden beschikt die nodig zijn om met e-healthtoepassingen te werken. In ieder geval is duidelijk dat het bij elkaar brengen van twee werelden – die van de zorgverlener en die van de zorggebruiker – tijd en verandering vergt.

Digitale vaardigheden

De meeste zorgverleners voelen zich over het algemeen digitaal vaardig. Zo probeert een meerderheid van artsen systeem- of softwareproblemen eerst zelf op te lossen en menen programma’s en nieuwe apps gauw onder de knie te hebben. Een meerderheid van verpleegkundigen geeft aan snel te leren als het gaat om het gebruik van programma’s, systemen en apps. Een derde van de huisartsen en medisch specialisten en ongeveer de helft van de verpleegkundigen denken de juiste technologie te kunnen vinden voor de zorgvraag van een patiënt. Van de verpleegkundigen weet meer dan de helft welke technologische mogelijkheden er binnen de organisatie zijn. Toch is er nog een slag te slaan op het vlak van kennis over de beschikbare en de meest geschikte e-healthtoepassingen voor zorggebruikers.

Tevens komt naar voren dat zorggebruikers met een hoger opleidingsniveau en hogere digitale gezondheidsvaardigheden de meeste e-health toepassingen eerder benutten dan zorggebruikers met een lager opleidingsniveau of lagere vaardigheden. Dit terwijl deze laatste groep vaak een minder goede gezondheid heeft en juist baat kan hebben bij extra zorgtoepassingen.

Visie

Uit de eHealth Monitor blijkt tevens dat de helft van de verpleegkundigen in de ouderen- en ziekenhuiszorg en vier op de tien medisch specialisten niet weet of er een visie binnen hun zorgorganisatie is over het gebruik en de inzet van digitale zorgtoepassingen. In de huisartsenzorg is het anders: hier is meer dan de helft van de huisartsen en verpleegkundigen in de huisartsenzorg op de hoogte van de visie van de organisatie op e-health.

Aanbevelingen

Om duurzaam en doelgericht gebruik van e-health bij zorgverleners en zorggebruikers te stimuleren, doen Nictiz en Nivel een aantal aanbevelingen. Beleidsmakers kunnen deze aanbevelingen gebruiken voor het ontwikkelen van nieuw beleid. Belangengroepen kunnen de aanbevelingen gebruiken in de communicatie met hun achterban en bij het prioriteren van hun activiteiten.

1. Zet e-health in vanuit een heldere visie en een helder beleid. Zorg ervoor dat visie en beleid bekend zijn onder medewerkers.
2. Faciliteer zorgverleners in het aanbieden en gebruiken van e-health. Een zorgverlener moet weten welke mogelijkheden voor e-health er op de markt zijn en hoe deze kunnen worden ingezet.
3. Faciliteer zorggebruikers in het gebruiken van e-health. Ondersteun hen bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van digitale vaardigheden en zorg voor begrijpelijke handleidingen.
4. Stel een onderzoeksagenda op voor onderzoeksorganisaties en faculteiten met een overzicht van de kennis die nodig is en met de onderwerpen die moeten worden onderzocht.