‘Het Openbaar Ministerie ziet binnen de huidige wet- en regelgeving geen mogelijkheden voor een kansrijke vervolging van de tabaksproducenten’, aldus het OM. Het OM doet dan ook geen verder onderzoek naar de tabaksindustrie.

Niet haalbaar

Het OM acht een succesvolle strafrechtelijke vervolging wegens de jurisprudentie en huidige wet- en regelgeving niet haalbaar. Naast de genoemde strafbare feiten in het onderzoek heeft het parket gekeken of er sprake was van andere strafbare feiten. Ook daarvoor ziet het OM onvoldoende aanknopingspunten. Volgens het parket voldoen de fabrikanten aan de nationale wet- en regelgeving en Europese Tabaksproductenrichtlijnen. ‘Roken is schadelijk voor de gezondheid, maar het strafrecht biedt niet de handvatten om deze schadelijkheid tegen te gaan.’

Gerechtshof

Advocaat Bénédicte Ficq deed op 29 september 2016 aangifte tegen de vier grootste tabaksproducenten van Nederland wegens valsheid in geschriften, zware mishandeling, doodslag en moord. Na het besluit van het OM liet Ficq weten met gestrekte draf naar het Haagse gerechtshof te gaan om met een Artikel 12 Sv-procedure alsnog vervolging af te dwingen. Een besluit kan maanden of misschien zelfs een jaar duren. Het Longfonds en Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis hebben goede hoop dat de tabaksindustrie alsnog vervolgd zal worden. ‘We kijken vol vertrouwen uit naar het vervolg. We hadden natuurlijk het liefst een ander besluit van het OM gezien’, zegt een woordvoerster van het Longfonds.

Breed draagvlak tegen tabaksindustrie

Ficq deed namens Stichting Rookpreventie en twee ex-rokers aangifte. Nadien hebben tientallen personen en organisaties zich achter de aangifte geschaard, waaronder tientallen ziekenhuizen en verslavingsklinieken. Ook werd de aangifte op onderdelen aangevuld. Volgens de aangevers zijn de sigaretten ‘deadly by design’. Dat houdt in dat sigaretten doelbewust zodanig zijn ontworpen, gemanipuleerd en geproduceerd, dat verslaving intreedt en aanhoudt.

Met de aangifte is de schadelijkheid van roken hoog op de maatschappelijke agenda geplaatst. Voormalig staatssecretaris Martin van Rijn kondigde afgelopen jaar aan dat hij een einde wil maken aan de ‘sjoemelsigaret’. Hij riep Europa toen al op om vaart te maken met een systeem dat aangeeft hoe schadelijk sigaretten werkelijk zijn, omdat de huidige methode daarin tekortschiet.