Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Groei ongecontracteerde ggz stagneert

Carina van Aartsen is redacteur bij Zorgvisie, Skipr en Qruxx. Ze schrijft over alle sectoren van de zorg, maar vooral over de ouderenzorg en eerste lijn. Omdat daar nu de grootste uitdagingen liggen: voor de zorg zelf maar ook voor de samenleving. Als aandachtsgebieden heeft zij de thema´s: governance, zorgverzekeraars en financiën.
De gemiddelde groei van de ongecontracteerde ggz is het afgelopen jaar niet toegenomen. Zorgverzekeraars melden percentages tussen de 3,7 en 8 procent ongecontracteerde ggz-zorg, gemiddeld is dat 5,7 procent. Dat blijkt uit inventarisatie van Zorgvisie onder de grootste vier zorgverzekeraars. Tussen 2011 en 2016 steeg het aandeel ongecontracteerde ggz naar 6 procent.
groei ongecontracteerde ggz stagneert
beeld: C. van Aartsen

Zilveren Kruis meldt over 2017 een aandeel ongecontracteerde ggz-zorg van 5 procent, VGZ meldt 6,1 procent. CZ meldt wel een stijging: in 2016 was het aandeel ongecontracteerde ggz ruim 8 procent en deze stijging zet zich door in 2017. Exacte cijfers kan CZ nog niet leveren. Menzis meldt ook dat het aandeel ongecontracteerde ggz stijgt, maar dan nog is het maar 3,7 procent.

‘Garanties’

Een woordvoerder van Menzis vertelt dat ongecontracteerde ggz-aanbieders profiteren van de lange wachttijden bij reguliere aanbieders: ‘Ongecontracteerde aanbieders garanderen dat zij patiënten meteen kunnen helpen en dat zij bijvoorbeeld een kind binnen zeven weken van een persoonlijkheidsstoornis kunnen af helpen. Wij weten dat zoiets helemaal niet kan. Dus komt het kind weer terug in het zorgproces met vaak verergering van de problematiek. Dat betekent in elk geval dubbele kosten en nog langere wachtlijsten.’

Onderzoek VWS

Tussen 2014 en 2016 is het aandeel ongecontracteerde ggz gemiddeld gestegen van 4,4 naar 6,3 procent. Gemeten in aantallen patiënten neemt het aandeel toe van 6,1 procent naar 8,5 procent. Dat heeft staatssecretaris Paul Blokhuis laten onderzoeken.

Ongecontracteerde zorg

De groei van de niet-gecontracteerde zorg zit bij aanbieders die met geen enkele zorgverzekeraar een contract hebben. Geïntegreerde GGZinstellingen, psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen en psychiatrische universitaire klinieken zijn nagenoeg geheel gecontracteerd. Niet-gecontracteerde zorg wordt voornamelijk geboden door ambulante instellingen, verslavingszorgaanbieders, vrijgevestigde psychologen, psychotherapeuten en psychiaters. Zij behandelen bovengemiddeld vaak patiënten met somatoforme stoornissen en aandachtstekortstoornissen.

Verschil per diagnose

Patiënten in de Generalistische Basis ggz zijn ook relatief sterk vertegenwoordigd in de niet-gecontracteerde zorg. Patiënten die zwaardere zorg nodig hebben, zoals mensen met schizofrenie, bipolaire stoornis, delirium of crisiszorg, komen nauwelijks voor in de niet-gecontracteerde ggz. Verder wordt in de niet-gecontracteerde zorg relatief vaker ambulant behandeld dan in de gecontracteerde zorg.

Zorgkosten

De gemiddelde vergoede zorgkosten van de behandeling voor patiënten met alcoholverslaving, verslaving overige middelen, somatoforme stoornissen en ‘restgroep diagnoses’ liggen bij niet-gecontracteerde ambulante zorg 25 tot 80 procent hoger. Deze patiënten krijgen veel meer uren zorg dan patiënten van gecontracteerde zorgaanbieders. Als de kosten zijn gecorrigeerd naar casemix, blijven de verschillen in uren bestaan. Bij andere diagnoses zijn de kosten voor niet-gecontracteerde vergelijkbaar of lager.

Patiënten

Patiënten baseren hun keuze voor een zorgaanbieder vooral op de mening van de verwijzer, ervaring van naasten en hun eigen eerdere ervaringen. Zorgverzekeraars en zorgaanbieders noemen hun invloed op de keuze van de patiënt beperkt. De redenen die patiënten vaak noemen als zij kiezen voor een niet-gecontracteerde aanbieder, zijn het ruimere aanbod in combinatie met kortere wachtlijsten, persoonlijker zorg en grotere behandelvrijheid. Wanneer blijkt dat er eigen betalingen aan de zorg verbonden zijn omdat de aanbieder niet is gecontracteerd, kan dat een reden zijn om voor een gecontracteerde aanbieder te kiezen. Sommige patiënten krijgen van hun zorgaanbieder het advies te kiezen voor een zorgpolis of zorgverzekeraar waarbij de eigen betaling minder hoog is.

Zorgaanbieders

Er zijn zorgaanbieders die bewust de keuze geen contract afsluiten vanwege administratieve lasten of contractuele beperkingen als omzetplafonds en normatieve uurtarieven. Daarnaast sluit een deel van de aanbieders bewust geen contract omdat zij principieel tegen inmenging van zorgverzekeraars zijn als het gaat om de inhoud van de behandeling. Er zijn ook zorgaanbieders die vanwege de aanvullende eisen van zorgverzekeraars niet in aanmerking komen voor een contract.

Kwaliteit

Patiënten zelf zeggen nauwelijks verschillen te ervaren in doelmatigheid en kwaliteit van de geleverde zorg. Bij de zorgaanbieders zijn de meningen op dit punt verdeeld. Het overgrote deel van de zorgaanbieders ervaart geen relatie tussen wel of geen contract en de kwaliteit van de zorg.

Zorgverzekeraars

Zorgverzekeraars zeggen weinig grip te hebben op de kwaliteit, doelmatigheid en kosten van de niet-gecontracteerde zorg. Zij kunnen door het ontbreken van duidelijke zorgstandaarden hun vermoedens over minder doelmatige en kwalitatieve zorg bij een aantal zorgaanbieders moeilijk hard maken. Breed gedeeld is de behoefte aan objectieve informatie over de kwaliteit van de behandeling in de ggz en de behoefte aan duidelijke informatie vooraf over eigen betalingen van patiënten bij niet-gecontracteerde zorg.

Hoofdlijnenakkoorden

In het hoofdlijnenakkoord ggz hebben de partijen afspraken gemaakt om de contractering te bevorderen. Het moet de voorkeursoptie zijn van alle partijen om een contract af te sluiten. De staatssecretaris en de brancheorganisaties willen het gebruik van een machtiging en het cessieverbod stimuleren. Blokhuis geeft aan dat het kabinet aanvullende maatregelen overweegt en dat hij de Kamer daarover in het najaar zal informeren.

Rapport (Niet) gecontracteerde geestelijke gezondheidszorg

Lees het rapport. niet-gecontracteerde-geestelijke-gezondheidszorg (2)

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.