Volgens Peter Bennemeer moeten alle acute zorgfuncties in het ziekenhuis uit de marktwerking gehaald worden en voortaan gefinancierd op beschikbaarheid, als een nutsfunctie. ‘Net als de brandweer. Dat betekent overigens wel dat je die functies anders moet gaan inrichten dan nu’, waarschuwt hij daarbij. ‘Want bij de huidige overcapaciteit wordt dat alsnog onbetaalbaar.’

Afgestraft door het stelsel

Als architect van de Operatie ‘Droom’, waarmee ziekenhuis Bernhoven Zinnige Zorg op de kaart zette, hoopt Bennemeer dat de huidige financiële problemen bij dat ziekenhuis momentum zullen geven aan de discussie om tot doorontwikkeling te komen van de bekostigingssystematiek in de medisch-specialistische zorg. ‘Want het kan niet zo zijn dat een ziekenhuis dat het juiste doet voor de patiënt, vervolgens wordt afgestraft door het stelsel.’

In de problemen

Zijn betoog wordt onderschreven door gezondheidseconoom Koolman, die uit de doeken doet hoe niet alleen een ziekenhuis, maar ook een zorgverzekeraar in de problemen kan komen door zinnige of passende zorg mogelijk te maken. ‘Zorgverzekeraars die het initiatief nemen voor meerjarige contractering met een ziekenhuis, dragen bij een dalende zorgomzet tijdelijk het te hoge kostenniveau, terwijl hun concurrenten die gewoon via dbc’s afrekenen, profiteren van de goedkopere zorg.’

Risicoverevening

Koolman wijst ook op het systeem van risicoverevening. Ook dat zou zorgverzekeraars weerhouden om passende zorg op grote schaal mogelijk te maken. Zorgverzekeraars krijgen gecompenseerd voor de gezondheidstoestand van de populatie die ze verzekeren. Dat gebeurt via prognoses voor medicijngebruik en via ontslagdiagnoses. Maar als je – zoals Bernhoven – patiënten minder behandelt, dan betekent dat minder ontslagdiagnoses vanuit dat ziekenhuis. En als je minder medicijnen geeft, komt dat ook niet in de farmaciegroepen terug.

‘De consequentie daarvan is’, aldus Koolman, ‘dat de betrokken zorgverzekeraar nog wel even alle kosten draagt, maar steeds minder gecompenseerd krijgt voor de verzekerden in die regio. Dat houdt geen zorgverzekeraar lang vol.’

‘In het vereveningsysteem zitten geen gezondheidseconomische prikkels die de juiste kant op duwen om het maatschappelijke vraagstuk van de kostenstijgingen op te lossen’, bevestigt directeur zorg bij zorgverzekeraar CZ Joël Gijzen. ‘Stel dat wij geen aanneemsommen afspreken met vijf ziekenhuizen, zoals nu, maar met alle ziekenhuizen die we contracteren. Dan dragen we ons eigen faillissement aan.’

Wijziging in weeffouten stelsel

Op de vraag of er op enige termijn wijziging in deze ‘weeffouten binnen het stelsel’ te verwachten is, moeten de drie het antwoord schuldig blijven. ‘Als we met z’n allen vinden dat de beweging naar passende zorg de juiste is’, zegt Bennemeer, ‘dan heb je een beetje hulp nodig van een overheid die op een gepaste manier regie geeft en de zorgverzekeraars in staat stelt om deze beweging mogelijk te maken.’ Koolman: ‘Ik denk dat dit probleem nog lang niet is opgelost.’

Lees ook: CZ: ‘We trekken de stekker niet uit Bernhoven en zinnige zorg’