Apothekers, fysiotherapeuten, huisartsen, medisch specialisten, psychiaters en wijk- en ziekenhuisverpleegkundigen hebben op dinsdag 27 maart 62 concrete ‘schrappunten’ overhandigd aan minister Bruno Bruins van Medische Zorg en Sport. Met het aanbieden van de schrappunten doen de zorgverleners een dringende oproep aan alle stakeholders in de zorg om de regeldruk een halt toe te roepen. Dit in het kader van (Ont)Regel de Zorg, een initiatief van VvAA en huisartsenactiegroep Het Roer Moet Om.

Trechter

Een van die schrappunten is het afschaffen van ziekenhuisbrede keurmerken, zoals de keurmerken van het NIAZ en JCI. Alle schrappunten zijn door de zogenoemde Trechter van Verdunning gegaan waarmee de noodzaak, werking en doelmatigheid van maatregelen wordt bepaald. In de trechter zitten drie filters. De eerste filter stelt de vraag of de beleidsmaatregel noodzakelijk is om goede zorg mogelijk te maken en of er iets misgaat met het functioneren van het zorgsysteem als de beleidsmaatregel niet wordt ingevoerd.

Mooie lintjes

Volgens VvAA komen de keurmerken al niet door die eerste filter heen. Het is te veel werk geworden. Accreditatie is een industrie met bijbehorende verdienmodellen. ‘Bij de ingang van een ziekenhuis hangen al die mooie lintjes van de verschillende keurmerken’, zegt directeur Edwin Brugman. ‘Maar de vraag is of de patiënt daar naar kijkt. Keurmerken worden gestart als er iets niet goed gaat in het ziekenhuis. Een organisatie kijkt daar naar en veranderingen worden doorgevoerd. Maar als het eenmaal goed is geregeld, is er niemand die zegt: we stoppen weer met dit keurmerk. We moeten ons goed realiseren dat de keurmerken tijd en geld kosten en als we het over de toenemende zorgkosten hebben, moeten we ook hiernaar kijken. Ik ben blij dat dit onderwerp op de agenda is gezet, want deze industrie wordt nauwelijks kritisch bekeken.’

Integrale audit

Het NIAZ vindt ook dat administratieve lasten moeten worden teruggebracht, maar stelt dat het NIAZ niet de oorzaak van de bureaucratie is, maar het gevolg. De normen komen namelijk volgens Van Dun van de professionals zelf. ‘Als individuele ziekenhuizen kritisch kijken naar welke indicatoren geschrapt kunnen worden, zullen wij dat advies overnemen. Daarbij willen veel zorgprofessionals nog aanvullende audits, terwijl wij een integrale audit hanteren.’

Van Dun vertelt dat het NIAZ per 2020 audits gaat houden vanuit het perspectief van de patiënt. Op die manier weten ze zeker dat niet gewerkt wordt met onnodige indicatoren. ‘Het lijkt mij niet handig als artsen of politici daar niet aan mee willen doen.’

Hinderen of helpen

Het AMC heeft meer dan vijftig (vrijwillige) keurmerken. In 2012 haalde het ziekenhuis als eerste in Nederland een accreditatie van de Joint Commission International (JCI). Rvb-lid Maas Jan Heineman voert naar aanleiding van de schrapsessies gesprekken met afdelingen over regeldruk en bespreekt welke keurmerken behouden blijven. Hij begrijpt dat het goed is om de regeldruk te verminderen, maar wil niet het kind met het badwater weggooien. ‘Tijdens de voorbereiding op de heraccreditatie die in 2019 plaats gaat vinden, heb ik tijdens de ochtendoverdrachten gekeken of er een conflict is tussen systeemwereld van de JCI-accrediteuren en de leefwereld van de AMC-zorgprofessionals. Ik wilde weten of de observaties van de consultants ons hinderen of helpen bij het ontwikkelen van een safety-culture. Ik zag geen aanwijzingen voor conflicten.’