Regionale ziekenhuizen hebben veel moeite om te voldoen aan steeds strengere kwaliteitseisen. Ze zijn niet of nauwelijks in staat om te voldoen aan de bezettingsnormen van de richtlijn voor intensive care (IC) en het nieuwe kwaliteitskader spoedzorgketen. Het Kwaliteitskader IC uit 2016 stelt strenge eisen aan de bezetting op de intensive care. Vooral de exclusieve beschikbaarheid van de intensivist 24/7 bezorgt regionale ziekenhuizen hoofdpijn. ‘Er zijn niet voldoende intensivisten om te voldoen aan de bezettingseisen. Landelijk zijn er meer dan twintig vacatures bij de SAZ-ziekenhuizen’, zegt Suzanne Kruizinga, bestuurder van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen en lid van de werkgroep spoedzorg van de Vereniging Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ).

Kwaliteitskader spoedzorgketen

En dit jaar komt daar het kwaliteitskader spoedzorgketen nog bij. Veldpartijen hebben dit in januari 2018 aangeboden bij het Zorginstituut Nederland. Zorgverzekeraars Nederland en de Federatie Medisch Specialisten willen nog wel dat er een financiële impactanalyse wordt gemaakt. Ook in het kwaliteitskader spoedzorgketen krijgen ziekenhuizen te maken met nieuwe bezettingseisen. Er moet bijvoorbeeld 24/7 een seh-arts of een specialist met minimaal twee jaar ervaring op de seh staan. ‘Het probleem is dat er niet zo veel seh-artsen zijn’, zegt Kruizinga. ‘Wij hebben nu al een enorm tekort aan seh-artsen. Die willen overwegend in academische ziekenhuizen of topklinische ziekenhuizen werken. In grote ziekenhuizen kunnen ze namelijk de onregelmatige diensten delen in een groot team. Ze willen best een jaar ervaring opdoen in een kleiner ziekenhuis. Maar die trek van de academische ziekenhuizen en topklinische ziekenhuizen is groot.’

Onnodig strenge bezettingseisen

In de ogen van de SAZ zijn de eisen qua personeelsformatie onrealistisch. Bovendien zijn ze voor veel regionale ziekenhuizen ook helemaal niet nodig. ‘Het is in ziekenhuizen niet one size fits all’, zegt Kruizinga, die zelf van huis uit seh-arts is. ‘Het aanbod van acute zorg verschilt per ziekenhuis. Regionale ziekenhuizen hebben een hele andere patiëntenpopulatie op de IC en de seh. Wat voor zin heeft het om een intensivist 24/7 op de IC exclusief aanwezig te hebben als er alleen maar stabiele patiënten op de IC liggen die geen intensivist nodig hebben 24/7? Daarbij is de kwaliteit en continuïteit van zorg altijd gewaarborgd, omdat er altijd een anesthesioloog in huis is en een opgeleide arts-assistent voor de IC. Ziekenhuizen moeten de ruimte krijgen om oplossingen op maat te maken. Het kwaliteitskader spoedzorgketen en de ic-richtlijn bieden die nog niet.’

Addendum op IC-richtlijn

De SAZ voert momenteel intensieve gesprekken met veldpartijen over een addendum op de IC-richtlijn. Ze werken aan een omschrijving wat precies complexe IC-zorg is. De aanvulling op de IC-richtlijn moet regionale ziekenhuizen regelruimte geven die past bij hun patiëntenpopulatie. Ondertussen moeten alle ziekenhuizen per 1 juli al wel voldoen aan de huidige strenge eisen. ‘Dat kost regionale ziekenhuizen alleen al voor het IC-kwaliteitskader tonnen per jaar extra, zonder dat de kwaliteit van zorg daardoor aantoonbaar toeneemt. Dat geld kunnen we beter besteden aan integrale spoedzorg. We willen betere verbindingen leggen tussen de IC, seh, ambulancezorg en huisartsen, maar dat wordt ons zo onmogelijk gemaakt.’

Regionale ziekenhuizen omver duwen?

Is er een geheime agenda om de kleinere ziekenhuizen omver te duwen, vraagt Kruizinga zich af. ‘De steeds strengere kwaliteitseisen komen mijns inziens uit de koker van de grote ziekenhuizen. Ze worden breed omarmd en overgenomen door het Zorginstituut. De Inspectie handhaaft, dus moet iedereen eraan voldoen. Als het de bedoeling is om kleinere ziekenhuizen omver te duwen, dan is dit een effectieve manier. Maar wees daar dan wel eerlijk en open over, want patiënten zijn de dupe als ziekenhuizen in de regio zouden omvallen. (Spoed)zorg wordt minder toegankelijk en niet uit te sluiten is dat de wachtlijsten zo maar fors zouden kunnen toenemen als zorg verplaatst moet worden. Met andere woorden: regionale ziekenhuizen zijn voor burgers dus heel waardevol. Ze staan dicht bij patiënten en weten wat er lokaal speelt. Als je de kwaliteitseisen wilt opschroeven, moet je dat op een manier doen dat ook regionale ziekenhuizen hun rol goed kunnen blijven vervullen.’