Die oproep doen gezondheidseconoom Guus Schrijvers en strategisch adviseur Wim Schellekens in een open brief aan minister Bruno Bruins (zie onderaan dit bericht). Zij vinden dat er enorme mogelijkheden zijn om de praktijkvariatie terug te dringen. In de ene regio bestaat bijvoorbeeld een achtmaal hogere kans op postoperatieve wondinfecties dan in een andere regio. Of de kans om geopereerd te worden, is vele malen hoger: bijvoorbeeld bij galblaasoperaties of bij het plaatsen van stents.

‘Reductie van de praktijkvariatie kan door de beste voorbeelden over te nemen en op te schalen’, aldus Schrijvers. Hij verwijst naar landelijke programma’s uit het verleden die succesvol zijn geweest, zoals ‘Sneller Beter’, een programma van voormalig minister Hoogervorst waarin in totaal 24 ziekenhuizen vier jaar lang zijn ondersteund op het gebied van patiëntveiligheid, logistiek en leiderschap. ‘Het programma was een succes en had een groot uitstralingseffect op de andere ziekenhuizen’, aldus Schrijvers.

Landelijk samenwerkingsprogramma

‘Ziekenhuizen moeten niet ieder voor zich opereren maar elkaar vinden in een landelijk samenwerkingsprogramma met ambitieuze doelstellingen en goede ondersteuning’, zegt ook Wim Schellekens. Hij constateert dat het meest recente landelijke programma (voor patiëntveiligheid, red.) alweer dateert van 2012. ‘In landen als Schotland en Denemarken wordt nog steeds gewerkt met landelijke programma’s die de kwaliteit van de zorg naar een hoger niveau brengen. De cultuur daar is meer top-down. In Nederland kan dat niet op die manier, maar het potentieel hier is niet minder. De 10 procent best presterende vakgroepen en ziekenhuizen kunnen als voorbeeld dienen. Het ministerie zou een landelijke aanpak kunnen faciliteren. De minister kan de ambitie neerzetten en ziekenhuizen en zorgverzekeraars uitdagen om, niet meer vrijblijvend, op deze nieuwe manier te gaan samenwerken. De minister kan ook formele belemmeringen wegnemen en prikkels inbouwen in het systeem en financieel faciliteren, bijvoorbeeld om landelijke ondersteuning mogelijk te maken’, aldus Schellekens. ‘Het formuleren van ambitieuze doelstellingen moet het veld zelf doen en daarbij actief de patiënten betrekken.’

Doelmatigheidswinst

Neveneffect van een dergelijk programma kan zijn dat een forse doelmatigheidswinst wordt behaald. In 2010 bracht Schellekens, destijds hoofdinspecteur curatieve zorg bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg, op persoonlijke titel een advies uit aan VWS. Hierin berekende hij op basis van voorbeelden en literatuur dat in een periode van vijf jaar een doelmatigheidswinst behaald zou kunnen worden van 4,5 miljard euro als alle ziekenhuizen de bestaande best practices zouden overnemen. ‘Een doelmatigheidswinst nu van 1 miljard euro moet zeker haalbaar zijn als de overheid via beleid actief stuurt op het overnemen van best practices.’

Hoofdlijnenakkoord

Schrijvers wil meer dadendrang en ambitie zien van minister Bruins. ‘Je moet niet terugtreden maar optreden en het voortouw nemen. Het huidige hoofdlijnenakkoord is een streefmodel en geen ontwikkelmodel. Het zou mooi zijn als er een visie komt die laat zien waar de ziekenhuizen en ook de eerste lijn over vier jaar moeten staan. Martin van Rijn, bestuursvoorzitter van de Reinier Haga Groep, zei onlangs: samenwerken is de nieuwe concurrentie. Samenwerken moet veel meer worden gestimuleerd.’

Inmiddels heeft minister Bruins Schrijvers en Schellekens uitgenodigd om hun oproep bij hem toe te lichten.

Lees hier: Open Brief aan de Minister van Guus Schrijvers en Wim Schellekens