Interview met kandidaat Talent van het Jaar 2011: Michaël Lansbergen, klinisch fysicus en hoofd zorgtechnlogie in ZiekenhuisGroep Twente

Na de brand op de OK in Almelo, waarbij een patiënte overleed, is het veiligheidsbewustzijn bij medewerkers enorm toegenomen, zegt Lansbergen. Lansbergen is in zijn functie van klinisch fysicus en hoofd zorgtechnologie verantwoordelijk voor een veilige toepassing van medische technologie. Hij heeft voor de ZiekenhuisGroep Twente een vijfjarig masterplan ‘kwaliteitsborging en technologie’ geschreven. De 8000 apparaten in het ziekenhuis zijn verdeeld in 24 groepen. In volgorde van risico worden per groep de veiligheidsaspecten besproken door een multidisciplinair team. Aan het eind van de vijf jaar moeten alle apparaten ook nog gecertificeerd zijn door een extern bureau. Dit is het derde jaar.

Vrijgavetoetsen

“Wij zijn als een van de eerste ziekenhuizen in Nederland bezig met vrijgavetoetsen. Een apparaat of ruimte moet eerst worden vrijgegeven, voordat het mag worden gebruikt. We kijken daarbij vanuit de techniekkant naar risico’s voor de zorgomgeving. Wat is de invloed van techniek en omgeving op het medisch handelen? Medisch specialisten moeten aantoonbaar bevoegd en bekwaam zijn om met apparatuur te mogen werken.”

Denken in ketens

Lansbergen benadrukt dat zorgverleners meer in ketens moeten gaan denken. Werken met een apparaat vereist dat de medisch specialist beschikt over de juiste techniek, dat betekent dat hij daarvoor scholing heeft gehad, dat betekent dat er een goed opleidingsplan moet zijn. Daarom gaan bij de aanschaf van een nieuw medisch apparaat de medisch specialist, de inkoper en de technicus met elkaar om tafel zitten om te bespreken wat er nodig is om veilig te handelen.

Infrastructuur

Ook de infrastructuur moet in orde zijn. Lansbergen geeft een voorbeeld: “Als je een nieuw laserapparaat aanschaft voor de urologen, moeten die om te beginnen met het apparaat kunnen werken. Daarnaast moet je ervoor zorgen dat die laser niet bij anderen in de ogen schijnt. Dus zul je de blindering van de OK moeten aanpassen. En zorgen voor het gebruik van laserbrillen. Vroeger dacht men dan: ‘dat regelt de techniek wel’. Nu is het een gezamenlijke verantwoordelijkheid”. Inmiddels moet iedereen die op de OK werkt in Almelo of Hengelo een brandtraining hebben ondergaan. Alle OK-medewerkers worden daarop getoetst.

Kwaliteitspaspoort

Uiteindelijk moet ook iedereen die in het ziekenhuis werkt, in bezit zijn van een kwaliteitspaspoort. Daar staat precies in voor welke handelingen de persoon in kwestie bekwaam en bevoegd is. Op deze manier werkt de ketenaanpak door in het hele ziekenhuis en leidt tot verandering van beleidsvisies. Veiligheidsdenken begint echter met het bewustzijn van medewerkers, zegt Lansbergen: “Het moet in de hoofden van mensen gaan zitten. Doordat wij de brand op de OK hebben gehad, wordt die urgentie hier meer gevoeld dan in sommige andere ziekenhuizen.” (Zorgvisie – Carina van Aartsen)

Zorgmanager van het Jaar 2011

Op 7 april vindt het congres Zorgmanager van het Jaar plaats in Breukelen. Daar wordt ook de Zorgvisie Grow/Work Award voor het Talent van het Jaar uitgereikt. Naast Michaël Lansbergen zijn Pieter Bas Veen van Zes op Maat in Zwolle en Willem van de Spijker van Mediq apotheek in Helmond genomineerd voor deze prijs.