Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties4

‘Maak kwaliteitsonderzoeken niet openbaar’

Mark van Dorresteijn
Kwaliteitsonderzoeken moeten niet uitgebracht worden als deze geen rekening houden met toeval en verschillen in patiëntenpopulaties. Daarvoor pleit Hester Lingma in haar proefschrift 'Meten van kwaliteit van zorg'.
‘Maak kwaliteitsonderzoeken niet openbaar’

“De uitkomsten zijn anders enkel misleidend”, stelt Lingma, die aan de Erasmus Universiteit promoveerde. “Als twee ziekenhuizen worden vergeleken en de uitkomsten verschillen sterk, kan dat liggen aan statistische onzekerheid en aan de patiëntenpopulatie die ze behandelen. Sterker nog: een ziekenhuis met een hoog sterftecijfer kan beter zijn dan een ziekenhuis met een laag sterftecijfer.”

Statistische onzekerheid

Uitkomsten kunnen ten eerste worden beïnvloed door toeval, stelt de onderzoekster. Als de kans op sterfte in een bepaald ziekenhuis vijftig procent is, kan het toch voorkomen dat bijvoorbeeld veertien van de twintig patiënten (zeventig procent) overlijden. “Dat is het gevolg van statistische onzekerheid en vergelijkbaar met het opgooien van een munt. Hoewel we weten dat de kans op kop vijftig procent is, kan het voorkomen dat in twintig worpen de uikomst veertien keer kop is. Hoe kleiner het aantal worpen, en dus het aantal patiënten, hoe groter de statistische onzekerheid. Als er geen rekening wordt gehouden met statistische onzekerheid lijken verschillen in uitkomst tussen zorgaanbieders groter dan ze zijn.”

Patiëntenpopulatie

Daarnaast speelt de patiëntenpopulatie een rol. Als een ziekenhuis bijvoorbeeld veel oudere patiënten behandelt, of patiënten die ernstig ziek zijn, zal het sterftecijfer hoger zijn dan in een ziekenhuis met een jongere patiëntenpopulatie, ongeacht de kwaliteit van zorg. Lingma vergeleek zelf tien Nederlandse ziekenhuizen op basis van het percentage patiënten met een herseninfarct dat na zes maanden was overleden of gehandicapt geraakt. Dit percentage varieerde van 29 procent tot 78 procent. Deze enorme verschillen werden echter grotendeels veroorzaakt door de soorten patiënten die waren opgenomen. Slechts een klein deel was volgens Lingma te wijten aan verschillen in zorg.

Geen goede methode

In haar proefschrift merkt Lingma op dat de kwaliteit van de gezondheidszorg in de laatste twintig jaar steeds belangrijker is geworden. “Dat blijkt ondermeer uit de ziekenhuisranglijsten die worden gepubliceerd door Elsevier en het Algemeen Dagblad. Ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg publiceert informatie over de kwaliteit van zorg.” De onderzoekster waarschuwt tot slot dat er tot nu toe nog geen algemeen geaccepteerde methode is om kwaliteit van zorg te meten en zorgaanbieders te vergelijken. (Zorgvisie – Mark van Dorresteijn / Twitter)

Lees meer:

Proefschrift: ‘Meten van kwaliteit van zorg’ (PDF)

Zorgvisie magazine

Interesse in meer achtergronden? Word nu abonnee van Zorgvisie.

4 REACTIES

  1. De nieuwe (Zichtbare Zorg) ziekenhuisindicatoren hebben toch geen correctie voor populatieverschillen nodig? Ik heb begrepen dat die eis van de orde en de ziekenhuizen ertoe heeft geleid dat alle indicatoren die voor patienten interessant zijn niet worden verzameld. Kan iemand dit uitleggen?

  2. Lees alle reacties
  3. Alle organisaties die slecht presteren beweren dat de meting niet goed was. En inderdaad, geen enkele meting is perfect. Maar denk niet dat de markt eerlijk is. Echte kwaliteit wordt niet altijd herkend, en dat kost sommige bedrijven de kop. Toch stelt niemand voor om winkels te vervangen door grabbeltonnen. Dat zou Erasmus MC ook niet moeten doen.

  4. In het artikel van Zorgvisie wordt een onderzoek van Hester Lingma (Erasmus Universiteit) aangehaald. Deze promovenda zou hier voor pleiten in haar proefschrift ‘Meten van kwaliteit van zorg’.
    De crux van het verhaal is dat men de onderzochte patiënten populaties niet zonder meer met elkaar kan en mag vergelijken. Dat dit zou moeten leiden tot “het niet openbaar maken van kwaliteits onderzoek” is natuurlijk de grootst mogelijke onzin. Dat onderzoekers hun bevindingen altijd moeten duiden in het licht van de representativiteit van de onderzochte populatie(s) leert elke student in het eerste jaar van de studie. De angel (de kop van het artikel) wordt dan er dan ook enigszins uitgehaald met de volgende woorden: “Kwaliteitsonderzoeken moeten niet uitgebracht worden als deze geen rekening houden met toeval en verschillen in patiëntenpopulaties.”
    Lees verder op mijn blog: http://www.flexmind.nl/FlexMind-Blog/?p=111

  5. Ja, laten we ophouden met het meten van kwaliteit van zorgaanbieders. En als we dan toch bezig zijn, laten we dan ook stoppen met het stimuleren van concurrentie van zorgaanbieders. Misschien gaat dit iets te snel en moeten we eerst proberen de kwaliteit zo goed mogelijk te meten (en beter dan elders in de wereld). Dat kost tijd, maar het is essentieel voor de werking van ons zorgstelsel. Een ding kunnen we nu al vast doen: de kwaliteit van het Erasmus MC wantrouwen. Erasmus MC scoort vrijwel overal slecht, en nu stelt een Erasmus MC promovenda dat de metingen niet goed zijn… De methoden bekritiseren is natuurlijk veel goedkoper en makkelijker dan de kwaliteit verbeteren.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.