Jarenlang was aanbodgerichtheid de norm. Daarna kwam de vraaggerichte zorg. Tegenwoordig gaan we nog een stap verder: de professionals brengen niet de vraag in beeld, zij laten zich in de organisatie van zorg leiden door de vraagsteller.

Dat vraagt om een nieuwe mindset. Wij, deelnemers aan een Expertisetafel over de inrichting van de Wmo 2015, zijn het erover eens dat je als organisatie een heldere visie moet hebben. Ons ‘waartoe zijn wij op aard’ moet het leidende principe blijven. Waarschijnlijk moet je het de komende jaren met minder middelen stellen, maar je visie op wat je doet, moet overeind blijven. We concluderen dat ieders primaire streven is zo goed mogelijk zorg en ondersteuning te organiseren. De randvoorwaarden waarbinnen we dat doen, kunnen we voor een deel beïnvloeden. Voor het andere deel hebben we er simpelweg mee te dealen.

Uitdagingen

We moeten gebruikmaken van de nieuwe mogelijkheden en uitdagingen. Ik noem er een aantal.

Meer innovatieve en kostenbesparende ideeën uit de techniek inzetten.

Niet in ‘probleemdenken’ blijven hangen. Iedereen kent wel een voorbeeld dat financiële prikkels een impuls waren tot vernieuwing. Het kan dus positief uitpakken.

Intramurale instellingen kunnen voorkomen dat ze achterop raken als ze minder navelstaren en zich meer naar buiten richten.

Vrijwilligerswerk nieuwe stijl introduceren. Veel twintigers willen best iets doen; wij vergeten alleen om ze actief te benaderen.

Een stevige visie met een concrete doorvertaling naar de uitvoering mag niet ontbreken. ‘Statements zorgen voor helderheid’. Toch houden gemeenten het vaak vaag. Ook hier kunnen ketenpartners en burgers een steentje bijdragen, door bijvoorbeeld vanuit cliëntenparticipatie vragen te stellen en mee te adviseren bij de ontwikkeling van beleid.

Vragen hadden wij tijdens de bijeenkomst ook. Waarom slagen wij er niet in om aan de voorkant (in de preventieve sfeer) succesvoller te opereren? Waarom is de informatie- en dataoverdracht zo complex en niet gestroomlijnd? Waarom is de digitalisering nog niet overal op peil?

In actie

De oplossingen die wij zien, hebben te maken met actiegerichtheid. Geen geneuzel, niet eindeloos vergaderen en geen dichtgetimmerde verordeningen. Sterker nog: waarom is overal een indicatie voor nodig? Wat wij nuttig en nodig vinden, is mouwen opstropen en aan de slag. Ketensamenwerking vanuit vertrouwen en ruimte en creativiteit om in te spelen op de veranderingen die onze hele maatschappij raken.

Elisa Jolink, manager en adviseur voor de overheid en zorgsector. Zij ondersteunt gemeenten bij de invoering van de transities en brengt daarvoor ketenpartners met elkaar in gesprek.