Het wetsvoorstel verbod winstuitkering, een initiatief van SP-Kamerlid Renske Leijten, CDA-Kamerlid Hanke Bruins Slot en oud-PvdA-Kamerlid Lea Bouwmeester, is in januari aangenomen door de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel verbiedt zorgverzekeraars om winst uit te keren aan aandeelhouders, leden of werknemers. De indieners willen met de wet de maatschappelijke rol van verzekeraars versterken en bewerkstelligen dat winsten van verzekeraars ook echt ten goede komen aan zorg.

VVD tegen over wetsvoorstel verbod winstuitkering
Het wetsvoorstel ligt nu bij de Eerste Kamer. De Eerste-Kamerleden hebben in een voorlopig verslag in maart talloze vragen gesteld aan de indieners. Veruit de meeste vragen komen van de VVD, tegenstander van het wetsvoorstel. De VVD wil bijvoorbeeld weten of het eigen vermogen van verzekeraars, dat is opgebouwd uit positieve resultaten uit het verleden, ook te beschouwen is als winst. De VVD vindt dat het wetsvoorstel, net als de Raad van State, in strijd met het privaatrechtelijke zorgstelsel. ‘De mogelijkheid om positieve resultaten uit te keren en vermogens aan te trekken zijn toch wezenlijk voor het functioneren van het zorgstelsel? Worden op deze manier niet juist de prikkels voor investeringen, toetreding van nieuwe verzekeraars en innovatie, en daarmee kwalitatief goede, doelmatige, toegankelijke, betaalbare zorg, weggenomen?’, vraagt de VVD zich af.

CDA kritisch over wetsvoorstel verbod winstuitkering
Ook de CDA-fractie in de Eerste Kamer heeft veel bedenkingen. Het CDA wil weten of de initiatiefnemers het nog waarschijnlijk achten of nieuwe zorgverzekeraars nog wel de markt zullen willen betreden. Daarnaast wil het CDA dat de initiatiefnemers het eigen vermogen van verzekeraars uitsplitsen naar herkomst: reserves van voormalige ziekenfondsen, reserves van particuliere verzekeringen, reserves opgebouwd uit vereveningsbedragen, reserves uit de bedrijfsvoering de afgelopen tien jaar, en reserves uit stortingen van het moederbedrijf. Voor elk onderdeel wil het CDA graag een argumentatie ontvangen waarom beklemming van het eigen vermogen gerechtvaardigd is. Verder vraagt het CDA zich af of er niet sprake is van onteigening als de eigenaar van het eigen vermogen niet langer beschikkingsmacht heeft en wil het CDA de beoordeling van toezichthouders als de NZa, de Autoriteit Financiële Markten en de Autoriteit Consument & Markt over het wetsvoorstel. Ook andere partijen zijn benieuwd wat de betrokken toezichthouders van het wetsvoorstel vinden. Schippers komt de Eerste-Kamerleden tegemoet met het verzoek aan de NZa om een uitvoeringstoets.

Zorgverzekeraars tegen wetsvoorstel verbod winstuitkering
Zorgverzekeraars zien het wetsvoorstel totaal niet zitten. Ze wijzen erop dat ze geen winstoogmerk hebben en nog nooit winst hebben uitgekeerd. Integendeel, ze spreken juist hun eigen vermogen aan om de premieverhoging te beperken. De beoogde vermogensklem heeft wel allerlei negatieve gevolgen, zo waarschuwde Willem van Duin, bestuursvoorzitter Achmea, onlangs bij een persconferentie. Zo zal de solvabiliteit met 25 procentpunten verminderen. Van Duin vindt dat de overheid met het wetsvoorstel de voorwaarden schendt op basis waarvan Achmea heeft ingestemd met het nieuwe zorgstelsel in 2006. Anders had Achmea niet het particuliere vermogen ingezet voor het stelsel. Van Duin wilde niets zeggen over eventuele juridische stappen.